Hoe je emoties van anderen kunt valideren

Emotionele bekrachtiging is een subtiele oefening die anderen een goed gevoel geeft. Maar ondanks de lage kosten en positieve uitkomsten, doen we het niet altijd. In veel gevallen komt dat omdat we niet weten hoe.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Sharon Laura Capeluto.

Laatste update: 27 december, 2022

“Je overdrijft, zo erg is het niet,” “Hoe heb je jezelf in zo’n toestand laten brengen alleen maar door al die onzin?” of “Hou op met huilen, je moet sterk zijn.” Dit zijn maar enkele van de soorten zinnen die je niet meer zult zeggen als je eenmaal het belang van emotionele validatie inziet. In feite is het leren valideren van de emoties van anderen een van de grote hulpmiddelen waarmee je je sociale relaties kunt verzorgen en versterken.

Dit concept is zo belangrijk dat Marsha Linehan, de schepper van Dialectische Gedragstherapie (DBT), het “de aspirine van DBT” noemt. Het vertegenwoordigt een van de fundamentele hulpmiddelen voor het opbouwen van een goede cliënt-therapeut relatie in elk psychotherapeutisch proces.

In werkelijkheid is, of je nu een geestelijk verzorger bent of niet, weten hoe je de emoties van de mensen om je heen kunt valideren een echt waardevolle strategie.

Emotionele validatie

Emotionele validatie bestaat uit het aan een ander meedelen dat hij of zij gehoord en gezien wordt. Het betekent het accepteren van de emotionele ervaring die iemand op dat moment voelt en die duidelijk overbrengen, door je eigen woorden of daden. Het is aan hen overbrengen dat hun reacties geldig zijn en dat hun standpunt begrijpelijk is.

Emotionele validatie houdt in dat je de ander laat weten dat wat hij voelt en manifesteert geaccepteerd wordt. Het maakt daarbij niet uit of je het er mee eens bent of niet. In het kort is valideren de ander duidelijk maken dat zijn emoties zin hebben, dat ze vanuit een logisch perspectief relevant, betekenisvol en samenhangend zijn.

Je kunt hetzelfde met jezelf doen. In dit geval hebben we het over emotionele zelfvalidatie. Het aanvaarden van de geldigheid van je eigen emoties helpt je ze adaptiever te hanteren. Zo bevestig je opnieuw dat wat je voelt belangrijk is, of het nu prettig of onprettig is.

Emoties ontkrachten

Emotionele ontkrachting tegenover jezelf of anderen daarentegen betekent het minimaliseren, veroordelen of bagatelliseren van emoties. Verrassend genoeg kunnen ontkrachtende reacties tamelijk warm en zelfs goed bedoeld zijn, ondanks dat ze disfunctionele gevolgen hebben.

Het komt inderdaad vaak voor dat je de emoties van iemand van wie je houdt ontkracht zonder het zelf te beseffen, terwijl je eigenlijk van plan was hem of haar hulp en steun te bieden.

Laten we een voorbeeld geven. Stel je voor dat een vijfjarig meisje haar lievelingsspeelgoed achterlaat in een bus. Bij het merken ervan barst ze in tranen uit. Haar vader probeert haar te helpen en zegt haar: “Het is goed, huil maar niet. Ik kan een ander speeltje voor je kopen.”

Hij ontkracht het verdriet van het meisje, dat zowel verwacht als geldig is. Ze blijft zitten met de vraag “Hoe kan het dat er niets gebeurd is? Waarom is het verkeerd dat ik huil? Ik ben gekwetst, ik ben mijn speelgoed kwijt.”

Validatieniveaus

Het valideren van de emoties van anderen is misschien een complexere taak dan je denkt. Gelukkig heeft de dialectische gedragstherapie in dit verband veel werk verricht en stelt ze zes niveaus van validatie voor die vooruitgang mogelijk maken naar het valideren van communicatie. Elk opeenvolgend niveau omvat en overtreft het vorige.

1. Wees aanwezig

Het meest basale niveau van emotionele validatie heeft betrekking op het luisteren en zorgvuldig waarnemen van de spreker. Het is niet genoeg om ze aan te kijken. Je moet geïnteresseerd zijn in wat ze te zeggen hebben, ze aankijken, en bovendien laten merken dat je aandacht voor ze hebt.

Ook jezelf op hun hoogte plaatsen en hun hand vasthouden kunnen nuttige strategieën zijn. Zo merk je namelijk dat je geeft om wat ze je vertellen.

2. Reflecteer nauwkeurig

Het is belangrijk dat je nauwkeurig reflecteert dat wat je gehoord hebt je goed begrijpt. Het gaat erom dat je ‘teruggeeft’ wat ze je verteld hebben door herhaling of parafrasering, als een weerspiegeling in een spiegel.

In dit geval moet je oppassen dat je niet je eigen ideeën of veronderstellingen interpreteert of toevoegt, maar het centrale idee dat ze geuit hebben er op de juiste manier uithaalt.

3. Lees hun gedrag

Het derde niveau van emotionele validatie bestaat uit het onder woorden brengen van wat ze niet expliciet verbaliseerden maar dat je in hun spreken bespeurde, waarbij je je ervan vergewist dat je het juist hebt.

Bijvoorbeeld, als ze je vertellen “Ik heb veel tijd besteed aan studeren en toch ben ik niet geslaagd. Uiteindelijk heeft studeren geen zin.” Daarop kun je antwoorden met “Ik begrijp dat de situatie frustrerend voor je is, want je hebt het gevoel dat je inspanningen het niet waard geweest zijn. Is dat ook zo?”

4. Begrijp hun gedrag

Om emoties van anderen te valideren, is het van essentieel belang de oorzaken van hun gedrag te begrijpen. Elke emotie begint vanuit een context, een situatie, een verhaal. Op dit niveau gaat het erom te begrijpen dat het, in het licht van hun ervaring, logisch is dat ze zich voelen zoals ze zich voelen.

Bijvoorbeeld door te zeggen: “Ik begrijp dat je mensen wantrouwt, gezien het feit dat je je door je vorige partner verraden voelde.”

5. Normaliseer hun emoties

Normaliseren van hun emoties betekent zoeken naar manieren waarop hun gedrag zinvol is in de huidige omstandigheden. Het is hen opmerken en meedelen dat hun gevoelens geldige reacties zijn omdat ze in de huidige context passen.

Bijvoorbeeld, als je jonge zoon bang is voor onweer, kun je zijn angst valideren door het volgende te zeggen: “Ik begrijp dat je je nu misschien bang voelt omdat het veel regent en ik weet dat je dat niet leuk vindt.”

6. Radicale echtheid

Radicale echtheid betekent dat je begrijpt wat ze op een diep niveau voelen. Het gaat erom dat je jezelf op hetzelfde niveau plaatst en accepteert dat al hun emotionele reacties en verschillende perspectieven geldig zijn.