Hoe ga je om met de dood van een ouder? 7 tips

Een van de pijnlijkste ervaringen in het leven is de dood van een gehechtheidsfiguur. Het is mogelijk om er in goede gezondheid mee om te gaan en hier geven we je aanbevelingen over hoe je dat kunt doen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Sara González Juárez.

Laatste update: 04 april, 2024

Over de dood van een ouder heen komen is alsof je het verlies van een heel dierbaar persoon probeert te boven te komen, een hechtingsfiguur die al sinds je geboorte in je leven aanwezig is. De pijn lijkt ondraaglijk en je hebt het gevoel dat er nooit een einde aan komt.

De waarheid is dat zulk verdriet, als het gezond is, de neiging heeft te vervagen met het verstrijken van de tijd. Het is echter belangrijk om er zo voorzichtig mogelijk doorheen te gaan, zodat het geen wond wordt die nooit meer heelt. In dit artikel geven we je hiervoor wat nuttige informatie.

Het rouwproces

Rouwen is het psychologische proces van aanpassing aan een wereld en een leven na het verlies van een dierbare. Je bent misschien bekend met de vijf fasen van deze emotionele overgang, beschreven door de Zwitsers-Amerikaanse psychiater en schrijver Elisabeth Kubler-Ross . Ontkenning, woede, onderhandelen, depressie en acceptatie.

Het is belangrijk om te weten dat iedereen verdriet anders ervaart. Hoewel bovenstaande de natuurlijke fasen van rouw zijn, is de inhoud van je gedachten, de snelheid van vooruitgang of de intensiteit van je emoties persoonlijk. Vergeet dus niet dat jouw verdriet, welke vorm het ook aanneemt, waardevol is.

Tips om met de dood van een ouder om te gaan

Het eerste dat je moet weten is dat er geen formule is om met verdriet om te gaan, noch is er een manier om de pijn van het verlies te verdoven. Het is echter wel mogelijk om een aantal stappen te nemen om de emoties van dit pijnlijke proces te beheersen en ze om te zetten in gezonde uitingen van verwerking. Laten we ze eens bekijken.

1. Praat erover

Je wilt rouwen om de dood van een ouder, maar je kunt in het begin misschien niet goed verwoorden wat er in je omgaat. Het is belangrijk dat je dit doet wanneer je je er klaar voor voelt. Dit voorkomt isolement en helpt om herinneringen aan de overledene vorm te geven.

Voor kinderen en jongeren is het emotioneel beheer nog in ontwikkeling; het is ook essentieel om onder woorden te brengen wat er gebeurt. Laat ze hun verdriet uiten en ontkracht ze niet. Alle informatie die je hen geeft moet eerlijk en transparant zijn.

Pas je taalgebruik aan aan hun leeftijd. Zoals vermeld in een artikel (Spaanse link)  gepubliceerd inINFAD, Tijdschrift voor Psychologie. Zoals vermeld in een artikel in INFAD hangt het doormaken van een gezond rouwproces veel af van opvoeding en socialisatie met leeftijdsgenoten en familie.

2. Ontkracht je verdriet niet

We leven in een wereld die rouw beperkt: weinig verlofdagen om weer aan het werk te gaan, emotionele onderdrukking in openbare ruimtes en een lange enzovoort.

Daarom denken we gemakkelijk dat we overdreven of dramatisch zijn als we buiten de sociale parameters treden. Maar dit kan niet minder waar zijn: je pijn is van jou, het is echt en niemand kan je vertellen hoe je ermee moet leven.

Je verdriet valideren is er tot het einde doorheen kunnen lopen. Onderdruk het niet, want dan geneest de wond langzamer of laat het een litteken achter.

3. Zorg goed voor jezelf

Soms verlies je honger of slaap, soms heb je geen zin om de deur uit te gaan. Dit is allemaal normaal en geldig, maar doe je best om je gezondheid op peil te houden. Als je geen zin hebt om met je vrienden af te spreken, ga dan alleen een korte wandeling maken.

Als je geen honger hebt, eet dan weinig, maar eet wel. Deze inspanningen zullen helpen voorkomen dat verdriet omslaat in een depressie, angst of lichamelijke ziekte.

