Evenwichtig denken: in harmonie met de wereld
Evenwichtig denken stelt je in staat om over de wereld na te denken zonder veel filters of vervormingen te gebruiken. Het helpt je ook om authentiek te blijven en je niet te laten meeslepen door vooroordelen. Het houdt in dat je in staat bent na te denken zonder al te veel cognitieve vervormingen.
Door deze manier van denken te accepteren en in praktijk te brengen, stel je jezelf in staat om meerdere negatieve elementen los te laten. Deze variëren van angst tot die ontmoedigende gedachten die je soms op de hielen kunnen zitten.
Niet vallen
Wanneer je het woord ‘evenwicht’ hoort, komen er waarschijnlijk verschillende ideeën in je op. En de kans is groot dat een van deze ideeën het klassieke beeld is van iemand die ergens hoog in de lucht tussen twee gebouwen op een koord staat en zijn best doet om niet te vallen.
Bekwaam en geduldig zet hij kleine stapjes vooruit, zich er alsmaar van bewust dat hij niet mag vallen. Zijn evenwicht behoudt hij echter niet in zijn lichaam, maar juist in zijn geest. Dit beeld zou dan ook niet gepaster kunnen zijn.
“Geluk is geen kwestie van intensiteit, maar van balans, orde, ritme en harmonie.”
-Thomas Merton-
In ons dagelijks leven bevinden we ons vaak in dezelfde situatie. Onze realiteit is soms chaotisch, veeleisend, complex en zelfs pijnlijk. Het leven is het koord en wij zijn de acrobaten die ons evenwicht moeten bewaren om de controle niet te verliezen.
Evenwichtig denken is in dit geval de sleutel om niet te vallen. Deze manier van denken zorgt er namelijk voor dat ook onze emoties rust vinden. Onze ‘voeten’ vinden de juiste richting en stellen ons zo in staat om een concreet doel te bereiken.
We kunnen echter met gemak zeggen dat deze manier van denken absoluut niet eenvoudig is. Onze hersenen functioneren het grootste gedeelte van de tijd namelijk onbewust en door middel van automatische processen. Deze mentale snelkoppelingen zijn meestal het gevolg van veel vooroordelen, beperkende houdingen en strenge schema’s die ons vaak tot het uiterste leiden.
Je moet dus de controle over je jezelf aannemen om flexibiliteit te vinden en dat magische evenwicht dat (bijna) alles reguleert.
Evenwichtig denken: rust vinden te midden van onzekerheid
Een paar jaar geleden werd er een interessante studie uitgevoerd door het Universitair Medisch Centrum Hamburg-Eppendorf. Er werd een groep patiënten met depressie en obsessief-compulsieve stoornis (OCD) bij elkaar gebracht. Deze patiënten zouden deelnemen aan een metacognitief trainingsprogramma dat een jaar zou duren.
Het doel was concreet en uitdagend: mensen zover krijgen om onzekerheid te verdragen, hun cognitieve vervormingen verminderen, hen laten nadenken over hun eigen gedachten en hun redeneerprocessen verbeteren.
Het resultaat van deze studie was zeer positief. Zelfs zo positief dat de medicatiedoses van veel van de patiënten kon worden verminderd. Je zou dus kunnen zeggen dat betere gedachten leiden tot een beter leven. Evenwichtig denken is daarom een zeer nuttige manier om in jezelf te investeren. Tevens is het een goed hulpmiddel om denkpatronen te confronteren die ons eigenlijk alleen maar in de val lokken.
Laten we nu echter eens kijken naar de innerlijke processen die onze kwaliteit van leven juist verlagen.
Veel van onze gedachten zijn vervormd
Angst, je constant zorgen maken en nervositeit werken via negatieve ankers. We passen ze bijna volledig onbewust toe. We zijn alleen maar bezig met wat er zal gebeuren, de fouten die we in het verleden hebben gemaakt en de ergst mogelijke scenario’s… Dit denkpatroon is vaak echter puur en alleen gebaseerd op cognitieve vervormingen.
Dit zijn enkele van de denkfouten die velen van ons regelmatig toepassen in hun dagelijks leven:
- Filteren: we richten onze aandacht op negatieve details, om ze te intensifiëren.
- Gepolariseerd denken: in onze realiteit zijn er geen middentermen. Alles is goed of slecht, zwart of wit.
- Overgeneraliseren: we zijn in staat om uit de kleinste en meest onbenullige dingen de grootste en meest dramatische conclusies te trekken.
