Hoe een veilige hechting te ontwikkelen in de volwassenheid

Als je een onzekere hechtingsstijl hebt, zul je vaak lijden en problemen ondervinden in je relaties. Als je wilt weten hoe je een veilige gehechtheid kunt ontwikkelen, lees dan verder.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz.

Laatste update: 23 september, 2022

We hebben allemaal een uitgesproken soort hechtingsstijl; een manier waarop we ons emotioneel aan anderen hechten. Deze stijl (Engelse link) werd bepaald door de relatie die we in onze kindertijd met onze ouders opbouwden. Hij werd ook, in mindere mate, gevormd door ervaringen met vrienden, collega’s, en partners. Als je hechtingsstijl niet de beste is, kun je merken dat je er veel onder geleden hebt. Daarom willen we je laten zien hoe je in de volwassenheid een veilige hechting kunt ontwikkelen.

In werkelijkheid is het geen gemakkelijke opgave om een hechtingsstijl te veranderen die je in je jonge jaren ontwikkelde. Om het te doen zul je belangrijk persoonlijk werk moeten verrichten dat, soms, ongemakkelijk zal zijn. Maar je houding kwalificeren zodat je kunt leren op basis van vertrouwen met anderen om te gaan, kan tot een enorme en positieve verandering leiden.

Gehechtheidsstijlen

Je hechtingsstijl begon zich tijdens je vroege jaren te vormen, op basis van de aandacht en zorg die je kreeg. Er zijn vier soorten gehechtheid.

• Veilige Gehechtheid. Die ontstaat wanneer verzorgers gevoelig zijn voor de behoeften van een kind en daar consequent op reageren. Daardoor groeit het kind op met een geliefd en veilig gevoel, is in staat anderen te vertrouwen, en heeft een goed zelfbeeld.
• Vermijdende gehechtheid. In dit geval negeren de verzorgers de behoeften en oproepen van de baby en geven niet om of reageren niet op hun emoties. Naarmate het kind opgroeit, leert het te onderdrukken wat het voelt en wordt het overdreven onafhankelijk. Ze vermijden, koste wat kost, zich kwetsbaar te voelen en kunnen anderen niet vertrouwen. In feite zijn ze niet in staat om emotioneel intiem te zijn.
• Ambivalente gehechtheid. Deze ontstaat als verzorgers inconsistent en onvoorspelbaar zijn. Bijvoorbeeld, soms reageren ze snel en liefdevol op de eisen van het kind, en op andere momenten zijn ze vijandig en ongeïnteresseerd. Dit creëert gevoelens van angst en onzekerheid die ertoe leiden dat het kind zich onwaardig voelt en zich voortdurend moet verzekeren van de genegenheid en aanwezigheid van degenen die het liefheeft.
• Ongeorganiseerde gehechtheid. Deze soort ontstaat als het kind misbruik, ernstige verwaarlozing, of verlating meemaakt. Ze vertonen een mengeling van ambivalente en vermijdende symptomen. Ze kunnen bijvoorbeeld explosief gedrag vertonen, en grote frustratie tonen. Bovendien kunnen ze emotionele banden afwijzen (ook al verlangen ze ernaar).

Hoe een veilige hechting ontwikkelen op volwassen leeftijd

Het ideaal, in termen van persoonlijk geluk en succes in relaties, is om een veilige gehechtheid te hebben. Elk van de andere soorten zal je complicaties, pijn en frustratie brengen. Gelukkig zijn er enkele stappen die je kunt nemen om je hechtingsstijl aan te passen, ook als volwassene.

Uitgaan van een vermijdende hechting

Als je een vermijdende hechtingsstijl hebt, heb je problemen met leren vertrouwen en jezelf toestaan om emotionele intimiteit te creëren. Zo moet je de volgende problemen aanpakken:

