Gelukkig zijn met wat je hebt

Terwijl ik nadacht over dit onderwerp, kwamen er enkele woorden van Augustinus van Hippo in mij op die hier nauw aan verbonden zijn: de arme man is niet hij die minder heeft, maar eerder hij die steeds meer nodig heeft om gelukkig te zijn. Als we de betekenis van het woord rijk, in de zin van iemand die veel geld bezit, even aan de kant zetten, dan kunnen we zien dat deze titel veel meer te maken heeft met het geluk waar deze filosoof het al eeuwen geleden over had. Gelukkig zijn met wat je hebt is de sleutel tot ware vrede.

Geluk komt voort uit plaatsen die niets tot weinig te maken hebben met het geld dat we bezitten, hetgeen ons rijk maakt is namelijk helemaal niet materieel van aard, maar eerder emotioneel en fysiologisch.

Een wereld vol vergankelijke dingen

In relatie tot wat we hierboven aangaven, is het het waard om op te merken dat we in een wereld leven waarin we worden omringd door dingen die allemaal als overbodig kunnen worden beschouwd: reclame en nieuwe technologieën willen ons ervan overtuigen dat het in het leven allemaal draait om het bezitten van materiële goederen die ons zogenaamd gelukkig kunnen en zullen maken.

Dit klopt echter helemaal niet: we zijn tegenwoordig helemaal niet gelukkiger dan onze ouders waren, ook al hebben wij de nieuwste telefoon in ons bezit, twee auto’s voor de deur en drie computers in ons huis. Misschien is het inderdaad zo dat ons leven iets aangenamer is geworden, maar het consumentisme dat ons deze dingen biedt, zal nooit in staat zijn om ons ware vervulling te bieden als mensen.

Wanneer mijn zusje tegen mij zegt dat ze dringend nieuwe kleren nodig heeft, terwijl ze twee kasten vol kleding heeft om uit te kiezen, dan vraag ik mij af in hoeverre we voor de gek worden gehouden door onze behoeften: we hechten doorgaans waarde aan de dingen die we niet hebben en vergeten volledig waar het ons werkelijk aan ontbreekt.

Heb ik het echt nodig om gelukkig te kunnen zijn?

Deze voorbeelden laten zien hoe kloppend het citaat aan het begin van dit artikel is, zelfs zo kloppend, dat het verbazingwekkend is om te bedenken dat iemand dit al in de Middeleeuwen heeft uitgesproken. Dit komt echter doordat we het idee dat dit citaat overbrengt al honderden keren hebben herhaald: heb ik dit echt nodig? Dit is een vraag die we onszelf in een hoop situaties zouden moeten stellen.

Zoals we al zeiden, we hebben zo veel dingen in ons bezit, dat we soms vergeten wat de dingen zijn waar we niet zonder kunnen: een goede mentale en lichamelijke gezondheid, de mogelijkheid om persoonlijke relaties op te bouwen die ons leven de moeite waard maken, het hebben van vrienden die er altijd voor ons zullen zijn, en gezegend zijn met een liefhebbend gezin.

Niets hiervan kan worden gekocht, zelfs niet als je al het goud van de wereld in je bezit had. Daarom kan dit alles ons, ironisch genoeg, rijk maken van geluk: niemand zal zich beter voelen dan iemand die kanker heeft overwonnen, iemand die een depressie te boven is gekomen, iemand die in zijn partner de beste steun en toeverlaat vindt die hij zich maar kan voorstellen of iemand die een liefdevolle knuffel ontvangt.

Gelukkig zijn met wat je hebt

Er hebben zich vast genoeg momenten voorgedaan waarop we gefrustreerd waren omdat we niet in staat waren om onze doelen te bereiken of omdat we niet konden krijgen wat we werkelijk wilden. Het is zelfs zo dat we het gevoel hebben alsof we steeds meer nodig hebben naarmate we steeds minder tevreden zijn met wat we hebben.

Natuurlijk is het goed om doelen voor jezelf te stellen die je wilt bereiken, jezelf simpelweg aanpassen aan wat je hebt of bent staat namelijk gelijk aan stagnatie. Het is echter belangrijk om daarbij te onthouden dat geluk gevoeld kan worden door te genieten van het proces waar we doorheen gaan.

Onze verlangens kunnen ons geen geluk bieden, ze overdrijven dit geluk alleen: het is zeer verrijkend om te leren hoe je jezelf volledig kunt voelen met de dingen die je hebt bereikt of die je hebt kunnen geven aan anderen, en om in staat te zijn om de dingen die je tegemoetkomen met open armen te ontvangen zonder ook maar ergens om te vragen.

Kortom, zoals we gelijk al zagen, zijn het de dingen die voor niets naar ons toekomen en die geen materiële waarde hebben, die ons werkelijk rijk kunnen maken. Geld zal ons comfort bieden, maar hetgeen onze emoties weet te bewegen, is hetgeen ons betekenis geeft.