Als je verantwoordelijk bent voor kinderen, probeer hen dan te betrekken bij zelfzorg. Het delen van deze momenten, waarbij je eigen gezondheid prioriteit krijgt, zal een zaadje van veerkracht en verantwoordelijkheid in hen zaaien.

4. Steun op anderen

Je bent niet de enige die je vader mist. Verdriet heeft in feite een zeer nuttige aanpassingsfunctie, zoals wordt vermeld in een studie (Engelse link) van P sychiatrie.

Rouwen verloopt altijd soepeler als er schouders zijn om op uit te huilen en als er het vertrouwen is om je veilig te voelen bij een familielid of vriend. Het verlichten van de emotionele last op de ander zorgt voor een nieuwe kijk op het leven, maar vooral voor acceptatie van het verlies.

Denk er ook aan om je eigen schouder uit te lenen aan je dierbaren, vooral als het kinderen of jongeren zijn. Zo krijg je een band met hen en leren zij tegelijkertijd dat ze troost kunnen zoeken voor hun verdriet in hun vertrouwenskring.

5. Wees niet bang om herinneringen op te halen

Om over de dood van een ouder heen te komen, moet je, als je eenmaal in de acceptatiefase zit, niet bang zijn voor de pijn die herinneringen met zich meebrengen. Je zult merken dat de goede tijden niet langer getint zijn met verdriet en iets worden dat je helpt je te verzoenen met hun afwezigheid.

Sommige mensen vieren de goede herinneringen die ze hebben aan hun overleden dierbaren en dit helpt hen om verder te gaan.

6. Laat je routine zichzelf herconfigureren

Je leven zal nooit meer hetzelfde zijn na de dood van je vader. Toch zul je ernaar terug moeten keren en het op dezelfde manier moeten leven.

Hoewel dit op een natuurlijke manier gebeurt, helpt het om nieuwe gewoontes op te pakken of sommige gewoontes die je met je vader had te heroverwegen. Sommige mensen voelen zich bijvoorbeeld goed bij het bezoeken van de favoriete plekken van hun overledene.

Aan de andere kant toont het verwerken van de dood van een ouder bij kinderen meer genegenheid, vanwege de verandering in het dagelijks leven. Voor hen vertegenwoordigt hun vader een fundamentele invloed in hun ontwikkeling en een onvervangbare hechtingsfiguur. Geef ze de tijd om zich aan te passen aan hun nieuwe realiteit en steun ze tijdens dit proces, want het zal moeilijk zijn.

7. Vraag professionele hulp

Niet alle rouw gebeurt natuurlijk. Sommigen zijn traumatisch, anderen hebben geen ruimte of tijd om te genezen. Soms kun je de dood van een ouder niet alleen overwinnen.

Dus voordat je een emotionele rugzak draagt die zwaarder is dan je kunt dragen, ga naar een professional in de geestelijke gezondheidszorg die zal beoordelen of je psychologische interventie nodig hebt. Daar vind je een veilige plek om jezelf te uiten en krijg je de middelen om met de aanhoudende pijn om te gaan. Wees niet bang om hulp te vragen.

Dit geldt in grote mate voor kinderen en adolescenten. In overeenstemming met het vorige punt kunnen zij te maken hebben met trauma’s of psychologische begeleiding nodig hebben bij het omgaan met hun nieuwe routine en het verwerken van verdriet.

Verdriet is onvermijdelijk, maar je zult weer glimlachen

Is het mogelijk om over het verlies van een ouder heen te komen? Ja, in feite is het gezond en te verwachten. Is het mogelijk om jezelf het lijden te besparen, om je “voor te bereiden” op het moment? Dit ligt genuanceerder.

Hoewel sommige mensen minder traumatisch verdriet ervaren door al vóór een aangekondigde dood aan acceptatie te werken (zoals de dood van een ouder aan kanker), is het niet mogelijk om jezelf de pijn van het verlies te besparen.

En tot slot, als je in deze ruimte bent omdat je net je vader hebt verloren, ontvang dan alsjeblieft onze liefde en steun. Je zult het verdriet niet kunnen vermijden, maar we verzekeren je dat je weer zult glimlachen als je aan hem denkt.