Dermatillomanie: symptomen, oorzaken en behandeling

Dermatillomanie: symptomen, oorzaken en behandeling
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

De relatie tussen huidziekten en onze emoties is soms heel duidelijk. Eén voorbeeld hiervan is dermatillomanie, in het Engels ook wel skin-picking genoemd.

De stoornis bestaat uit het tot bloedens toe krabben en pulken aan wondjes, korstjes, moedervlekken, puistjes enz. Dit gaat zelfs zo ver dat er vaak zichtbare beschadiging en verminking van de huid ontstaat.

Het kan goed zijn dat je nog nooit van dermatillomanie hebt gehoord. Maar het kan ook heel goed zijn dat deze aandoening onlangs bij jou is vastgesteld. Of je behoort tot de mensen die zich er nog niet volledig van bewust zijn dat ze dit probleem hebben.

Hoe vreemd het ook mag lijken, de stoornis komt vrij vaak voor en wordt vaak geassocieerd met depressie, angststoornissen of obsessieve-compulsieve stoornissen (OCS).

Het is duidelijk. Dermatologen moeten het vermogen ontwikkelen om verder te kijken dan de huid van patiënten met dermatillomanie.

Het is tevens interessant dat de medische literatuur meer dan een eeuw over deze psychologische toestand heeft gesproken. De stoornis werd voor de eerste keer beschreven in 1875 en werd toen ‘neurotische dermatillomanie’ genoemd.

Later beschreef de Franse dermatoloog Bocq het opvallende geval van een adolescente patiënt die bijna voortdurend krabde en pulkte aan de gebieden waar hij acne had. Sterker nog, uiteindelijk was bijna zijn hele gezicht misvormd.

Er zijn extreme gevallen en er zijn ook patiënten met mildere symptomen, wat opnieuw aantoont dat een groot deel van de dermatologische problemen een psychiatrische basis heeft die moet worden opgespoord en behandeld.

Daarom ondergaan sommige mensen allerlei dure behandelingen voor huidaandoeningen zonder dat de echte oorzaak van het probleem eerst wordt gediagnosticeerd. Overmatige stress misschien, of verhoogde angst, of verborgen depressie…

Laten we eens wat dieper op dermatillomanie ingaan.

Kunstwerk van een man met een verscheurde schedel

Dermatillomanie: wat is het en wie beïnvloedt het?

Dermatillomanie is terug te vinden in de DSM-5 (diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen). De stoornis wordt vermeld in de sectie over de obsessief-compulsieve stoornis en aanverwante stoornissen.

Wat betekent dit? Het betekent dat we het hebben over een persoon bij wie de behoefte om te krabben en pulken aan de huid voortdurend is, en hij of zij kan dit gedrag op geen enkel moment controleren. Diegene doet het dan ook automatisch en constant.

Sommige deskundigen beschouwen dermatillomanie als een soort verslaving. Een oncontroleerbare behoefte om aan dat gebied van het lichaam te pulken waar de persoon een gebrek waarneemt.

Hoe dan ook, het is duidelijk dat we het hier over een psychiatrische aandoening hebben. Het is een gedraging waarvan de patiënt niet ziet dat deze schade en verwondingen veroorzaakt die leiden tot infecties en de uiteindelijke misvorming.

Wie is vatbaar voor dermatillomanie?

De statistieken zijn opvallend: naar schatting heeft ongeveer 9% van de bevolking dermatillomanie. Het komt voor bij beide geslachten, hoewel het bij vrouwen vaker voorkomt. De meeste gevallen betreffen mensen tussen de 30 en 45 jaar oud.

Waarom doen mensen het?

Zelfs tegenwoordig wordt dermatillomanie niet volledig begrepen. Een van de hypothesen is dat het krabben of pulken aan de huid kalmerend werkt of werkt als een manier om met stress, angst, negatieve gedachten, angsten, frustraties om te gaan…

Dit gedrag gebeurt echter automatisch, het kan dus worden gedaan terwijl iemand leest, studeert, televisie kijkt, enz.

Het komt ook vaak voor dat dermatillomanie gepaard gaat met andere soorten psychiatrische aandoeningen:

  • Algemene angst.
  • Eetstoornissen.
  • Trauma’s geassocieerd met seksueel misbruik.
  • Depressie.

Daarentegen moeten we weten dat er in 40% van de gevallen een genetische component is. Dat wil zeggen, de aandoening heeft een zeer vergelijkbaar erfelijk patroon als trichotillomanie (stoornis waarbij mensen voortdurend aan hun haar zitten of hun haar uittrekken).

Meisje pulkt aan haar huid: dermatillomanie

Behandeling voor dermatillomanie

Op het eerste gezicht lijkt het op elke andere manie, onschadelijk en zelfs onschuldig. Het is dus nodig om nogmaals te benadrukken dat het een psychiatrische aandoening betreft. Waarbij het op het oog onschuldige gedrag van de patiënt uiteindelijk ernstige verwondingen veroorzaakt.

Sommige mensen gebruiken hun nagels of tanden en anderen gebruiken een pincet of zelfs naalden. En het doel (de behoefte) is altijd hetzelfde: de huid verwijderen.

Zoals we kunnen afleiden, is de behandeling in deze gevallen multidisciplinair.

  • Enerzijds behandelt een dermatoloog de patiënt om de huidletsels te genezen.
  • Na de diagnose kan de patiënt zowel medicatie als andere behandelingen gebruiken om het psycho-emotionele aspect te behandelen.
  • Cognitieve gedragstherapie is bijvoorbeeld de therapie die hier het meest succesvol is gebleken.
  • Anderzijds is de werking van medicatie (antidepressiva, antipsychotica en anxiolytica) ook aangetoond. Het hangt echter allemaal af van de patiënt.
Meisje draagt handschoen om niet te kunnen pulken: dermatillomanie

Overigens zijn de afgelopen jaren handschoenen voor mensen met deze aandoening op de markt gekomen. Ze zijn een eenvoudige manier om angstgevoelens te kanaliseren. De persoon kan zichzelf zo vermaken door te pulken aan de kraaltjes in de wol van de handschoen.

Bibliografie

Arenas R. (2005) Dermatología. Atlas, diagnóstico y tratamiento. México: McGraw-Hill; pp. 263-269.

Arnold L, Auchenbach M, McElroy S. (2001) Psychogenic excoration. Clinical features, proposed diagnostic criteria, epidemiology and approaches to treatment. Central Nervous System Drugs. 15 (5): 351-9.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.