Hoe herken je een alcoholverslaving?

Alcohol is een psychoactieve stof die afhankelijkheid veroorzaakt. Toch wordt alcohol in veel culturen al eeuwenlang gebruikt. De schadelijke consumptie van deze stof brengt echter maatschappelijke en economische lasten voor de samenleving met zich mee. Er zijn verschillende mentale pathologieën die geassocieerd kunnen worden met het gebruik ervan. Een ervan is een alcoholverslaving.

Onderzoekers hebben onlangs een verband gelegd tussen een schadelijke consumptie van alcohol en infectieziekten zoals tuberculose en HIV. Als een vrouw tijdens haar zwangerschap alcohol consumeert, kan dit prenatale complicaties en zelfs alcoholverslaving bij de foetus veroorzaken. Zoals je kunt zien, kan alcohol veel problemen veroorzaken bij mensen die er grote hoeveelheden van consumeren.

Het probleem met het onverantwoord consumeren van alcohol

Alcoholgebruik is een oorzakelijke factor bij meer dan 200 ziekten en aandoeningen. Bovendien kan het het risico op het ontwikkelen van psychische problemen, zoals alcoholisme, vergroten.

Daarnaast kan het ook in verband worden gebracht met andere niet-overdraagbare ziekten. Denk bijvoorbeeld aan levercirrose, sommige vormen van kanker, hart- en vaatziekten, verwondingen en verkeersongelukken. Bovendien speelt alcohol vaak een grote rol in de ontwikkeling van aandoeningen waaraan veel mensen lijden.

Alcoholverslaving

Deze aandoening gaat gepaard met een aantal gedrags- en lichamelijke symptomen zoals ontwenning, tolerantie en een intens verlangen naar consumptie.

We spreken van ontwenning als iemand last krijgt van bepaalde symptomen nadat hij vier tot twaalf uur geen alcohol heeft binnengekregen, terwijl hij voorheen wel lange tijd veel alcohol binnenkreeg. Omdat ontwenning zeer onaangenaam kan zijn, kan iemand ervoor kiezen om alcohol te blijven consumeren om de symptomen te vermijden.

Sommige van de symptomen van ontwenning kunnen soms wel maanden aanhouden en uiteindelijk leiden tot een terugval. Als iemand met een alcoholverslaving eenmaal een herhaaldelijk en intens patroon van consumptie heeft ontwikkeld, kan hij enorm veel van zijn tijd besteden aan het in stand houden van dit patroon.

Tegelijkertijd zal dezelfde hoeveelheid alcohol geleidelijk aan ook steeds minder effect op iemand hebben. Als gevolg zal hij dus steeds meer alcohol moeten consumeren om het effect te ervaren waaraan hij gewend is. Dit verlies van gevoeligheid en de noodzaak om steeds meer alcohol te consumeren, wijzen erop dat iemand een tolerantie voor alcohol ontwikkelt.

Wanneer iemand het verlangen om alcohol te drinken niet meer tegen kan gaan

Het is makkelijk om erachter te komen of iemand een intens verlangen voelt om alcohol te drinken. Dit verlangen zal er namelijk voor zorgen dat hij op een gegeven moment aan vrijwel niets anders kan denken. Met andere woorden, iemand met een alcoholverslaving houdt zich na verloop van tijd alleen nog maar bezig met het drinken van alcohol.

Een gevolg hiervan is dat zijn academische en werkprestaties achteruitgaan. Dit kan veroorzaakt worden door de effecten van alcohol of door dronken naar school of werk te gaan.

Andere gevolgen zijn het verwaarlozen van zijn kinderen (als hij die heeft), zijn familieleden of vrienden en zijn huishoudelijke verantwoordelijkheden. Bovendien zal hij sterk de drang voelen om te stoppen met school of zijn baan op te zeggen.

Iemand met een alcoholverslaving kan zelfs alcohol gaan consumeren in gevaarlijke omstandigheden (tijdens het rijden of het bedienen van machines). Hij is zich er niet van bewust dat wat hij doet riskant is.

Ook is hij er zich niet van bewust dat het aanzienlijke problemen op fysiek, psychologisch en sociaal niveau kan veroorzaken. Het kan hem in ieder geval vrij weinig schelen, waardoor hij er gewoon mee door blijft gaan.

