Erytrofobie of angst om te blozen: wat het is en hoe je ermee om kunt gaan

Blozen in het bijzijn van anderen is soms eng. Dit proces reageert op een fobie die we je leren op te sporen en te behandelen.

Hoewel het misschien vreemd klinkt, is erytrofobie een veelvoorkomende angst waar veel mensen in de samenleving last van hebben. Deze angst richt zich op de onevenredige angst die gepaard gaat met blozen in het gezicht in openbare situaties.

Mensen die in verschillende omstandigheden blozen ervaren, hebben de neiging om dit symptoom negatief te beoordelen. En het besef van blozen, gecombineerd met een niet-positieve beoordeling, versterkt het innerlijke ongemak, wat op zijn beurt het blozen versterkt.

Als je je identificeert met deze ervaring, heb je misschien te maken met de fobie in kwestie. Lees verder om de oorzaken te begrijpen en ontdek hoe je ermee om kunt gaan.

Wat is erytrofobie?

Allereerst is het handig om te weten waarom je last hebt van blozen in je gezicht en wat het lichamelijke mechanisme achter deze reactie is. Erytrofobie is terug te voeren op een fundamenteel biologisch proces dat in de oudheid bijdroeg aan overleven.

In die tijd zorgde een verhoogde bloedsomloop in het hoofd voor een grotere mentale helderheid, waardoor je mogelijke gevaren in de omgeving scherp kon waarnemen en overdenken. Door veranderingen in levensstijl heeft deze functie echter aan relevantie ingeboet.

Dit fenomeen wordt vaak veroorzaakt in angstsituaties, waardoor het sympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd (Engelse link). Dat systeem is verantwoordelijk voor de voorbereiding op actie, aanval of vlucht in situaties van gevaar.

Dit systeem veroorzaakt veranderingen in het lichaam, waarvan de afscheiding van adrenaline een van de opvallendste is. Dit uit zich in een verhoogde hartslag, versnelde ademhaling en verwijding van de bloedvaten, waardoor een verhoogde bloedcirculatie door het hele lichaam mogelijk wordt.

De verwijding van de haarvaten, samen met de verhoogde circulatie, resulteert in een rode huid, met blozen op de wangen.

Oorzaken van erytrofobie

Blozen is een niet-specifieke uiting van het lichaam. Dit betekent dat het in veel verschillende contexten en situaties kan voorkomen. Zoals we al zeiden, is het een overlevingsgedrag dat we van onze oudste voorouders hebben geërfd.

In die zin wordt in een onderzoek uit 2016 door onderzoekers (Engelse link) van de Universiteit van Chili onderscheid gemaakt tussen blozen, dat wordt beschouwd als een natuurlijke reactie in sociale contexten, en pathologisch blozen, dat wordt gekenmerkt door zijn extreme intensiteit, waardoor de prestaties worden beperkt en de persoon lijdt.

Of het nu gaat om blozen of pathologisch blozen, er zijn meerdere redenen voor. Het wordt het meest in verband gebracht met sociale angststoornis, wanneer de persoon bang is om lichamelijke symptomen te vertonen die door anderen negatief kunnen worden beoordeeld. Andere factoren die de kans op blozen vergroten zijn onder andere de volgende:

• Eerdere ervaringen met geplaagd worden.
• Laag gevoel van eigenwaarde en het gevoel niet genoeg te zijn in de ogen van anderen.
• Lage tolerantie voor lichaamsveranderingen of het interpreteren ervan als gevaarlijk.
• Perfectionistische persoonlijkheidstrekken en te veeleisend zijn voor jezelf.

Hoe kan erytrofobie behandeld worden?

Nu je de oorsprong van erytrofobie kent, zul je geïnteresseerd zijn om te weten hoe het behandeld kan worden . Om te beginnen is het niet mogelijk om erytrofobie helemaal uit te bannen, omdat het een lichamelijke reactie is. Wat wel kan worden gedaan is het verminderen, zodat het niet zoveel ongemak veroorzaakt.

