Het belang van grenzen en normen voor kinderen

Grenzen stellen is een uitdaging voor ouders. Maar hoe sterk de verleiding ook is om het te vermijden, het is een uitdaging die onder ogen moet worden gezien. In dit artikel geven we je enkele aanbevelingen om deze missie wat gemakkelijker en effectiever te maken.

Een van de belangrijkste taken, en tegelijkertijd de moeilijkste, is het stellen van grenzen en normen. Het is een verantwoordelijkheid met veel verborgen nuances. Het vereist vastberadenheid, maar ook flexibiliteit, genegenheid maar ook discipline. Het vereist ook het soort dialoog dat bepaalde bevelen omvat, maar ook uitleg.

Grenzen voeden op en dragen waarden over. Niet alleen dit, maar ze zorgen er ook voor dat kinderen zich veiliger voelen. In feite zijn grenzen duidelijke verwijzingen naar wat ze wel en niet kunnen doen in situaties waarin ze geen ervaring hebben.

Wat zijn grenzen?

Grenzen zijn rode lijnen die niet overschreden mogen worden. Ze verwijzen naar de fysieke en emotionele integriteit, veiligheid en gezondheid van anderen. Ze geven het kind veiligheid (Spaanse link), zolang ze zijn ontwikkeling en primaire behoeften respecteren.

Grenzen zijn als de grenzen van een territorium, waarbinnen het kind zich vrij kan bewegen, experimenteren en spelen. Ze krijgen het karakter van referentie, van een inperkingskader, een gids, die het kind vertelt wat kan of mag en wat niet. Het zijn regels die hun gedrag ordenen en hen een beter beeld geven van de werkelijkheid, door goed van fout te herkennen.

Hoe moet een grens eruit zien?

Goede grenzen moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen, die we hieronder zullen beschrijven.

• Samenhangend. Ze bieden het kind zekerheid en vertrouwen.
• Positief. In plaats van hen te vertellen wat ze niet moeten doen, moeten ze voorstellen wat ze wel kunnen doen.
• Participatief. Als het kind deelneemt aan het vaststellen van de grenzen, kan het zich er meer verantwoordelijk voor voelen en zal het meer geneigd zijn ze na te leven.
• Concreet. De instructies moeten duidelijk en expliciet zijn, zodat het kind ze kan begrijpen. Het moet bijvoorbeeld gevraagd worden om “je speelgoed weg te leggen” of “je handen te wassen,” maar niet om “braaf te zijn.”
• Optioneel. Dit betekent niet een reeks mogelijkheden geven, maar met respect voor de vorige kenmerken opties geven zoals: “Heb je liever de rode of de groene broek?” Het is echter essentieel om in gedachten te houden dat kinderen doen en zeggen wat ze zien en horen. Als ze uitvallen of ongehoorzaam zijn, moeten we daarom vragen of ze dat doen omdat ze hun ouders zich zo hebben zien gedragen.
• Respectvol. Het is het gedrag dat beperkt moet worden, niet de bijbehorende gevoelens. In feite moeten grenzen altijd zo gesteld worden dat ze het respect en het gevoel van eigenwaarde van het kind niet aantasten. Het kind moet zich niet vernederd, belachelijk gemaakt of genegeerd voelen. Grenzen betekenen niet het kind diskwalificeren, maar hun gedrag afkeuren. Ze moeten beseffen dat onze liefde voor hen dezelfde blijft. Kinderen moeten zich inderdaad onvoorwaardelijk geaccepteerd voelen.
• Onthouden. Kinderen internaliseren grenzen niet onmiddellijk, ze doen dat via een proces van herinterpretatie en reconstructie. Ze slagen er pas in ze te internaliseren als ze capaciteiten ontwikkelen zoals taal, redeneren, het vermogen zich te concentreren en het begrip van oorzaak en gevolg. Deze verworvenheden kunnen echter instabiel zijn en leiden vaak tot toestanden van spanning, vermoeidheid of woede.

Normen

Normen stellen vast hoe je samen kunt bestaan met respect voor de behoeften van jezelf en die van anderen. Ze markeren de organisatie van een gezin. Ze reguleren en verwijzen naar gedragingen, niet naar grenzen.

Normen zijn niet in tegenspraak met grenzen, maar ze zijn onderhandelbaar. Ze zijn flexibeler. Als ze op een dag niet worden nageleefd, komt niemands integriteit in gevaar.

Normen geven het kind aan hoe het in de samenleving moet leven, maar ze suggereren niet hoe het zich moet gedragen. Zoals Patti Cancellier, pedagogisch directeur van het Parent Encouragement Program in Kensington, Maryland, zegt: “Kinderen zijn meestal meer bereid de regels te volgen als ze zien dat ze iedereen aangaan.”

