Geen trek in oppervlakkige relaties? - vermijd dan deze dwalingen

Voor veel mensen is de liefde niets meer dan een spel. Een vorm van vermaak waarin de gevoelens van een ander – voor hén – geen intrinsieke waarde hebben. Vanuit dit ego-gerichte gezichtspunt, ligt manipulatie altijd op de loer. Vroeg of laat zal deze zelfzuchtige impuls het einde van de relatie inluiden. Want wie iemand, of zelfs elkáár, opzettelijk opportunistisch behandelt, weet dat zo’n onpersoonlijke, onverschillige omgang onhoudbaar is. Zij die losbandig jongleren met meerdere minnaars, branden geheid hun vingers. Want dát is de realiteit van oppervlakkige relaties: wederzijdse ontgoocheling.

Misschien is het bindingsangst, of vrees voor de vereisten van een serieuze relatie, waardoor we onze romantische verhoudingen bijna bij voorbaat belasten met van binnenuit bijtende instabiliteit. Hoe hard we het ook proberen, een betrouwbare band opbouwen lijkt te veel gevraagd. Dit ondergravende gedrag beëindigd relaties vòòr ze überhaupt begonnen zijn. Daarom is het des te relevanter om níet in de volgende valkuilen te trappen.

Weigeren om je relatie adequaat te definiëren

Hoewel het waar is dat labels je psychologisch kunnen inkapselen en beknotten, blijft het – voor twee mensen die graag en regelmatig samen zijn – belangrijk om hun intieme, onderlinge contact bij de naam te noemen. Als je het vertikt om jullie relatie een etiket op te plakken, dan lopen beide partijen het risico om zich (mentaal) verloren, en verward, te voelen. Zijn we nou, in klassieke zin, vriendje en vriendinnetje? Of zijn we ‘vrienden met extra’s’?

Het is niet eerlijk om je partner (in spé) in het ongewisse te laten, om jouw acties en reacties zogenaamd voor zichzelf te laten spreken. Hij (of zij) hoort immers te weten of het hem (of haar) vrijstaat om nog andere potentiële verkerings-gegadigden te zien en ontmoeten, en of dat – ter contrast – juist ongewenst is, omdat jullie ontdekkingsreis richting een formele, exclusieve, duurzame relatie pas net van start is gegaan. Zoiets mag je, ten bate van béide kampen, niet vaag, onbesproken, en in het midden laten.

Deze impliciete geslotenheid, de neiging om de kaken (stijf) op elkaar te houden, doet het namelijk voorkomen alsof je buitengewoon beducht bent voor een volwassen, volwaardige verbintenis, en voor de bijbehorende verplichtingen, verwachtingen, en verantwoordelijkheden. Iedere conversatie hierover angstvallig vermijden is nochtans níet de oplossing –  allerlei valse voor(onder)stellingen kunnen per slot van rekening de kop opsteken en vervolgens nog veel funestere problemen veroorzaken.

Je zoekt enkel hun gezelschap, wanneer jíj iets van ze wilt, of nodig hebt

Onze medemensen hebben (subtiele) gevoelens – we horen hen nooit te behandelen als passief, levenloos object. Zij bestaan namelijk niet simpelweg om ónze behoeften (à la minute) te bevredigen. En wie een ander toch op zo’n exploiterende manier voor zijn karretje tracht te spannen, maakt misbruik van diens welwillendheid, of naïviteit.

Niemand wordt graag gebruikt, door een ander. Heb jij je er ooit schuldig aan gemaakt? Heb jij wel eens iemand (moedwillig) genegeerd, totdat je hem of haar – op een gegeven moment – toevallig weer, of ergens, voor nodig had? Dit soort (a)sociale scheefgroei wordt weldra wederzijds ont-erend, tast het zelfvertrouwen van het slachtoffer aan, en draagt, ìn hem of haar, bewust of onbewust, bij aan de ontwikkeling van een minderwaardigheidscomplex.

Een boel mensen laten zich, gedeeltelijk gewillig, als een leden pop, bedrogen en beteugeld worden. Zij zwelgen gedwee in hun lage eigenwaarde, en in hun emotionele afhankelijkheid. Maar je verdient, in de liefde, heus méér dan dat. Neem nimmer genoegen met misbruik, en sta het niet toe. Geef het goede voorbeeld: houd van jezelf, zodat anderen zien dat jij je niet (langer) laat uitbuiten. Besef, en onthoud, dat je geen menselijk gebruiksvoorwerp bent, maar een uniek, autonoom individu.

Je zegt het tegenovergestelde van wat je denkt

Toen het fenomeen ‘vriendschap met extra’s‘ een trend werd, waren een hoop mensen aanvankelijk laaiend enthousiast, of op zijn minst zeer opgewonden – alleen al door het vooruitzicht. Maar je mag je afvragen of zij, diep in hun hart, echt op zoek waren naar zo’n niet-gecommitteerde relatie. Misschien raakten ze eerder verstrikt in de val van hun eigen vluchtige verlangen, terwijl ze stiekem nog steeds droomden over hun romantische prins(es) op het witte paard. De hype bood hen soelaas van de (eveneens extreme) traditionele notie dat de liefde een eeuwigdurend sprookje is: ‘…en zij leefden nog lang en gelukkig.’ Hun realiteit zat gevangen tussen twee uitersten.

Een relatie zonder grenzen, loopt het gevaar om één groot spel te worden. Tijdens de spreekwoordelijke ‘wittebroodsweken’ (of jullie nu trouwen of niet), in de dartelende beginfase, is dat allicht nog leuk, spannend en stimulerend. Maar deze betrekkelijke vrijblijvendheid kan de relatie, zelfs per ongeluk, laten im- en exploderen. Wat aanvankelijk onschuldig geflirt en geplaag lijkt – bijvoorbeeld wie, wanneer en waarom, het eerste of laatste sms-je stuurt – kan zoetjesaan ontaarden in een afmattende machtsstrijd.

De weemoedige waarheid is dat – vandaag de dag – relaties ont-zettend fragiel zijn geworden. Hetzij doordat ons begrip van interpersoonlijke intimiteit veranderd is, hetzij doordat we oude opvattingen voortijdig vernietigd hebben, en niet in staat zijn gebleken om een nieuw concept te creëren, van wat de liefde dan wél zou kunnen, mogen, moeten, of horen te zijn.

We hebben in dit artikel het gebrek aan onderlinge communicatie, tussen partners, bekritiseerd, en je gewaarschuwd zowel vóór als tégen het hanteren van labels. Wees desondanks niet allergisch voor het onbeschroomd bespreken van jullie romantische ‘status’, en ‘territorium’, want elk greintje schimmig- en wazigheid op dit gebied, zal gegarandeerd zijn weerslag hebben in de vorm van verwarring, en verwijten achteraf. We weten meestal vrij goed wat we allemaal níet willen, maar minder wat we wél, en van harte, verwelkomen. In hoeverre we bereid zijn om compromissen te sluiten, en waaróver precies, blijft nota bene voor onszélf vaak een raadsel.

Elkaar vanuit niet-claimende genegenheid de ruimte geven in een relatie, kan een gezond gevoel van vrijheid vertegenwoordigen. Maar de ander onverschillig in een contact-vacuüm, of leemte, laten vallen, leidt louter tot romantische turbulentie en emotionele ontluistering. Als maatschappij, en als mens, dienen we zorgvuldig over deze subtiele scheidslijn na te denken, en steeds weer de juiste, inherent heilzame balans te vinden.