Geluk vinden we niet gewoon, we struikelen erover
Geluk vinden we niet gewoon, we struikelen erover. Het is simpel. Daniel Gilbert legt het heel duidelijk uit in zijn bestseller Stumbling on Happiness, waarin hij op zeer amusante wijze verschillende bevindingen, theorieën en realiteiten aangaande geluk uiteenzet.
Dit boek is een gepassioneerde reis door de manier waarop de geest werkt en met ons speelt. Het beslaat een brede reeks onderwerpen, van optische illusies tot de invloed van ons humeur op onze meningen.
Het vertelt ons tevens dat er geen makkelijke formule bestaat voor het vinden van geluk. Onze hersenen stellen ons echter in staat om ons toekomstige gebeurtenissen voor te stellen en helpen ons te begrijpen welke dingen het zijn die ons een geluksgevoel zullen bezorgen en welke niet. Waar denk jij dat je gelukkig van wordt? We nodigen je uit om hier samen met ons even over na te denken.
Geluk is subjectief
Soms vergeten we dat geluk subjectief is, we vergeten dit vooral wanneer het ons aangesmeerd wordt alsof het een beperkt, materieel goed is. Geluk is een ervaring, en als zodanig, verschillend voor elk persoon en afhankelijk van de omstandigheden.
“…we kunnen er zeker van zijn dat als we genoeg mensen dezelfde vraag stellen, het gemiddelde antwoord een min of meer gepaste indicator zal zijn van de ervaring in kwestie. De wetenschap van geluk vereist dat we spelen met kans, en de informatie die de wetenschap levert loopt altijd het risico onjuist te zijn.”
Wanneer we ons de situaties inbeelden die we in de toekomst misschien zullen doormaken, realiseren we ons dat er duidelijk twee typen toekomst zijn. De onmiddellijke toekomst, die morgen of over enkele dagen al plaatsvindt, en die dichterbij en zekerder aanvoelt. En de verre toekomst, die nog lichtjaren verwijderd lijkt te zijn, en wazig en ontastbaar aanvoelt.
“…pijn in de nabije toekomst zien mensen als zoiets ergs dat ze met liefde een dollar zullen neertellen om het te vermijden, maar pijn in de verre toekomst zien ze als zoiets milds dat ze met liefde een dollar zullen aannemen om het te verdragen.”
-Daniel Gilbert, Stumbling on Happiness-
We zitten vaak zo vast in het heden dat we ons onze toekomst inbeelden terwijl we nog altijd op het heden gericht zijn. Maar het is ontzettend moeilijk om ons de smaak van het fruit dat we morgen zullen eten voor te stellen als we op het moment door een andere smaak in beslag genomen worden.
Dit wordt presentisme genoemd, en het knoeit met de manier waarop we dingen zien door ons op de een of andere manier vast te ketenen aan het heden. Het is niet nodig om continu over de toekomst na te denken, maar het is goed om te weten dat we wanneer we ons de toekomst inbeelden, er de huidige mogelijkheden op projecteren.
Wanneer we ons geluk voorstellen, denken we dat het gerelateerd is aan de dromen die we op dit moment hebben, maar verschillende experimenten tonen juist het tegenovergestelde aan. Misschien vinden we wel geluk als we niet al die dingen bereiken waar we nu van dromen. Met andere woorden, geluk kan schuilgaan achter iets dat je je nu misschien wel niet eens kunt bedenken, iets waar je misschien wel toevallig over zult struikelen.
De intolerantie voor onzekerheid en het belang van controle
Mensen kunnen onzekerheid maar moeilijk tolereren. Je zou onzekerheid kunnen zien als een wereld vol oneindige mogelijkheden, wat iets goeds is. Maar helaas focussen mensen zich meer op het gevoel machteloos te zijn en geen controle te hebben dan dat ze nadenken over alle goede dingen die misschien wel kunnen gebeuren.
“Kennis is macht, en de meest belangrijke reden waarom onze hersenen erop staan om de toekomst te simuleren zelfs wanneer we nu liever hier zijn, al genietend van een goudvismoment, is dat onze hersenen de ervaringen die we zullen gaan hebben willen controleren…Ons verlangen om de controle te hebben is zo krachtig, en het gevoel overal controle over te hebben zo belonend, dat mensen zich vaak gedragen alsof ze het oncontroleerbare kunnen controleren.”
-Daniel Gilbert, Stumbling on Happiness-
Wanneer ze oog in oog staan met onzekerheid, proberen mensen verklaringen te vinden voor de dingen die om hen heen gebeuren. Wanneer gebeurtenissen onverklaard blijven, versterkt dit hun emotionele bereik omdat ze ongewoon zijn, wat ervoor zorgt dat wij over ze blijven nadenken.
Dit is waarom we volgens Daniel Gilbert over geluk struikelen, ook al kunnen we het niet zien omdat onze hersenen ons verwarren. Ze vergelijken ons geluk met het geluk van anderen, zelfs al weten ze dat het subjectief is en dat we ons misschien niet eens echt gelukkig zouden voelen als we in dezelfde situatie zouden verkeren.
Wat als geluk het vermogen is om te accepteren dat alles kan veranderen? Wat als geluk juist iets is dat we kunnen controleren? Wat als geluk het vermogen is om ons toekomstige gebeurtenissen voor te stellen en te begrijpen welke dingen ons een geluksgevoel zullen bezorgen en welke niet? Ik wil graag dat je deze video bekijkt en me vertelt wat je denkt, lieve lezer.