Een ouder met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis

Een ouder met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Hoewel er niet vaak over wordt gesproken, hebben sommige kinderen ouders met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis. Deze kinderen lijden onder de gevolgen van onstabiele gezinsrelaties, waardoor emotionele instabiliteit en een disfunctionele omgeving de gevolgen kunnen zijn.

Later in hun leven hebben ze een verhoogd risico op psychische aandoeningen. Het is duidelijk dat hierom deze kinderen en hun gezinnen de hulp van medische professionals nodig hebben.

Mensen met persoonlijkheidsstoornissen, schizofrenie en disassociatieve aandoeningen zijn nog steeds mensen. Ze worden nog steeds verliefd en krijgen kinderen en hun eigen gezin.

Maar zonder de juiste sociale en gezinsondersteuning hebben velen van hen te maken met complexe, moeilijke gezinssituaties die vaak onopgemerkt blijven.

Professionals in de geestelijke gezondheidszorg en sociale dienstverlening moeten zeer oplettend zijn met kinderen en adolescenten die opgroeien met een familielid met een psychische aandoening.

Helaas hebben mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis vaak moeite met het vormen van relaties met de mensen om hen heen. Om het nog erger te maken, is het ook een moeilijke psychische aandoening om te behandelen.

Dit alles kan snel zeer complexe gezinssituaties creëren, waar kinderen erg kwetsbaar voor zijn. Daarom is het belangrijk om mensen bewust te maken van de moeilijke thuissituaties die deze psychische aandoening kan veroorzaken en ze met mededogen te behandelen.

Ouder en paranoïde persoonlijkheidsstoornis

Leven met iemand met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis

We weten nog steeds niet hoe of waarom sommige mensen een paranoïde persoonlijkheidsstoornis ontwikkelen. Over het algemeen wordt gedacht dat het een complexe combinatie is van biologische, genetische en sociale factoren.

Maar deze aandoening kan om verschillende redenen een van de moeilijkste zijn om mee om te gaan. Het beïnvloedt niet alleen alle aspecten van het leven van de persoon, het maakt het ook erg moeilijk om gezonde relaties te creëren, inclusief persoonlijke, zakelijke en familierelaties.

Enkele veel voorkomende kenmerken van paranoïde persoonlijkheidsstoornis zijn:

  • Algemeen wantrouwen. Deze aandoening verschijnt meestal in de adolescentie, wanneer het zich manifesteert als voortdurende verdenking en denken dat anderen erop uit zijn om ze kwaad te doen.
  • Constante vermoedens dat anderen ze zullen bedriegen, verraden of in de steek laten.
  • Overmatig piekeren.
  • De behoefte aan constante bevestigingen van vertrouwen en loyaliteit.
  • Slechte vaardigheden voor emotioneel management. Niet in staat zijn om gepercipieerde beledigingen te vergeven of te vergeten, zelfs tot het punt van obsessief vasthouden aan wrok.
  • Overmatig waakzaam, altijd uitkijkend naar enig teken van bedreigingen of gevaar.
  • Altijd achterdochtig en defensief.
  • Koud en vijandig.
Kenmerken van een paranoïde persoonlijkheidsstoornis

Kinderen van mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis

Er zijn verschillende onderzoeken geweest naar de impact van het hebben van een ouder met paranoïde persoonlijkheidsstoornis. Maar houd er rekening mee dat de impact op kinderen tweeledig is. Ten eerste heeft paranoïde persoonlijkheidsstoornis een genetische component.

Er is een duidelijk bewijs dat de neiging om deze ziekte te ontwikkelen kan worden doorgegeven van de ene generatie naar de volgende.  Genetica garandeert echter nooit dat iemand een psychische aandoening krijgt. Zonder twijfel hebben hun omgeving en opvoeding een significante invloed op de ontwikkeling van een kind.

Deze tweede manier waarop de ziekte van een ouder kinderen treft, is waar het echte probleem ligt. Laten we eens kijken naar wat wetenschappelijk onderzoek aantoont over de groei en ontwikkeling van kinderen die opgroeien met een ouder met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis.

