Vaak is depressie 's ochtends erger

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Bij elk individu is depressie anders en uniek. Maar al die duisternis kent één algemeen element, en dat is dat doorgaans de symptomen van depressie ‘s ochtends erger zijn. De dag begint en het ontbreekt de persoon volledig aan energie, interesse, adem…

Mensen met dit type stoornis, in elke vorm (ernstige depressie, dysthymie), delen een algemeen verlangen, namelijk dat de pijn zichtbaar was. Op deze manier zou hun lijden duidelijker zijn en zouden ze meer begrip en medeleven van mensen krijgen.

Zeg ‘ik kan ‘s ochtends mijn bed niet uitkomen’ tegen een psycholoog en hij zal begrijpen dat er misschien sprake is van depressie. Maar in de ogen van mensen op het werk, vrienden, of zelfs familie, zou iets als dit kunnen worden opgevat als luiheid, apathie, of zelfs een smoesje om onder persoonlijke of werkgerelateerde verantwoordelijkheden uit te kunnen komen.

Het is niet makkelijk. Depressie is als een interne tornado. Het sleurt alles mee en verandert het. Een groot deel van onze lichamelijke processen zullen langzamer worden, het zal ons metabolisme veranderen, onze perceptie van de realiteit, en de neurochemie die zorgt voor wat bekend staat als ‘diurnale variatie van de gemoedstoestand’.

Laten we het hier nog even over hebben.

Goedemorgen depressie, ben je er weer?

Andrea is 46 jaar oud en, momenteel, maakt ze weer een depressieve episode door. Nog geen twee jaar geleden was het haar gelukt om haar depressie te verslaan met behulp van medicatie en psychotherapie.

Ze merkte dat haar depressie terug was toen het steeds moeilijker voor haar werd om ‘s ochtends op te staan. Haar energie werd elke dag minder en ze werd steeds apathischer en negatiever, tot ze het eindelijk inzag: de depressie was terug.

Deze bekende vijand is in de vroege uurtjes vaak het ergst aanwezig om de volgende redenen:

• Diurnale variatie van de gemoedstoestand kenmerkt zich door negatieve gevoelens, ontmoediging en enorme lichamelijke vermoeidheid bij het wakker worden. Deze kenmerken worden, over het algemeen, langzaam minder naarmate de dag vordert.
• Zoals verschillende onderzoeken uitleggen, hebben de meeste mensen met depressie verstoorde circadiane ritmes. Voorbeelden van circadiane ritmes zijn de hormoonspiegels en de slaap-waakcyclus. Iemand met depressie laat bepaalde hormonen, zoals bijvoorbeeld melatonine, in lagere hoeveelheden en op het verkeerde moment vrij, of heeft last van slapeloosheid of is slaperig gedurende de dag.
• Deze verandering in de circadiane ritmes van iemand met depressie kan er ook voor zorgen dat diegene het ‘s ochtends kouder heeft. Misschien heeft de persoon nauwelijks energie, en is hij zelfs niet in staat om op bepaalde prikkels te reageren omdat zijn concentratievermogen ontzettend laag is.

We zouden hier nog een factor aan moeten toevoegen, namelijk het duidelijke gevoel dat je totaal niet opgewassen bent tegen de dag die zojuist begonnen is. De weerloosheid en de zekerheid dat we onze verantwoordelijkheden niet aankunnen zullen alleen maar bijdragen aan het gevoel dat we de controle over ons leven volledig aan het verliezen zijn.

Depressie ‘s ochtends erger: hoe kom ik de ochtenden door?

Laten we even terugkomen op ons personage Andrea. Zij is de vrouw die weer met depressie zit opgescheept terwijl ze gehoopt had dat de aandoening voorgoed weg zou blijven. Ook al is de depressie een oude ‘bekende’, twijfelt ze er niet over om terug te gaan naar haar specialist om te zien welke medicijnen haar misschien kunnen helpen.

Behandeling kan helpen bij het reguleren van de specifieke neurotransmitters die de circadiane ritmes veranderen. Naast medicatie, houdt Andrea er bepaalde routines op na die haar helpen om haar ziekte veel effectiever te confronteren.

Laten we deze bekijken.

Richtlijnen voor het confronteren van de ochtenden bij depressie

Ten eerste is het belangrijk om te onthouden dat zowel interpersoonlijke therapie als cognitieve gedragstherapie ontzettend nuttig kan zijn.

Ons personage besluit ook om haar huisarts te bezoeken om wat onderzoeken te laten uitvoeren. Ze weet dat dingen zoals haar schildklier, een tekort aan vitamine B12, of zelfs leverproblemen dit gebrek aan energie in de ochtenden kunnen veroorzaken of verergeren.

• Vervolgens begint ze aan haar dagelijkse rekoefeningen. Direct na het opstaan doet ze in haar kamer tien minuten lang enkele lichte yoga oefeningen.
• Daarna dwingt ze zichzelf om te douchen en zich aan te kleden.
• Wat volgt is al net zo simpel als therapeutisch. Andrea moet elke ochtend iemand bellen om haar humeur te verbeteren en haar energie en wilskracht op te krikken. In haar geval, is dit haar moeder. Voor jou is het misschien een broer of zus of iemand anders die jou kan motiveren.
• Vervolgens gaat Andrea in alle rust ontbijten. Ze heeft hier bijna nooit zin in, maar ze dwingt zichzelf omdat ze weet dat haar hersenen die energie ‘s ochtends nodig hebben.

Tot slot maakt ze wat tijd vrij om te mediteren. 15 of 20 minuten is meer dan genoeg. Het is een speciaal moment van verbinding met zichzelf dat haar in staat stelt om haar gedachten en negatieve emoties wat beter te verwerken.

Door dit te doen, krijgt Andrea net wat meer rust en motivatie, wat haar helpt om alledaagse uitdagingen beter te kunnen confronteren.

Deze simpele tips kunnen ook voor jou ontzettend behulpzaam zijn.