- Catastrofale opvattingen: er zal nooit iets goeds gebeuren. Wat je ook doet, alles zal fout gaan!
- Personaliseren: elke toevallige gebeurtenis of zelfs alles wat je doet, denkt of tegen anderen zegt, heeft met jou te maken.
- Emotioneel redeneren: wat jij voelt, is wat jou definieert. Als je je een mislukkeling voelt, komt dat omdat je echt een mislukkeling bent.
Dan maar positief?
Als je deze denkfouten zo op een rijtje ziet staan, kan het zijn dat je je afvraagt wat je moet doen om ze te vermijden. Moet je het volledig omgooien en altijd alleen maar ‘positief denken’? Nou, dit klinkt misschien raar, maar ook dit is niet de oplossing. Het is niet de bedoeling dat je ineens extreem positief wordt, noch dat je jezelf constant wijsmaakt dat alles wel goed komt.
Ook dit zou namelijk gewoon weer een cognitieve vervorming zijn. Geen van beide extremen is dus goed, noch alleen maar goede dingen denken, noch alleen maar slechte dingen denken. Een oprecht evenwichtig persoon houdt zijn hoofd koel, gaat stap voor stap vooruit en neemt de volledige verantwoordelijkheid voor zichzelf op zich. Hij houdt zijn omgeving aandachtig en objectief in de gaten.
Hoe je evenwichtig denken in praktijk kunt brengen
Evenwicht denken in je dagelijks leven zal niet alleen je risico op stress, angst of depressie verminderen. Door een evenwichtige manier van denken te ontwikkelen, verbeter je namelijk ook je omgang met anderen, omdat het je helpt om vooroordelen, zelfzucht en fanatisme te voorkomen.
Evenwichtig denken helpt je om veel van die innerlijke valkuilen te omzeilen, die je ervan weerhouden een bevredigend leven te leiden. Het stelt je in staat meer van jezelf houden en de mensen om je heen meer te respecteren. Laten we dus eens kijken hoe je deze manier van denken in praktijk kunt brengen.
“Het leven is als fietsen. Om je evenwicht te bewaren, moet je in beweging blijven.”
-Albert Einstein-
De sleutels tot het ontwikkelen van een evenwichtige manier van denken
De eerste stap is om kalm te blijven. Soms leven we veel te gehaast, omdat we eraan gewend zijn geraakt om op de automatische piloot te leven. Deze manier van leven veroorzaakt echter ‘onevenwichtige’ gedachten. Dat wil zeggen, we denken na zonder te redeneren. We laten onszelf meeslepen zonder te reflecteren, zien of waarderen… We moeten gas terugnemen en onszelf momenten van stilte en rust gunnen.
- De tweede stap is om geen veronderstellingen te maken. Het kan vrij lastig zijn om dit voor elkaar te krijgen. Probeer echter te voorkomen dat je snel een oordeel klaar hebt en mensen een label opplakt. Snel oordelen is misschien makkelijker, maar het vergroot ook de kans op het maken van fouten.
- Stap drie: stop met jezelf te saboteren. Zeg ‘nee’ tegen cognitieve vervormingen en de slachtofferrol. Respecteer jezelf, werk aan je gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Je zult zien dat er zich ineens kansen voordoen waar je eerst alleen nog gesloten deuren zag.
- Stap vier: accepteer onzekerheid. Evenwichtig denken houdt in dat je onzekerheid verdraagt, omdat je weet dat er niet alleen maar slechte dingen in het vooruitzicht liggen. En als dat wel zo is, weet je dat je over de juiste strategieën beschikt om deze dingen het hoofd te bieden.
- Stap vijf: verander de werkelijkheid niet, leer de dingen te zien zoals ze zijn. Obsedeer niet over hoe je wilt dat dingen zijn. Wees ontvankelijk en meer nederig.
- Stap zes: plaats meer vertrouwen in anderen. Sluit mensen die anders denken dan jij niet uit. Voel je niet superieur of inferieur aan wie dan ook. Oefen acceptatie en laat oude wrok varen.
Tot slot
We zijn ons ervan bewust dat het niet makkelijk is om een evenwichtige manier van denken te ontwikkelen. Om dit te doen, moet je namelijk je hele zijn herstructureren, muren afbreken, benaderingen corrigeren en jezelf een beetje meer ‘vrij’ laten zijn. Dit kun je bereiken door er een dagelijkse oefening van te maken. Leer om een rustigere, meer ontvankelijke en evenwichtige benadering te hanteren.