Hoe wordt een alcoholverslaving gediagnosticeerd?

Het diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen (DSM-V) stelt een reeks criteria vast om dit probleem te diagnosticeren. Laten we eens kijken wat ze zijn:

Een problematisch patroon van alcoholgebruik dat een klinisch significante verslechtering of ongemak veroorzaakt en zich manifesteert in ten minste twee van de volgende criteria voor een periode van 12 maanden:

• Alcohol wordt vaak in grotere hoeveelheden of gedurende een langere periode ingenomen dan de bedoeling was.
• De persoon heeft de wens om zijn alcoholgebruik te verminderen of onder controle te houden. Ook kan er sprake zijn van een of meer mislukte pogingen.
• Hij besteedt veel van zijn tijd aan het verkrijgen van alcohol, het consumeren van alcohol of het in stand houden van de effecten ervan.
• Er is sprake van een groot verlangen of een sterke drang om alcohol te gebruiken.
• Zijn herhaaldelijke alcoholgebruik zorgt ervoor dat hij zijn verplichtingen op zijn werk, school of thuis niet nakomt.
• Hij blijft zijn alcoholgebruik in stand houden, ondanks blijvende of terugkerende sociale of interpersoonlijke problemen veroorzaakt of verergerd door de effecten van alcohol.
• Belangrijke sociale, beroepsmatige of recreatieve activiteiten worden opgegeven of verminderd vanwege alcoholgebruik.
• De persoon gebruikt herhaaldelijk alcohol in situaties waarin het fysiek gevaarlijk is.
• Het alcoholgebruik wordt voortgezet. Zelfs al weet hij dat hij last heeft van een aanhoudend of terugkerend fysiek of psychologisch probleem dat waarschijnlijk veroorzaakt of verergerd is door alcohol.
• Tolerantie, op basis van de volgende criteria: a) een behoefte om steeds meer alcohol te consumeren om het gewenste effect te bereiken, b) een duidelijk verminderd effect bij het consumeren van dezelfde hoeveelheid alcohol.
• Ontwenning, op basis van de volgende criteria: a) kenmerkende ontwenningsverschijnselen bij alcohol, b) de persoon consumeert alcohol (of een nauw verwante stof, zoals een benzodiazepine) om ontwenningsverschijnselen te verlichten of te voorkomen.

Een probleem met een oplossing

Alcoholverslaving gaat doorgaans gepaard met dezelfde problemen als andere drugsverslavingen (zoals cannabis, cocaïne, heroïne, amfetaminen, kalmerende middelen, hypnotica of anxiolytica). Dit zijn de risicofactoren:

• Constante consumptie. Het regelmatig drinken van alcohol of het drinken van grote hoeveelheden alcohol kan afhankelijkheid of andere problemen met deze stof veroorzaken.
• Leeftijd. Mensen die op jonge leeftijd al beginnen grote hoeveelheden alcohol te consumeren, lopen meer risico om aan alcoholverslaving te ontwikkelen.
• Familiegeschiedenis: het risico op alcoholgerelateerde stoornissen is groter bij mensen wiens familieleden of ouders ook problemen hebben met alcohol.
• Depressie en geestelijke gezondheidsproblemen: Sommige psychische stoornissen zoals depressie en angst zijn gerelateerd aan problemen met alcohol of andere psychoactieve stoffen.
• Sociale en culturele factoren. Sociale relaties, samen met de omgeving en cultuur van de persoon, kunnen het risico op het ontwikkelen van een alcoholverslaving vergroten.

Tegelijkertijd kiezen sommige mensen er ook voor om alcohol te gebruiken om de ongewenste effecten van andere stoffen te verzachten. Als de psychoactieve stof die ze normaal gesproken consumeren op dat moment bijvoorbeeld niet beschikbaar is, kunnen ze alcohol gebruiken als vervanging.

Overmatig alcoholgebruik is een groot probleem dat kan leiden tot een verslaving als de gebruiker ervan aan een aantal criteria voldoet. Gelukkig heeft dit probleem echter ook oplossing. Het beste wat iemand met een alcoholverslaving kan doen is, een specialist raadplegen.

Professionals kunnen de verschillende soorten beschikbare behandelingen uitleggen en de behandeling aanraden die het beste aansluit op iemands persoonlijke omstandigheden.