Het Pollyanna-principe: alleen kijken naar het positieve

Het Pollyanna-principe is ontstaan uit de romans van Eleanor H. Porter. De hoofdpersoon van de romans is een klein meisje, Pollyanna, dat alleen de positieve kant van de dingen kan zien. Dat onoverwinnelijke en vastberaden optimisme diende als inspiratiebron om het vooroordeel te definiëren dat ons daadwerkelijk kan helpen om gelukkiger te leven.

Moeten we ons richten op de positiviteit, die dit psychologische principe aanmoedigt? Het is mogelijk dat de meeste van onze lezers hier ernstige twijfels over hebben. Af en toe kan die roze bril ons ervan weerhouden om bepaalde perspectieven te zien. Bijvoorbeeld bepaalde dingen die relevant zijn en die het realisme kunnen aantasten als we ze missen.

De positieve psychologie-opleving onder leiding van Martin Seligman krijgt belangrijke hervormingen. Instellingen zoals de Universiteit van Buckingham, het eerste-wereld-instituut dat onderwijs geeft met behulp van de fundamenten van deze doctrine, veranderen hun basis. Een daarvan is gerelateerd aan de definitie van geluk.

In zekere zin zouden we kunnen zeggen dat deze “nieuwe” positieve psychologie het voorwendsel om ons te leren gelukkiger te zijn, heeft laten varen. De beroemde cultuur van geluk uit zelfhulpboeken maakt plaats voor een nieuw perspectief.

Dit nieuwe perspectief geeft ons ook middelen om met negatieve dingen en tegenslagen om te gaan. In het leven is immers niet alles wat we tegenkomen mooi en optimistisch, zoals Pollyanna het zag.

Wat is het Pollyanna-principe?

Nadat ze wees was geworden, moest Pollyanna bij haar bittere en strenge tante Polly gaan wonen. Ze gaf haar optimisme niet op, en bleef de filosofie die haar vader haar van jongs af aan had bijgebracht toepassen op haar nieuwe leven.

Deze filosofie was het idee dat ze haar wereld kon transformeren en alleen de positieve dingen kon zien. Pollyanna hechtte geen belang aan de ongelukkige situatie, en was zo dus in staat om haar omstandigheden met optimisme en vrolijke vastberadenheid het hoofd te bieden.

Dit literaire personage had vroeger een belangrijk effect op anderen. Vroeg of laat zou de vreugdevolle persoonlijkheid van het meisje zelfs de meest gierige, apathische en droevige personages voor zich winnen.

De boeken van Eleanor H. Porter brachten een boodschap van absoluut positivisme over. Dit optimisme heeft in de jaren zeventig dan ook een aantal psychologen geïnspireerd, zoals Margaret Matlin en David Stang.

Wie past het Pollyanne-principe toe

In een onderzoek uit de jaren tachtig hebben Matlin en Stang aangetoond dat mensen met een duidelijke voorkeur voor positiviteit er langer over deden om onaangename en gevaarlijke prikkels om hen heen te identificeren. Met andere woorden, er was geen “blindheid” voor de werkelijkheid zoals velen suggereren.

Het Pollyanna-principe stelt dat we ons weliswaar bewust zijn van negatieve feiten en gebeurtenissen in het leven, maar dat we ons alleen moeten richten op de positieve. Als we betrokken zijn bij een negatieve gebeurtenis, zullen we proberen de situatie op de meest optimistische manier om te buigen.

Een bevooroordeeld herinnering die gericht is op wat positief is

Dokter Steven Novella, een gerenommeerd neurofysicus aan de Universiteit van Yale, heeft meerdere werken en onderzoeken gedaan naar de valse herinneringen die mensen door middel van deze doctrine creëren.

Een merkwaardig kenmerk van het Pollyanna-principe is dat optimisten zich normaal gesproken geen negatieve gebeurtenissen in hun leven goed herinneren.

De kwaliteit van hun geheugen is optimaal en perfect voor positieve gebeurtenissen. Ze vinden pijnlijke gebeurtenissen echter niet belangrijk in hun leven.

Positieve vooroordelen en taal: we zijn allemaal Pollyanna

In 2014 voerde Cornell University een onderzoek uit om uit te vinden of onze taal neigt naar agressiviteit of meer naar een positiever vooroordeel. Professor Peter Dodds en zijn team analyseerden meer dan 100.000 woorden in 10 verschillende talen. Ze analyseerden zelfs interacties op sociale media.

Ze ontdekten dat de berichten die we versturen over een duidelijke positief emotioneel vooroordeel beschikten. Deze conclusie komt overeen met die van Matlin en Stang. Het bewees dus dat mensen de neiging hebben naar het Pollyanna-principe.

Kritiek op het Pollyanna-principe

Een aantal psychologen noemen het het Pollyannasyndroom in plaats van het Pollyanna-principe. Deze terminologische verandering heeft als doel het bewustzijn van de beperkingen en moeilijke aspecten van deze doctrine te benadrukken, wanneer deze tot het uiterste wordt toegepast.

Als we er bijvoorbeeld voor kiezen om alleen aandacht te besteden aan de positieve kant van het leven, is het mogelijk dat we problemen hebben met het omgaan met tegenslagen.

Het Pollyanna-principe helpt ons in bepaalde situaties. Altijd een positieve en vrolijke houding hebben motiveert ons. Het is echter ook belangrijk om negatieve situaties te ervaren en ervan te leren. Onze realiteit omvat zowel licht als schaduw. We kunnen niet altijd de lichte kant kiezen.

Wat moeten we dan doen? Is het een goed idee om het Pollyanna-principe te volgen? De sleutel tot dit antwoord, zoals in veel dingen in het leven, is evenwicht.

Het is heel goed om een perspectief te hebben dat gericht is op de lichtere kant, maar dat niet terugdeinst voor moeilijkheden. Positieve psychologie is altijd inspirerend, maar soms kunnen we de dingen die ons overkomen niet controleren.

We moeten voorbereid zijn op elke situatie en weten dat we te maken hebben met licht, schaduwen en alle grijstinten daartussen.