Educatieve en ontwikkelingseffecten

  • Op de leeftijd van twee zijn kinderen al meer ontwijkend en minder ontvankelijk voor externe stimuli.
  • Onzekere, onstabiele en stressvolle familierelaties zorgen ervoor dat kinderen een grote angst hebben voor verlating, voortdurend op zoek zijn naar troost en ook wantrouwend en hyperactief zijn.
  • Ouders met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis zijn vaak emotioneel inconsistent. Ze kunnen bijvoorbeeld van heel emotioneel tot koud en vijandig gaan in enkele seconden. Dit inconsistente ouderschap creëert een omgeving met hoge stress die de ontwikkeling van de hersenen van het kind beïnvloedt.
  • Laag zelfrespect en negatief zelfbeeld.
  • Ze stapelen hun gevoelens op omdat hun ouders hun emoties en emotionele behoeften al lang hebben ontkracht.
  • Zeer slechte schoolprestaties.
  • Kinderen kunnen zich schuldig voelen als ze eindelijk de ziekte van hun ouders begrijpen.
  • Ouders met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis zijn vaak overbezorgd. Soms staan ​​ze hun kinderen niet toe om te socialiseren in een poging om hen te beschermen tegen later verlaten worden.
  • Tijdens de adolescentie worden kinderen vaker opstandig of raken betrokken bij criminele activiteiten. Ze hebben ook vaker last van angststoornissen, depressie of andere psychische aandoeningen.

Bestaande interventies

Kinderen van mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis hebben ongetwijfeld behoefte aan persoonlijke psychosociale interventie. Maar het is belangrijk om te onthouden dat een onvoorspelbare familieomgeving verstrekkende gevolgen heeft en dat de behandeling niet alleen op het kind gericht moet zijn.

Interventie en behandeling moeten zich uitstrekken tot de hele omgeving, inclusief de ouders.

Behandeling van ouder met paranoïde persoonlijkheidsstoornis
  • Wanneer iemand met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis een kind heeft, is het belangrijk dat hij een psychotherapiebehandeling ondergaat om de hechting ten opzichte van het kind te bevorderen. De moeder of vader moet worden aangemoedigd om over hun eigen ervaringen in de kindertijd te praten. Door hun jeugd te vergelijken met hun huidige relatie met hun kinderen, kunnen ze beter begrijpen hoe ze de cyclus van onstabiele relaties kunnen doorbreken.
  • Daarnaast heeft het gezin passende psychosociale ondersteuning nodig om hen te helpen ondersteunende netwerken te ontwikkelen. Het is ook essentieel om de familie de vaardigheden bij te brengen die nodig zijn om stabiele relaties, routines en gewoonten te creëren.

Oudere kinderen die al op school zitten, zullen echter veel specifiekere psychologische interventies nodig hebben. Het kind of de adolescent heeft hulp nodig bij het ontwikkelen van een goed gevoel van eigenwaarde en het opbouwen van positieve relaties met hun leeftijdsgenoten.

Ze moeten ook worden aangemoedigd om hobby’s te proberen en hun interesses na te streven als een hulpmiddel om hen te helpen omgaan met de stress van het hebben van een geestelijk zieke ouder.

Kinderen van mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis hebben specifieke hulp nodig in vele aspecten van hun leven. Maar met de juiste ondersteuning kunnen ze opgroeien tot gezonde, gelukkige en productieve mensen. 


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Bernstein, D. P., & Useda, J. D. (2007). Paranoid personality disorder. In Personality Disorders: Toward the DSM-V. https://doi.org/10.4135/9781483328980.n3
  • Rosenstein, D. S., & Horowitz, H. A. (1996). Adolescent attachment and psychopathology. Journal of Consulting and Clinical Psychology. https://doi.org/10.1037/0022-006X.64.2.244
  • Tyrka, A. R., Wyche, M. C., Kelly, M. M., Price, L. H., & Carpenter, L. L. (2009). Childhood maltreatment and adult personality disorder symptoms: Influence of maltreatment type. Psychiatry Research. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2007.10.017
  • Raza, G. T., Demarce, J. M., Lash, S. J., & Parker, J. D. (2014). Paranoid personality disorder in the United States: The role of race, illicit drug use, and income. Journal of Ethnicity in Substance Abuse. https://doi.org/10.1080/15332640.2013.850463
  • Cohen, L. J., Tanis, T., Bhattacharjee, R., Nesci, C., Halmi, W., & Galynker, I. (2014). Are there differential relationships between different types of childhood maltreatment and different types of adult personality pathology? Psychiatry Research. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2013.10.036

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.