Familiebeeldhouwen: een verrassend therapeutisch hulpmiddel

Soms mislukt in therapie de verbale communicatie en wordt het nodig om visuele elementen in te voeren die in staat zijn verandering teweeg te brengen. Dit is precies het effect dat bereikt wordt met de techniek van familiebeeldhouwen.
Familiebeeldhouwen: een verrassend therapeutisch hulpmiddel

Laatste update: 05 september, 2022

Wanneer binnen een gezin disfunctionele relatiepatronen in stand gehouden worden, kan verandering moeilijk zijn. Het is moeilijk voor elk lid om zijn specifieke perspectief te veranderen en een bredere kijk te krijgen op wat er gebeurt. Zo is familiebeeldhouwen een techniek die bewustwording vergemakkelijkt en verandering bevordert.

Hoe vaak heb je, bij een familieconflict, jezelf anderen zien aanvallen en niet in staat gezien je eigen verantwoordelijkheid te erkennen? Dit kan ieder van ons overkomen, maar in een psychotherapeutisch proces is het belangrijk om die defensieve barrière op de een of andere manier af te breken. Beeldhouwen opent onze ogen voor de werkelijkheid op een manier die zowel effectief als verrassend is.

Man wordt getroost

Familiebeeldhouwen

Om deze techniek in praktijk te brengen, vraagt de therapeut een van de gezinsleden de beeldhouwer te zijn. De anderen moeten zich door hem laten kneden en de posities aannemen die hij aangeeft. Terwijl het beeld zich ontvouwt, neemt de therapeut de positie in van zowel waarnemer als commentator. Ze begeleiden de beeldhouwer met vragen als:

  • Is dit de houding die je wilt dat deze persoon heeft?
  • Waar moet zijn blik op gericht zijn?
  • Hoeveel afstand moet er tussen elk lid zijn?
  • Moeten ze elkaar aanraken of elkaars hand vasthouden?

Wat de keuze van de beeldhouwer betreft, is het gebruikelijk de geïdentificeerde patiënt te kiezen. Dit omdat die meestal een duidelijker zicht heeft op de dynamiek van het gezin. Het is echter ook mogelijk elk gezinslid te vragen zijn eigen beeldhouwwerk te maken, en zo zijn eigen visie te laten zien.

In gezinstherapie is de geïdentificeerde patiënt de persoon die het belangrijkste symptoom vertoont waarvoor hulp gevraagd wordt. Bijvoorbeeld, iemand die een angstige of depressieve stoornis heeft.

Men neemt aan dat dit symptoom slechts een indicator is van een disfunctie die het hele gezin als systeem omvat. Met andere woorden, het is niet uitsluitend te wijten aan een persoonlijk probleem van het individu.

Werken met familiebeeldhouwen

Als de beeldhouwer klaar is met zijn werk, vraagt de therapeut hem om een positie voor zichzelf te kiezen. Daarna is het beeldhouwwerk af. Nu kan het gebruikt worden als diagnostisch element.

De therapeut zal elk lid uitnodigen uit te drukken hoe hij zich in zijn positie voelt. Ze moeten zich steeds concentreren op het beschrijven van de gewaarwordingen die uit hun lichaamshouding voortvloeien. Dit echter zonder te analyseren wat ze betekenen. Zo raakt de familie niet verstrikt in defensieve argumenten.

Het ene gezinslid kan opmerken dat de starre houding waarin ze staan afgebeeld hen spanning en ongemak bezorgt. Een ander kan merken dat hij, vanuit zijn positie, een bepaald familielid niet kan zien. Weer een ander kan zich geïsoleerd voelen doordat hij op grotere afstand van de rest staat.

Door naar hun verschillende perspectieven te kijken krijgt de therapeut vaak een duidelijker beeld van wat er in het gezin aan de hand is. In feite zal hij de plaats van elk lid in het beeld kunnen innemen, zodat hij het beeld van buitenaf kan observeren.

Uiteindelijk biedt het familiebeeldhouwen een ruimtelijke metafoor voor familierelaties (Spaanse link)  en de emotionele positie van elke persoon in het systeem. Door deze positie kunnen affiniteiten, afwijzingen en houdingen worden waargenomen die de therapeut een schets geven van wat niet werkt en waar aan gewerkt moet worden.

Figuurtjes

Diagnose en behandeling

Familiebeeldhouwen is een techniek die een therapeut zowel als diagnostisch element en als therapeutische techniek kan gebruiken. Met andere woorden, het helpt de therapeut zich bewust te worden van de disfunctionele relaties en patronen die aangepakt moeten worden.

Bovendien kan een beeld gemaakt worden dat het gezinsideaal weergeeft dat elk lid wenst te bereiken. Dat helpt om hun doelstellingen vorm te geven.

Deze techniek wordt ook in relatietherapie gebruikt , omdat het een oefening is met het vermogen te verrassen en te motiveren. Met beeldhouwen kunnen punten besproken worden en plaatsen bereikt worden die, met louter verbale bespreking, niet herkend zouden worden.

Het helpt cliënten om zich met meer bewustzijn in hun eigen huid en die van anderen te verplaatsen. Daarom is het meestal echt nuttig in het therapeutische proces.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Población, P., & Lopez Barberá, E. (1991). La escultura en terapia familiar. Revista Vínculos, (3).
  • Cibanal, L., Lineales, P. E., Lineales, P. D., Circulares, P. D., & Circulares, P. R. (2006). Introducción a la terapia familiar y sistémica.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.