Emotionele verwaarlozing bij kinderen
Tijdens de kindertijd vormen we de basis waarop we ons leven zullen bouwen. Wat een kind nodig heeft, is liefde, acceptatie en zorgzaamheid. Kinderen groeien echter niet altijd op in een omgeving die deze eenvoudige eisen accepteert. Hoewel er meerdere vormen van mishandeling bestaan, bespreken we vandaag een van de moeilijker te herkennen vormen, te weten, emotionele verwaarlozing.
Er zijn veel levenservaringen die een kind misschien niet kan begrijpen. Kinderen hebben hier tenslotte noch de intellectuele vaardigheden, noch de emotionele hulpmiddelen voor. Emotionele verwaarlozing veroorzaakt diep lijden. Het laat extreem diepe wonden achter die moeilijk te genezen zijn.
“Liefde is voor een kind als de zon is voor de bloemen; brood is niet genoeg: een kind heeft streling nodig om goed te zijn en sterk te zijn.
-Concepción Arenal-
Veel mensen kunnen zich niet eens goed herinneren wat voor emoties ze tijdens hun jeugd hebben ervaren. Ze kunnen het gevoel hebben dat ze een problematisch volwassen leven hebben, maar kunnen de oorzaak van hun problemen niet achterhalen.
De verklaring zou kunnen liggen in een jeugd die werd gekenmerkt door emotionele verwaarlozing, welke afkomstig was van de mensen van wie ze het meest hielden. In dit artikel bespreken we daarom vijf gevolgen van emotionele verwaarlozing bij kinderen.
Gevolgen van emotionele verwaarlozing bij kinderen
1. Ongevoeligheid
Ongevoeligheid is een eigenschap die in je persoonlijkheid gegrift staat als je als kind bent onderworpen aan emotionele verwaarlozing. Het is, op één of andere manier, een reactie op onverschilligheid. Bij kinderen leidt dit tot een gevoel van verlatenheid en devaluatie.
Bij volwassenen wordt ongevoeligheid uitgedrukt als apathie. Het kan gericht zijn op andere mensen, of op het leven in het algemeen. Er is geen enthousiasme, geen passie voor wat dan ook.
Dit komt omdat de persoon al op jonge leeftijd leerde om zijn emoties te remmen omdat de omgeving ze niet waardeerde.
2. Hulp van anderen afwijzen
Tijdens de kinderjaren hebben we allemaal veel nodig van de mensen om ons heen. Ondersteuning, begeleiding en troost is zo noodzakelijk. Als kinderen deze ondersteuning missen, leren ze om niets van anderen te verwachten. Het gevolg is dat ze koste wat kost onafhankelijk zullen worden.
Ze zullen dan ook opgroeien tot mensen die niet vertrouwen wat anderen hen kunnen geven. Ze zullen alles alleen proberen te doen. Zichzelf beschermen tegen emotionele ervaringen waar ze niet nog een keer doorheen willen gaan.
Waarom? Omdat ze niet willen bouwen op een ander om vervolgens te worden teleurgesteld. Soms gebeurt het omgekeerde ook: de persoon vraagt om hulp voor alles, zelfs voor dingen die hij zelf kan doen.
3. Gevoel van leegte
Het gevoel dat er iets ontbreekt is erg sterk bij mensen die in hun jeugd het slachtoffer waren van emotionele verwaarlozing. Er was een plek voor hun geliefden die ongevuld bleef. Een plek die uitgroeide tot een leegte in hun hart.
Dit gevoel van leegte wordt hun norm. Niets is goed genoeg, niets is genoeg. Niets vult ze. Ook geen persoon.
Soms manifesteert het gevoel dat er iets ontbreekt zich in voortdurende kritiek, gericht op zichzelf en alles om hen heen.
4. Perfectionisme
Mensen die tijdens hun kindertijd een gebrek aan liefde en aandacht ervaren, worden vaak beïnvloed in de manier waarop ze zichzelf waarnemen. Zonder het te beseffen, zullen ze denken dat niets dat ze doen waardevol genoeg is om gewaardeerd te worden. Ze kunnen dan ook overdreven veroordelend en ondraaglijk worden.
In de volwassen fase is het normaal dat emotioneel verwaarloosde kinderen extreme perfectionisten worden. Hun stijfheid is een reactie op het onbewuste vermoeden dat ze niet genoeg doen. Uiteindelijk zijn ze nog altijd die kinderen die gewaardeerd willen worden.
5. Overgevoeligheid voor afwijzing
Wanneer kinderen zich genegeerd voelen, voelen ze zich waardeloos. Ze voelen zich onbelangrijk. Alsof hun leven er voor niemand iets toe doet, en dus concluderen ze onbewust dat ‘er iets mis is’ met ze. Het is een gevoel van ontoereikendheid.
Een kindertijd die wordt gekenmerkt door emotionele verwaarlozing kan leiden tot een overgevoeligheid voor kritiek van anderen. Elk teken van afkeuring wordt dan ook geïnterpreteerd als een bedreiging.
Het enige dat ze kunnen horen, is ‘er is iets mis met je’, net zoals ze dat als kind hebben gehoord. Het kan enorm pijnlijk zijn.
Vanuit een neurologisch en psychologisch oogpunt is de kindertijd een zeer kritieke tijd. Dit betekent echter niet dat slechte ervaringen die in dat stadium plaatsvonden onherstelbaar zijn.
Wel laten ze sporen achter die soms een leven lang blijven. Een persoon kan zichzelf bevrijden van de last, maar hij of zij zal hier hard voor moeten werken en waarschijnlijk professionele hulp nodig hebben.