De beste aanpak is psychologische therapie, zoals bij elke specifieke fobie. Het toedienen van medicijnen zou alleen zijn voorbehouden aan de meest ernstige gevallen of voor specifieke omstandigheden. Denk aan situaties zoals spreken in het openbaar. Wat psychotherapie betreft, zijn er verschillende technieken die effectief zijn. Deze worden hieronder beschreven.

1. Geleidelijke blootstellingstechnieken

Het beste advies om een fobie te overwinnen is om jezelf eraan bloot te stellen. De exposuretechniek is de meest evidence-based behandeling voor angststoornissen, maar om te werken moet het geleidelijk worden toegepast.

In het geval van erytrofobie kan exposure interoceptief worden opgewekt, vergelijkbaar met de behandeling van paniekstoornis. Dit bestaat uit het opwekken van het blozen van het gezicht door middel van een of andere lichamelijke oefening in de context van het consult en niets kunnen doen om het te beheersen.

Het symptoom uitlokken en het met rust laten leidt uiteindelijk tot gewenning eraan. Het is een vorm van leren waarvan de belangrijkste les is dat het OK is om een rood gezicht te hebben.

2. Diafragmatische ontspanning

De technieken die gebaseerd zijn op het reguleren van de ademhaling zijn hulpmiddelen die gebruikt worden vanwege hun effectiviteit en toepassingsgemak. Hun belangrijkste doel is om het innerlijke onrustniveau van de persoon te verlagen door het ademhalingspatroon te veranderen.

De meest gebruikte is de diafragmatische ademhaling die, zoals de naam al zegt, vereist dat lucht wordt opgenomen met het onderste deel van de longen of het middenrif. Dit maximaliseert niet alleen de longcapaciteit, maar activeert ook de nervus vagus, waardoor een gevoel van kalmte ontstaat.

3. Visualisatie

De kracht van de verbeelding gebruiken is een heel goed idee om angsten te overwinnen. Als er situaties zijn die erg beangstigend zijn, is het het beste om ze eerst op een mentale manier te benaderen.

Visualisatie helpt ons als gedragsoefening, zodat we ons voorbereid voelen als we geconfronteerd worden met wat ons beangstigt. In het mentale scenario is het mogelijk om dingen anders te doen. Je kunt je bijvoorbeeld de situatie voorstellen dat je in het openbaar een toespraak moet houden en het goed doen, ondanks dat je bloost.

4. Eye Movement Desensitisation and Reprocessing (EMDR)

EMDR is een nieuwe techniek bij de behandeling van fobieën zoals erytrofobie. De procedure combineert twee elementen: het zich voorstellen van een fobische scène en bilaterale fysieke stimulatie terwijl de scène mentaal wordt nagespeeld.

Het doel is om een andere verwerking van het angstwekkende mentale beeld teweeg te brengen, zodat de herinnering weliswaar aanwezig is, maar niet langer zoveel leed veroorzaakt.

5. Hypnose

Van de technieken die gebruik maken van mentale kracht, springt hypnose eruit. Ondanks dat het bekend staat als iets typisch voor de showbusiness, is het in werkelijkheid een hulpmiddel om een angst te overwinnen.

Hypnose veroorzaakt een kortstondige scheiding tussen lichaam en geest. Op deze manier distantieert de persoon zich van zijn angsten, ziet ze vanuit een ander perspectief en verwacht niet dat paniek hem zal verlammen. Volgens de Mayo Clinic (Spaanse link) is dit alternatief effectief bij de behandeling van angstproblemen zoals fobieën.

Blozen is natuurlijk en kan verbeteren

Blozen kan een ongemakkelijke sensatie zijn. We mogen echter niet uit het oog verliezen dat het een normale lichamelijke reactie is. Hoe hard we ook proberen om het te stoppen, hoe meer we het onder controle willen houden, hoe onaangenamer we het zullen ervaren.

Daarom is ons advies dat je erytrofobie leert beheersen. In veel gevallen is wat angst veroorzaakt niet zozeer het symptoom zelf, maar de obsessie om het onder controle te krijgen.