Hersengolven: delta, thèta, alfa, bèta en gamma

Er zijn vijf soorten hersengolven. Ze werken bijna net als muzieknoten. Sommige golven zijn lage frequenties en andere hoge. Samen hebben ze de macht om harmonie te scheppen. Ze zorgen ervoor dat je gedachten, emoties en gewaarwordingen volmaakt in evenwicht zijn, dat ze gefocust zijn en openstaan voor alles rond jou.

Heb je ooit iemand iets horen zeggen als ‘ Ik wil mijn alfa-hersengolven trainen zodat ik meer ontspannen ben en meer innerlijke rust heb’? Mensen hebben het eigenlijk zelfs gehad over bio-feedbackmachines. Deze machines kunnen bepaalde hersengolven stimuleren om ons in bepaalde bewustzijnstoestanden te brengen. Wel, hier moeten we voorzichtige stappen zetten…

Wat onze hersengolven betreft, is de sleutel tot authentieke gezondheid en geluk dat we elke golf op zijn manier, zijn frequentie en op zijn optimale peil laten werken. We moeten ook onthouden dat ze niet statisch zijn. Het is eerder zo dat ze veranderen, naarmate we ouder worden. Het punt is dus niet dat we geobsedeerd raken door de verbetering van onze bèta-golven om beter te focussen of onze gamma-golven om in een spirituele toestand te komen.

Want de waarheid is dat geen enkele soort hersengolf beter of meer ‘speciaal’ is dan een andere. Ze zijn allemaal belangrijk, omdat ze allemaal het resultaat zijn van de elektrische activiteit van onze neuronen en van onze geestelijke toestand.

De verschillende soorten hersengolven

We weten allemaal dat de hersenen een elektrochemisch orgaan zijn. Neurologen stellen zelfs dat als al onze zenuwcellen zich op hetzelfde tijdstip zouden activeren, er voldoende energie zou zijn om een lamp te laten branden. Dat is toch verbazingwekkend!

Deze elektrische activiteit is verantwoordelijk voor de verschillende soorten hersengolven. Het is een ingewikkeld, fascinerend, volmaakt proces waarbij elke activiteit, geestelijke toestand of gedachte in staat is om een soort hersengolf uit te zenden.

Gedurende de dag houden onze hersenen alle vijf soorten hersengolven actief. Afhankelijk van wat we op dat moment doen, zullen sommige hersengolven in bepaalde hersendelen actiever zijn. Andere golven zullen in andere gebieden minder actief zijn. Maar geen enkele hersengolf op zich zal ‘uit staan’ zijn.

Op een bepaald moment kunnen je alfa-golven bijvoorbeeld intens actief zijn in je frontale hersenkwab. Dit zal ervoor zorgen dat je je enigszins ongerust voelt. Maar dezelfde alfa-golven in de achterhoofdskwab houden een ideale toestand van ontspanning in. Het is goed om rekening te houden met deze nuances. Laten we nu eens de verschillende soorten hersengolven bekijken en wat ze doen.

1. Delta-golven (1 tot 3 Hertz)

Delta-golven hebben de grootste golfbreedte. Ze zijn verbonden met een diepe maar droomloze slaap. Interessante vaststelling is dat ze erg gewoon zijn bij baby’s en kinderen. Hoe ouder we worden, hoe minder we deze hersengolven produceren. Na verloop van tijd gaan onze slaap en ons vermogen om te ontspannen geleidelijk achteruit.

In het algemeen zijn de delta-hersengolven verbonden met onbewuste lichamelijke activiteiten, zoals het regelen van de hartslag en de vertering.

• Wat gebeurt er als in een elektro-encefalogram (EEG) de delta-hersengolven met erg hoge pieken optreden? Dit kan dan een aanwijzing van een hersenletsel, leerproblemen of zelfs van ernstige ADHD zijn.
• Wat gebeurt er als de golven in het EEG in dalingen optreden? Dit kan wijzen op slecht slapen.
• Een gezond peil van de delta-golven is goed voor de creativiteit, voor emotionele verbinding en intuïtie.

3. Alfa-golven (8 tot 13 Hertz)

Alfa-golven ontstaan op die momenten tussen dag en nacht, in het schemerlicht wanneer we rustig zijn maar niet slapen. Het is wanneer we ontspannen zijn en klaar om te mediteren. Of wanneer we op de bank televisie kijken of in bed aan het ontspannen zijn, maar voordat we in slaap vallen.

• Een hoog niveau van alfa-golven zal verhinderen dat we ons kunnen focussen. Het kan er zelfs voor zorgen dat we het gevoel hebben alsof we geen energie hebben.
• Een laag niveau van alfagolven komt overeen met angstgevoelens, stress en slapeloosheid.

4. Bèta-golven (12 tot 33 Hertz)

Nu stappen we over van de lage en gematigde hersengolven naar een hoger niveau. We bevinden ons nu in dat hogere spectrum van frequenties die afkomstig zijn van een intense neuronale activiteit. Ze zijn erg interessant maar ook ingewikkeld. Ze hebben te maken met de momenten waarop wij onze volle aandacht gebruiken, erg alert zijn en op zoek naar prikkels.

Activiteiten als autorijden, een tentamen afleggen en een voordracht geven zijn goede voorbeelden. Maar overdreven activering van onze neuronen kan leiden tot schadelijke angst en stress.

• Anderzijds zal een laag niveau van bèta-golven leiden tot een overdreven ontspannen, kalme, zelfs depressieve staat…
• Een ideaal niveau helpt ons veel opener te zijn. Dan zijn we het best in staat om problemen op te lossen.

5. Gamma-golven (25 tot 100 Hertz)

Wanneer je het woord ‘gamma’ hoort, dan kan het gebeuren dat je onmiddellijk aan de beroemde gamma-stralen denkt. Hun golflengte is lang en hun elektromagnetische straling is hoog. Wel, gamma-golven en gamma-stralen hebben maar één ding gemeen: hun erg hoge frequentie.

Neurowetenschappers beginnen nu meer feiten te ontdekken over gamma-golven. Maar tot recent was er erg weinig bekend over deze golven. Bovendien is het erg moeilijk om ze in een EEG te vatten. Ze ontstaan in de thalamus en bewegen dan met een ongelooflijke snelheid van de achterkant van de hersenen naar de voorkant.

• Gamma-golven zijn verbonden met cognitieve verwerkingsopdrachten van een hoog niveau.
• Ze hebben te maken met onze leerstijl, met ons vermogen om nieuwe informatie op te nemen, en met onze zintuigen en waarnemingen.
• Mensen met geestelijke problemen of leermoeilijkheden hebben bijvoorbeeld vaak minder dan de helft van de gewoonlijke activiteit van gamma-golven.
• Hoge pieken in gamma-golven zien we tijdens gelukstoestanden.
• De REM-slaapfase is ook vaak gekenmerkt door hoge niveaus van activiteit in deze frequentiegraad.

Tot slot, over de verschillende soorten hersengolven leren maakt het ons mogelijk te begrijpen dat onze geestelijke processen, onze emoties, onze activiteiten en ons gedrag ‘energie’ creëren in onze hersenen. De sleutel is dus je bewust te zijn van dit proces, leren ontspannen en ontvankelijker en intuïtiever te zijn. We moeten werken aan de beheersing van onze emoties zodat onze angst in ons voordeel kan werken in plaats van tegen ons.