Depressie bij vrouwen van middelbare leeftijd
Depressieve stoornissen vormen een wereldwijd probleem voor de geestelijke gezondheid. Hun impact op het welzijn is zeer groot en kan invaliderend worden. De mechanismen die aan deze stoornissen ten grondslag liggen, verklaren althans ten dele de verschillen in incidentiegraad tussen de verschillende sociale lagen of groepen. In dit artikel bekijken we hoe depressie zich manifesteert, met name bij vrouwen van middelbare leeftijd (Engelse link).
Gaandeweg analyseren we de oorzaken en de gevolgen ervan, evenals de variabelen die de kwetsbaarheid van vrouwen voor deze aandoening vergroten.
Biologische oorzaken van depressie
Depressieve stoornissen zijn niet het resultaat van één enkele oorzaak, maar van verschillende op elkaar inwerkende factoren. We zouden kunnen zeggen dat de basis van deze interactie in biologische elementen ligt, aangezien deze de aanpassing van het organisme reguleren en configureren.
Enerzijds is de genetische factor doorslaggevend. In feite verklaart genetische aanleg ongeveer de helft van de gevallen van depressie en andere depressieve stoornissen. Dit betekent dat een persoon meer kans heeft om aan een van deze stoornissen te lijden als hij een eerstegraads familielid is van een bestaande lijder.
Binnen de biologische oorzaken speelt een verstoring van het evenwicht in neurotransmitters een belangrijke rol. Deze veranderen de werking van de hersenen en hebben een negatieve invloed op het humeur.
Natuurlijk zijn dit factoren waaraan we allemaal blootstaan. Vrouwen hebben echter te maken met andere biologische variabelen dan de reeds beschreven variabelen. Gedurende hun hele levenscyclus ondergaan vrouwen namelijk belangrijke hormonale veranderingen. Hoewel deze in de meeste gevallen zonder complicaties worden verwerkt, kunnen zij soms depressieve toestanden veroorzaken.
De puberteit, de menarche (eerste menstruatie), de zwangerschap en de menopauze zijn allemaal belangrijke momenten in het leven van een vrouw. In het midden van deze fasen treden belangrijke hormonale veranderingen op.
Toch slagen vrouwen er meestal in zich aan te passen zonder blijvende gevolgen, zoals we al eerder zeiden. De moeilijkheden ontstaan wanneer de hormonale verandering verband houdt met een andere factor, zoals een genetische aanleg.
Sociale oorzaken van depressie bij vrouwen van middelbare leeftijd
Sociale oorzaken dragen het meest bij aan het risico van depressie bij vrouwen van middelbare leeftijd. In feite zijn het de maatschappij en stereotypen die het risico van vrouwen op het ontwikkelen van stemmingsstoornissen zoals depressie verhogen.
Beperkte toegang tot banen en onderwijsmogelijkheden kan frustratie veroorzaken in het leven van vrouwen. Op middelbare leeftijd kan een vrouw inderdaad tot haar spijt vaststellen dat ze ondanks haar inspanningen en toewijding geen toegang heeft gekregen tot een bepaalde rol of positie, hoewel ze die wel verdient.
In deze fase kunnen vrouwen ook de gevolgen ondervinden van beslissingen die ze in hun jeugd hebben genomen. Keuzes gemaakt toen ze onder druk stonden van stereotypen en genderrollen.
Bijvoorbeeld een carrière kiezen of hun beroep opgeven om zich aan het huishouden te wijden. Het besef van dergelijke omstandigheden kan leiden tot diepe droefheid en gevoelens van hulpeloosheid, met de mogelijkheid zich te ontwikkelen tot ernstiger stoornissen.
Genderrollen geven vrouwen ook de verantwoordelijkheid voor het huishouden en de zorg voor kinderen. Dit gaat gepaard met een extra werklast die, indien slecht beheerd, een negatieve invloed heeft op hun geestelijke gezondheid.
Naast het bovenstaande zijn er bepaalde vormen van geweld in de samenleving die specifiek vrouwen treffen. Moorden op vrouwen, seksueel geweld en huiselijk geweld zijn op zichzelf al ernstige verschijnselen. Bovendien hebben ze schadelijke gevolgen voor zowel de slachtoffers als hun gezinnen, waaronder de ontwikkeling van depressieve stoornissen.
Individuele oorzaken van depressie
Naast al het bovenstaande hebben vrouwen van middelbare leeftijd persoonlijke kenmerken die als risicofactoren kunnen fungeren.
In deze levensfase hebben ze misschien al een aantal jaren te kampen met aanhoudende psychologische druk. In feite hebben veel vrouwen jarenlang te kampen met negatieve gevoelens, stress en zorgen op gebieden als werk, gezin, sociale en financiële zaken. Op middelbare leeftijd neemt het risico toe dat dit soort druk een grens bereikt en uiteindelijk symptomen van depressie veroorzaakt.
