Het kerstverhaal: tijdloos en multi-cultureel
Het kerstverhaal wordt geassocieerd met de algehele sfeer van de winter op de Noordpool, waar dit feest is ontstaan. In de winter is alles wit en ligt overal sneeuw. Lang lang geleden noopte dit klimaat mensen om samen rond een vuurtje te zitten om op te warmen.
Deze wintergevoelens dat dingen sterven, of slapen, en wachten om herboren te worden, zorgde ervoor dat Kerstmis voet aan de grond kreeg in de westerse wereld. Het kerstverhaal is het verhaal hoe verschillende tradities samensmelten tot één feest dat tegenwoordig over de hele wereld wordt gevierd.
Deze feestdagen staan in principe in het teken van de geboorte van het kindje Jezus, een belangrijk personage in het christelijk geloof. Maar er is feitelijk geen historisch document waarin wordt aangetoond dat hij is geboren op 25 december. Sterker nog, als je je er meer in verdiept, zul je ontdekken dat kerst zelfs enkele heidense kenmerken heeft.
“Ik zal kerst in mijn hart dragen en proberen om het daar het hele jaar door te koesteren.”
-Charles Dickens-
Het kerstverhaal
Het begon ooit allemaal in het Romeinse Rijk, wat later de belangrijkste drijvende kracht binnen het christendom zou worden. De Romeinen vierden een feest waarbij ze de kortste dag eerden van 17 tot en met 23 december. Tijdens dit feest eerden ze de god Saturnus en daarom noemden ze het ‘Saturnalia’.
Gedurende dit feest gaven de Romeinen gaven cadeaus en voedsel aan de armen. Het was ook gebruikelijk dat ze enorme maaltijden nuttigden en veel dronken. Om het even op een andere manier uit te drukken: ze leefden zich helemaal uit, eigenlijk net zoals ze gedurende het hele jaar regelmatig deden.
Maar zij waren niet de enigen die rond deze tijd van het jaar iets te vieren hadden. De oude Egyptenaren vierden op 25 december de geboorte van de god Osiris. Dit is echter niet de enige overeenkomst tussen de Egyptische mythologie en het christendom. Ze geloofden ook dat Horus aan het eind van december was geboren uit de maagdelijke godin Isis.
Invloed van andere culturen op het ontstaan van Kerst
Ook voor de Grieken was 25 december een bijzondere dag. Zij geloofden dat Dionysos (God van de wijn) en Adonis (God van de schoonheid) op die dag waren geboren. Sommige mensen beweren zelfs dat de God Krishna is geboren op 25 december. Maar dit wordt niet gezien als een essentieel onderdeel van het hindoeïsme.
Chinezen werken niet op 24 en 25 december. Tijdens deze dagen gedenken zij de kortste dag. De Azteken geloofden dat hun god Quetzalcoatl is geboren in de laatste week van december. Ook de oude Perziërs geloofden dat hun god Mithra op 25 december was geboren, uit de maagd Anahita.
Het mithraïsme heeft zelfs een opkomst gemaakt in het Romeinse Rijk nadat zij Perzië waren binnengetrokken. Het werd zo belangrijk binnen het Romeinse Rijk dat er een tijdlang sprake was van competitie met het christendom. Hun tradities zijn vervolgens vermengd met de Romeinse tradities van Saturnia.
Hoe kerst een feest werd
Nadat het christendom zich eenmaal had gevestigd, begonnen theologen te debatteren over het moment waarop Jezus was geboren. Het evangelie was hier niet heel erg duidelijk over. Sommige beweerden dat het gebeurde tijdens de regeerperiode van Koning Herodes. Maar andere zeggen juist dat het pas plaatsvond nadat Quirinius aan de macht kwam in het jaar 6 na Christus.
Dit gebrek aan zekerheid leidde ertoe dat sommige mensen Kerstmis vierden op 20 mei en anderen op 20 april. Dit zorgde voor veel verwarring en dus werd er een commissie ingesteld om hier een einde aan te maken. Net zoals al veel vaker was gebeurd.
Het Mithraïsme had destijds nog heel veel volgers en daarom besloten de priesters om 25 december aan te wijzen als de geboortedag van Jezus.
Eigenlijk hebben zij invloeden uit het Perzische geloof hiermee een definitieve plek gegeven in de Romeinse samenleving. Dit gebeurde in het jaar 345 na Christus, onder Paus Liberius.
Het kerstverhaal is tijdloos, omdat het zijn oorsprong vindt in zo veel verschillende culturen en tijdperken. Het verbindt traditionele vieringen van vrede, vriendschap en saamhorigheidsgevoel in één feest.
Uiteindelijk is er iets heel bijzonders aan die laatste week van het jaar, waarin we betere mensen willen worden, en we het begin van een nieuw leven vieren.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Navidad, C. (2001). Pocos acontecimientos levantan tanto el consenso como la Navidad y pienso que hemos de estar contentos. Hermanos Hospitalarios. Boletín Informativo San Juan de Dios Castilla, (246), 348-350.