Depressie is geen kinderspel
Depressie is een probleem dat veel mensen beïnvloedt. Mensen kunnen vatbaar worden of zijn voor het lijden aan een depressie afhankelijk van hun levensstijl, vaardigheid om problemen effectief op te lossen en de dingen die ze meemaken. Het is een ziekte die littekens achterlaat, onderdrukt en mensen pijn doet. Maar komt het alleen voor bij volwassenen, of kan er ook sprake zijn van depressie bij kinderen?
“De menselijke ervaring bevat je verdrietig voelen – maar de ervaring van depressie, extreme droefheid voelen, hopeloosheid of hulpeloosheid is geen gezonde menselijke emotie”
-Deborah Serani-
We hebben de neiging om te denken dat depressie alleen bij volwassenen voorkomt, maar kinderen kunnen er helaas ook aan lijden. Dit wordt ook wel pediatrische depressie of depressie in de kindertijd genoemd, en de symptomen verschillen erg van die van volwassenen. Onthoud dat kinderen het überhaupt lastig vinden om hun emoties te beheersen, meer dan wat dan ook omdat het nieuw voor ze is en de gebieden van zelfbeheersing in het brein nog niet volledig ontwikkeld zijn.
Zelfs baby’s kunnen lijden aan een depressie
Als het al verrassend was dat er ook sprake kan zijn van depressie bij kinderen, dan zul je versteld staan te horen dat het ook bij baby’s kan voorkomen. Maar hoe kan een kind deze ziekte ervaren? In zulke gevallen zou er een duidelijke genetische component kunnen zijn, ook als de moeder leed aan een depressie of postnatale depressie zou dat repercussies kunnen hebben voor de baby.
Wanneer een baby lijdt aan een depressie kunnen symptomen o.a. huilen en problemen met eten zijn. In het algemeen hebben baby’s geen problemen met eten en hun huilen heeft een specifiek doel: een fysiologische behoefte, ongemak, of pijn. Als deze dingen problemen met zich meebrengen en de symptomen erger worden, kan er sprake zijn van een depressieve zuigeling.
Nog een waarschuwingssignaal is lethargie of slaapzucht. Baby’s zijn normaliter namelijk erg actief; ze huilen, bewegen, brabbelen en ontdekken de wereld op een nieuwsgierige manier. Wanneer ze deze dingen niet meer doen en altijd moe lijken, inactief zijn of een levenloze blik in hun ogen hebben, is het tijd om je zorgen te maken. Dit is namelijk niet normaal voor een baby.
Baby’s met een depressie lachen niet, antwoorden niet op stimuli of reageren niet wanneer ze alleen worden gelaten met een vreemde. Ze zijn in een constante staat van apathie.
Is het gek voor een baby om te lijden aan een depressie? Het komt gelukkig niet heel vaak voor, ook al zou het zo kunnen zijn dat de symptomen pas in de kindertijd worden herkend. Op dat moment zijn ze namelijk meer evident, maar nog altijd zeer anders dan die van volwassenen.
Symptomen van depressie bij kinderen
Het is erg belangrijk voor ouders om aandacht te schenken aan mogelijke indicaties dat het niet goed gaat met het kind of dat het kind verdrietiger is dan normaal. Soms kan de droefheid van een kind minder belangrijk lijken door werk en ‘volwassen problemen’, of simpelweg als een stemmingswisseling die normaal is voor hun leeftijd.
Als ze geen hulp krijgen, kan de depressie verslechteren naar mate ze ouder worden. Dat is waarom het zo belangrijk is om enkele van de symptomen te herkennen die hen wellicht beïnvloeden en die kunnen duiden op een depressie.
- Gebrek aan interesse in het spelen met speelgoed of socialiseren met andere kinderen. Dit is niet normaal voor een kind, dat zou moeten experimenteren en zich aan zou moeten passen aan de wereld, om geen interesse te hebben in spelen en vrienden maken. Noch is het normaal voor hen om gedesinteresseerd te zijn in school, aangezien het nieuw voor ze is en ze over het algemeen een grote honger naar kennis hebben.
- Een gebrekkig of laag zelfvertrouwen. Als je begint te merken dat je kind denkt dat hij of zij nergens goed in is, of zelfs dingen zegt als ‘ik kan het niet’, ‘ik ben er niet goed in’, of ‘ik ben stom’, is het een duidelijk teken. Kinderen experimenteren en maken fouten, maar dat hoeft ze niet zinloos of stom te laten voelen. Als dat echter wel gebeurt, kan er sprake zijn van een serieus probleem.
- Zichzelf in hun kamer isoleren en contact met familie vermijden. Als je kind een groot deel van zijn tijd in zijn kamer doorbrengt, of hij nu aan het lezen is of andere dingen aan het doen us, en hij vermijdt contact met andere leden van de familie, dan kan het een waarschuwingsteken zijn.
- Ze hebben pijntjes zonder enige duidelijke oorzaak. Het is erg moeilijk voor kinderen om hun gevoelens te uiten en om ze te identificeren, omdat ze nog aan het uitvogelen zijn hoe ze deze kunnen managen. Als ze beginnen met veel te slapen, constant buikpijn hebben of een ander lichaamsdeel hebben dat altijd pijn doet en er geen reden voor is, kunnen ze wellicht depressief zijn.
“Een op de 33 kinderen zou kunnen lijden aan een depressie.”
-Centrum voor Mentale Gezondheidsservices-
Om er zeker van te zijn dat het een serieus probleem is en niet een omstandigheid die voorbij zal gaan, moeten de symptomen gedurende een lange tijd aanwezig zijn. Maar het allerbelangrijkste is om professionele hulp in te schakelen als je niet zeker weet of deze symptomen zich chronisch voordoen. Hoe sneller je het probleem identificeert, des te sneller je een einde aan het probleem kunt maken. Want depressie is geen kinderspel.