• Begrijp waar je vermijdende gehechtheid vandaan komt en begin de wonden uit je kindertijd te helen. Je moet accepteren dat je je op een bepaald moment afgewezen of gekleineerd begon te voelen, en dat je daarom nu vlucht voor intimiteit. Tegelijk moet je je ervan bewust zijn dat dit soort afwijzing niet meer hoeft te gebeuren en dat, als het toch gebeurt, je nu volwassen bent en het onder ogen kunt zien. Je moet inzien dat de muren die je opgetrokken hebt je niet beschermen, maar je geïsoleerd houden.
• Je moet ophouden met het beoefenen van vermijding. Dit mechanisme stelt je namelijk niet in staat vooruit te komen. Denk eens na over welke situaties je vermijdt. Bijvoorbeeld ruzies die te maken hebben met gevoelens of verbintenis in relaties. Sta jezelf toe ze onder ogen te zien. Je moet deze stappen zetten, ook al halen ze je uit je comfortzone.
• Verwerf een hulpmiddel om je te helpen de onzekerheid te beheersen die je voelt over je emotioneel verbinden met anderen. Diafragmatisch ademhalen is een eenvoudige techniek die je in staat stelt naar je centrum terug te keren en betere beslissingen te nemen als de drang om te vluchten opkomt.
• Leer je emoties te uiten zonder je te verbergen of kwetsbaarheid te tonen. Je partner moet weten wat je voelt en wat je wilt en nodig hebt. Wees assertief en begin je voor hem of haar open te stellen.

Beginnen vanuit een ambivalente gehechtheid

Als je een ambivalente gehechtheidsstijl hebt, is het je uitdaging om emotionele afhankelijkheid te overwinnen en te stoppen met het wanhopig zoeken naar liefde en de aanwezigheid van andere mensen.

• Begrijp dat je houdingen voortkomen uit een gewond kind dat zich verward voelde, te weinig genegenheid kreeg en niet onvoorwaardelijk geaccepteerd werd. Daarom voel je je vandaag altijd onzeker en moet je er voortdurend voor zorgen dat anderen van je houden en er voor je zijn. Onthoud dat je nu volwassen bent en dat je van niemand afhankelijk bent om te overleven.
• Je moet je gevoel van eigenwaarde versterken en beginnen jezelf te geven wat je van anderen verlangt. Dat is onvoorwaardelijke liefde, acceptatie, troost en steun. Geef prioriteit aan jezelf, zorg voor jezelf en je behoeften, en verbeter je relatie met jezelf.
• Besteed aandacht aan je interne dialoog en aan de gevolgtrekkingen die je maakt uit het gedrag van anderen. Met deze hechtingsstijl is het gebruikelijk om hyper-alert te zijn op het gedrag van anderen en je zorgen te maken en jezelf de schuld te geven van elke verandering in hen. Dus, in plaats van te denken dat het jouw schuld is, dat je iets verkeerd gedaan hebt, en dat ze zullen ophouden van je te houden, probeer je gedachten bij te stellen en je niet te laten meeslepen.
• Probeer je sociale kring uit te breiden met verzorgende en verrijkende mensen. Je hebt immers emotionele intimiteit nodig en geniet ervan, dus het hebben van zinvolle relaties is belangrijk voor je. Het uitbreiden van je vriendenkring zal je helpen om niet al je verwachtingen en verantwoordelijkheid op je partner te laden.

Uitgaan van een ongeorganiseerde gehechtheid

Als je een ongeorganiseerde gehechtheidsstijl hebt, zul je waarschijnlijk aan beide voorgaande aspecten moeten werken om een veilige gehechtheid te ontwikkelen. Dat gezegd hebbende, omdat deze hechtingsstijl voortkomt uit een complex trauma dat je in je kindertijd opliep, kun je het beste professionele hulp zoeken.

Het verleden helen, leren omgaan met angstige triggers, en een gezonde hechting kunnen in dit geval bijzonder moeilijk zijn. Als gevolg daarvan zal psychotherapie veel hulp bieden.

Een veilige hechting ontwikkelen is mogelijk

Zonder twijfel is werken aan gehechtheid een echt ingewikkelde kwestie. Dat komt omdat het al zo lang in je zit ingebakken. Je kunt echter een onveilige hechtingsstijl overwinnen en op weg gaan naar meer veiligheid, vertrouwen en welzijn.

Vanzelfsprekend zal verandering om een veilige hechting te ontwikkelen tijd kosten. Bovendien zul je merken dat die oude neigingen af en toe weer de kop op zullen steken. Niettemin kun je met bewustwording, doorzettingsvermogen en persoonlijk werk zowel je welzijn als de kwaliteit van je relaties verhogen.