Op deze leeftijd kunnen vrouwen ook te maken krijgen met de gevolgen van slechte copingstrategieën. Hun gebrek aan ondersteunende netwerken en hun gebruik van vermijdingsstrategieën zoals middelengebruik, of ontkenning van hun eigen symptomen om hun dierbaren niet ongerust te maken, vergroten bijvoorbeeld de ernst van bestaande risicofactoren.
Veel vrouwen worden gezien als emotionele steun voor hun familie en vrienden. Ze zijn dus gewend om hulp te geven, maar er niet om te vragen. Dit betekent dat ze, wanneer ze de middelbare leeftijd bereiken, niet weten hoe ze hulp moeten zoeken, en misschien zelfs het gevoel hebben dat ze zwak zijn of gefaald hebben.
Depressie bestrijden
Kennis is macht. Nu we weten welke factoren vrouwen blootstellen aan depressies op middelbare leeftijd, kunnen we actie ondernemen om deze te voorkomen en te behandelen.
Gezondheidscontroles zijn een nuttig hulpmiddel om risicofactoren vast te stellen en meerdere aandoeningen te voorkomen. Alleen al een goede algemene gezondheid werkt als een beschermende factor voor de geestelijke gezondheid.
Bovendien is het een goed idee om, als er een genetische aanleg is voor depressieve stoornissen, regelmatig medische controles te laten uitvoeren door een geestelijk verzorger.
Het versterken van ondersteunende netwerken kan ook nuttig zijn. Hoewel het ideaal zou zijn om zo vroeg mogelijk in het leven zinvolle relaties op te bouwen, is het nooit te laat om te beginnen. Het openen van communicatiekanalen en het creëren van ruimte om emoties en zorgen te uiten, helpt in feite om stress en emotioneel ongemak te verminderen.
Op sociaal vlak kan de huidige vooruitgang in het streven naar gendergelijkheid niet worden ontkend. We moeten echter nog meer bereiken. De ongelijkheid tussen mannen en vrouwen draagt er namelijk in grote mate toe bij dat depressies vaker voorkomen bij vrouwen dan bij mannen.
Daarom zou het ontmantelen van stereotypen en oneerlijke rolpatronen, zoals die waarbij de verantwoordelijkheid voor het huishouden bij vrouwen wordt gelegd, een onschatbare bijdrage leveren aan het verminderen van de risico’s voor hun geestelijke gezondheid.
Tekenen van depressie
Hoewel preventie het eerste doel moet zijn, moeten we ook in staat zijn de tekenen van risico te herkennen. Bovendien moeten we professionele hulp zoeken als er al sprake is van een depressieve stoornis. Hier volgen enkele van de symptomen:
- Slaapstoornissen (te veel of te weinig slapen).
- Verlies van interesse in activiteiten die men gewoonlijk leuk vindt.
- Verstoring van interpersoonlijke relaties.
- Frequent huilen.
- Aanhoudende en intense gevoelens van angst.
- Gevoelens van vermoeidheid die niet overgaan.
We moeten niet vergeten dat depressie een ziekte is. Als gevolg daarvan is het verstandig om bij elk symptoom of alarmsignaal professionele hulp te zoeken.
Zorg goed voor elkaar
De sleutel tot overleven is niet competitie, maar samenwerking. Voor jezelf zorgen is belangrijk, maar voor anderen zorgen ook. Het voorkomen en behandelen van depressie vereist de steun van naasten.
Als je een vrouw van middelbare leeftijd bent die symptomen van depressie ervaart, voel je dan niet schuldig als je hulp nodig hebt; we hebben het allemaal op verschillende momenten nodig. Er schuilt een unieke schoonheid in deze levensfase en je verdient de ruimte om die te ontdekken.
Aan de andere kant, als je geen vrouw van middelbare leeftijd bent, ken je er misschien wel een voor wie je wilt zorgen. Onthoud dan dat het van onschatbare waarde zal zijn om er voor hen te zijn. Om bereid te zijn hen steun te geven en samen een gezondere wereld op te bouwen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Álvaro-Estramiana, J. L., Garrido-Luque, A., & Schweiger-Gallo, I. (2010). Causas sociales de la depresión. Una revisión crítica del modelo atributivo de la depresión. Revista internacional de sociología, 68(2), 333-348.
- Dio Bleichmar, E. (1992). La depresión en la mujer. Revista de la Asociación Española de Neuropsiquiatría., 11(39), 283-289.
- Gómez, C. O., Agudelo, A. F. C., & Carmona, N. D. M. (2015). Depresión en la mujer:¿ expresión de la realidad actual?. Revista Colombiana de Ciencias Sociales, 6(1), 113-135.