Hoe je grenzen en normen vaststelt

Hieronder geven we je enkele sleutels voor het vaststellen van grenzen en normen thuis, waarmee je een respectvolle gezinssfeer kunt creëren.

• Het doel is de veiligheid van kinderen te handhaven zonder hen te beperken.
• Grenzen en normen moeten door alle gezinsleden worden gerespecteerd. Evenzo moeten ze tegenover iedereen respectvol zijn.
• Het is uiterst belangrijk om kinderen te leren dat vrijheid inhoudt dat ze verantwoordelijkheid moeten nemen voor hun daden en gedrag, op basis van de beslissingen die ze nemen.
• Grenzen moeten altijd de primaire behoeften van kinderen respecteren. Bovendien moeten hun behoeften begrepen worden met betrekking tot hun huidige ontwikkelingsfase. Er moet rekening mee worden gehouden dat deze behoeften niet noodzakelijkerwijs overeenkomen met die van ons als volwassenen.
• Hoe minder grenzen er zijn, hoe beter. Hoe minder er zijn, hoe gemakkelijker het voor kinderen is om ze te respecteren.
• De grenzen en normen moeten eenvoudig, specifiek, bekend en voor iedereen hetzelfde zijn.
• Ze moeten flexibel zijn gedurende het hele leven van de kinderen. Idealiter moeten beide partijen onderhandelen en afspraken maken. Men moet ook bedenken dat grenzen en normen (behalve die waarover niet te onderhandelen valt) voortdurend veranderen, afhankelijk van de behoeften van het gezin en de leeftijd van de kinderen.
• Ze werken slecht als ze alleen gebruikt worden om gezag te krijgen.
• Ze moeten misschien een paar keer herhaald worden. Kinderen zijn bijzonder impulsief omdat hun prefrontale kwab nog niet volledig ontwikkeld is. Het is voor hen dus ingewikkelder om hun acties onder controle te houden. Daarom moeten ze geduld hebben om bepaalde grenzen te internaliseren en weten dat ze die niet mogen overschrijden als we er niet bij zijn.
• Gebruik positieve taal. Vervang “Niet rennen” door “Rustig aan”, “Niet met je speelgoed gooien” door “Als je met je speelgoed gooit, kan het kapot gaan” en “Niet op de bank springen” door “Als je op de bank springt, kan hij kapot gaan. Zullen we in plaats daarvan op het bed springen?” Als je dan “nee” zegt, is dat voor je kind gemakkelijker te accepteren.

Het belang van grenzen en normen stellen

Grenzen fungeren als beschermende barrières, opvulling, schokdempers en filters die nodig zijn om risico’s te beperken. Kinderen worden moeilijk en oncontroleerbaar als hun ouders niet kunnen omgaan met het feit dat ze geen frustratie kunnen verdragen. Dat komt omdat de ouders zich niet houden aan de grenzen die ze hebben gesteld.

Het heeft geen nut om aan te nemen dat kinderen geen frustratie mogen ervaren. In feite leren ze gewoon dat ze met hun driftbuien en gehuil kunnen krijgen wat ze willen.

In de regel verergert de situatie en dan neemt men de toevlucht tot draconische oplossingen, irrationele weigering, straf, uitdaging en vaak inadequate onderhandelingen. Uiteindelijk wordt de noodzakelijke grens opgelegd, maar dan is het al te laat.

De balans bij het opleggen van grenzen

Kinderen zijn in staat om geleidelijk het idee te verwerken dat ze nu niet alles kunnen hebben. Succesvolle grenzen zijn afhankelijk van volwassenen die de driftbuien van hun kinderen kunnen verdragen, hen helpen zich te ontwikkelen en niet toegeven aan hun eigen onzekerheden.

Grenzen geven kinderen ook de kans om na te denken, initiatief te nemen, oplossingen te zoeken, de ontwikkeling van hun identiteit te bevorderen en autonomie te stimuleren. In feite. moeten alle kinderen opgroeien met bepaalde normen.

Normen leren kinderen dat hun verlangens niet altijd bevredigd zullen worden, of tenminste niet op de manier die ze zouden willen. Aan de andere kant zorgen grenzen ervoor dat ze zich veiliger voelen.

Als ouders bijvoorbeeld tegen hun kind zeggen dat het niet verder mag gaan dan een bepaald punt, vertellen ze hen diep van binnen dat ze in feite naar dat punt kunnen gaan, omdat ze hen daar kunnen beschermen.