Het Anna Karenina-syndroom: obsessieve en ongecontroleerde liefde

Obsessief liefhebben is gevaarlijk en eindigt maar al te vaak in tragedie en liefdesverdriet.
Het Anna Karenina-syndroom: obsessieve en ongecontroleerde liefde
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 19 september, 2023

Een van de meest klassieke en tragische personages in de literatuur was ongetwijfeld Anna Karenina. Dit personage werd gecreëerd door Leo Tolstoj en was een 19e-eeuwse high society heldin. Maar in plaats van een typisch personage uit die tijd te zijn met wie het moeilijk is om je in te leven, zijn we juist in staat om ons te identificeren met haar emotionele problemen.

Ze laten zien dat je in een intense en destructieve liefde, waarin je alles opoffert voor je partner, uiteindelijk genegeerd, gemanipuleerd en in de steek gelaten wordt.

Anna Karenina is het verhaal van een vrouw die een rustig leven leidt met haar man en zoon. Ze wordt echter plotseling verliefd op Vronsky, een knappe militair voor wie ze blindelings alles opgeeft, alleen gedreven door haar emoties.

Hun relatie wordt omringd door een muffe en hypocriete maatschappij vol valse waarden. Maar nadat Anna alles opzij heeft gezet voor haar passie – zelfs haar eigen zoon – raakt haar minnaar verveeld.

Hij heeft zijn prijs bereikt en nu zijn zijn gevoelens voor Anna verdwenen. Anna’s einde is de meest klassieke en tragische weerspiegeling van de liefde, waar niemand ooit zijn toevlucht toe zou moeten nemen, namelijk die van zelfmoord.

Het Anna Karenina-syndroom vandaag

“Zonder jou ben ik niets”. Hoe vaak heb je deze uitdrukking gehoord of misschien zelfs zelf gezegd? In feite zien we in de 21e eeuw het verhaal van Anna Karenina voortdurend herhaald worden. Er zijn inderdaad veel mensen die geen moment aarzelen om alles achter te laten voor een nieuwe partner.

In feite is het vaak bijna een proces van persoonlijke ontmanteling, waarbij waarden en principes afnemen en het gevoel van eigenwaarde en zelfs identiteit in gevaar komt.

Dit gedrag kan helemaal niet worden tegengegaan. Want liefde betekent delen, aanbieden en geven. Het betekent ook ontvangen van je partner en er deel van uitmaken. Wederkerigheid met evenwicht en volwassenheid is essentieel. We noemen balans omdat je moet weten hoe je grenzen moet stellen.

In feite moet je, in plaats van alles voor je partner op te offeren en al je geluk op hem of haar te projecteren, eerst jezelf waarderen en gelukkig zijn als individu. Sommige mensen zien echt geluk echter alleen als het hebben van een partner. Als ze single zijn, voelen ze zich daarom benauwd en hulpeloos. Dit is gevaarlijk.

Van jezelf houden

Je moet genoeg van jezelf houden om niet in een afgrond te vallen wanneer, om welke reden dan ook, je emotionele relaties stuklopen. Natuurlijk is elke relatiebreuk een dramatisch proces waaruit je moeilijk weer tevoorschijn komt. Maar als je een beschermende grens stelt en je identiteit, gevoel van eigenwaarde en waarden beschermt, zal de breuk niet zo schokkend zijn.

Het Anna Karenina-syndroom ligt in het proces van ’emotionele leegloop’. Met andere woorden, je laat alles wat je bent en alles wat je hebt achter in de zak van je partner. Met het impliciete risico dat ze op een dag hun interesse in jou verliezen.

Anna Karenina

Romantische liefde en ‘echte volwassen liefde’

Er is niets romantischer dan je geliefd voelen. Het ervaren van die eerste fasen van grote intensiteit waarin passie, seksualiteit en fantasieën over de ander je wezen en je hersenen voortdurend vullen. Maar, zoals ze zeggen, er is geen grotere vijand van passie dan consumeren. Geleidelijk aan gaan samenleven, verplichtingen en routine die vroegere uitbundigheid opzij zetten.

Natuurlijk blijft de liefde bestaan en is er ongetwijfeld nog steeds emotie aanwezig, maar de blinde intensiteit van het begin verliest zijn glans. In dit stadium moet het overgaan van romantische liefde naar meer volwassen liefde. Dit is de echte lakmoesproef, waarbij de resultaten bepalen of je op een meer medeplichtige en oprechte manier verenigd wordt of niet.

De tragedie van Anna Karenina is geworteld in het moment waarop Vronsky, nadat hij heeft gekregen wat hij wilde, eindelijk de verveling van de consummatie ervaart. Anna blijft naakt achter, ontdaan van haar vroegere leven, haar sociale positie, haar familie, haar echtgenoot en zelfs, het meest tragische, haar zoon.

Ze heeft alles achtergelaten voor haar blinde passie. Wat kan ze doen? Verstoten door de maatschappij en van binnen op de meest pijnlijke manier gewond, kiest ze de dood als enige uitweg. Dood door zichzelf voor een trein te gooien.

Bescherm jezelf

Helaas zit het echte leven vol anonieme tragedies die getekend zijn door het Anna Karenina-syndroom. Daarom moet je voorzichtig zijn en jezelf beschermen. Romantische en gepassioneerde liefde is iets dat extreem intens is, iets dat je verheft, je in magie hult en je levendiger dan ooit laat voelen.

Daarom is het de moeite waard om het te ervaren. Maar je moet het ervaren met volwassenheid en balans, tegelijkertijd van jezelf houden en niet alles ‘ontmantelen’ wat je bent.

Image Courtesy: Eastcoastdaily


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.