Een taartdiagram maken helpt bij de verdeling van verantwoordelijkheden
Als mensen maken we toeschrijvingen over alles wat er in ons leven gebeurt. Wie had schuld aan die ruzie? Waarom ben ik gezakt voor dit examen? Waarom haalt ons bedrijf maar weinig omzet? De antwoorden die we op deze vragen geven bepalen hoe we ons voelen en hoe we handelen. Onze toeschrijvingen zijn echter niet altijd de meest nauwkeurige. Een taartdiagram kan hierbij nuttig zijn.
Hoe vaak ben je bot, oneerlijk en nogal extreem geweest bij het toeschrijven van verantwoordelijkheden? Je hebt bijvoorbeeld misschien je partner de schuld gegeven van de ruzies tussen jullie. Of je hebt jezelf de schuld gegeven van iets dat fout ging, zonder rekening te houden met andere variabelen waar je geen invloed op had.
Even stilstaan bij de situatie kan een verschil maken voor de kwaliteit van je acties, gedachten of emoties.
Het maken van een taartdiagram
Een taartdiagram is een heel eenvoudig hulpmiddel. Het wordt gebruikt voor verschillende doeleinden in de psychologie en persoonlijke ontwikkeling. De basis is eenvoudig. Je tekent een grote cirkel op een vel papier en verdeelt die dan in vakken (alsof het taartpunten zijn). Elk van deze secties stelt iets anders voor, afhankelijk van het doel van de grafiek.
Als je dit hulpmiddel bijvoorbeeld gebruikt om je tijd beter te beheren, zou elke ‘plak van de taart’ symbool staan voor een van de activiteiten of verplichtingen die je dagelijks moet uitvoeren.
Als je een taartdiagram daarentegen gaat gebruiken om verantwoordelijkheden opnieuw toe te wijzen, begin je met in het bovenste deel de ‘titel’ van de situatie te schrijven. Misschien ben je gezakt voor een examen of heb je ruzie met je partner.
Vervolgens bedenk en noem je alle mensen of factoren die tot het resultaat zouden kunnen hebben bijgedragen. Vervolgens wijs je hen een percentage van verantwoordelijkheid toe voor wat er is gebeurd.
Met deze gegevens verdeel je de taart of cirkel in segmenten of porties (die de percentages weergeven) en schrijf je de naam van de persoon of de bijbehorende factor op. Het resultaat wordt een grafische weergave van de situatie. Hierdoor kun je het met perspectief en diepgang bekijken, in plaats van je te laten meeslepen door je eerste indrukken.
Voorbeelden van het gebruik van taartdiagrammen
Laten we een voorbeeld nemen om beter te begrijpen hoe een taartdiagram wordt gebruikt. Stel je voor dat een tiener gezakt is voor een examen en de schuld geeft aan een leraar die ‘het op hem gemunt heeft’. Maar als ze stoppen en de situatie analyseren, vinden ze misschien veel andere factoren om rekening mee te houden:
- Ze hebben niet hard genoeg gestudeerd.
- Ondanks hun pogingen begrijpen ze het onderwerp niet goed.
- Ze maakten enkele fouten in het examen omdat ze de nacht ervoor niet goed geslapen hadden.
- Er waren enkele vragen in het examen waarop ze zich niet hadden voorbereid.
Deze oefening maakt niet alleen een nauwkeuriger toewijzing van verantwoordelijkheid mogelijk. In feite maakt het het vaak mogelijk om de mate van controle die we over een bepaalde situatie hebben bij te stellen.
In dit voorbeeld, met betrekking tot het idee dat het de schuld van de leraar was, is er niets dat gedaan kan worden. Maar wat betreft de andere punten kan de leerling bepaalde maatregelen nemen voor de volgende keer.
Ze kunnen zich bijvoorbeeld inschrijven voor een academie om hun kennis te versterken en te verduidelijken, eerder beginnen met studeren voor het volgende examen, en ervoor zorgen dat ze de avond ervoor voldoende slapen.
Een verkoopvoorbeeld
Een ander voorbeeld zou dat van een bedrijf kunnen zijn dat niet de verwachte omzet of resultaten haalt. Het gemakkelijkste zou zijn om de verkoper de schuld te geven dat hij zijn werk niet goed doet. Toch kunnen er in werkelijkheid meer factoren in het spel zijn. Bijvoorbeeld:
- Het product heeft grote gebreken of tekortkomingen.
- De marketingstrategie is niet goed opgezet.
- De managers slagen er niet in hun werknemers te motiveren en te stimuleren, vandaar dat ze ondermaats presteren.
- De klantenservice schiet tekort, waardoor het bedrijf omzet verliest.
Vanuit dit perspectief zijn er veel meer mensen betrokken die verantwoordelijkheid moeten nemen, niet alleen de verkoper. Bovendien zijn er veel meer fronten die aangepakt kunnen worden om verbeteringen aan te brengen.
Een taartdiagram kan je helpen nauwkeuriger afwegingen te maken
Het maken van een taartdiagram kan gebruikt worden in elke alledaagse situatie waarin het gevoel bestaat dat er sprake is van oneerlijkheid of te veel tweedeling bij het toewijzen van verantwoordelijkheid.
Bovendien kan het essentieel zijn in persoonlijke relaties, wanneer conflicten en misverstanden de kop opsteken. Dankzij dit hulpmiddel kun je namelijk ophouden de andere partij de schuld te geven en andere variabelen overwegen, en je eigen verantwoordelijkheid aanvaarden.
Daarnaast kan een taartdiagram fungeren als interventie bij bepaalde psychische stoornissen (Spaanse link).
Het is bijvoorbeeld gebruikelijk dat mensen met een depressie interne toeschrijvingen(Spaanse link) maken voor negatieve gebeurtenissen (zichzelf de schuld geven) en externe toeschrijvingen voor positieve (geen eer nemen voor hun prestaties). Het bijstellen van dit soort waarderingen is absoluut noodzakelijk.
Het maken van een taartdiagram kan ook nuttig zijn bij de behandeling van bepaalde angststoornissen. Bijvoorbeeld, wanneer men geconfronteerd wordt met fysiologische symptomen, zoals tachycardie of kortademigheid, moet de lijder deze kunnen toeschrijven aan niet-gevaarlijke oorzaken om paniekaanvallen te verminderen.
Kortom, een taartdiagram is een eenvoudig, veelzijdig en uiterst functioneel hulpmiddel dat je in meerdere situaties kan toepassen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Camuñas, N., & Miguel-Tobal, J. J. (2005). Dimensiones atribucionales asociadas a la depresión. EduPsykhé: Revista de psicología y psicopedagogía, 4(2), 179-197.
- Velázquez, L., Bonilla, M.P., & Padilla, A.M. (2019) Efectos de una intervención cognitivo conductual en la ansiedad y depresión en médicos internos de pregrado. Psicología sin fronteras, 2(3).
