Demosthenes, de grote stotterende redenaar

Opvallen als redenaar en politicus was in het oude Griekenland niet gemakkelijk. Demostones heeft dit niet alleen bereikt, hij heeft ook een school opgericht. Tot ver in de moderniteit werd hij bewonderd om zijn welsprekendheid en politieke en diplomatieke vaardigheid.

Demosthenes ging de geschiedenis in als de grootste van alle Griekse redenaars. Dit is op zichzelf al een geweldige prestatie. Het echt verrassende deel van zijn verhaal is echter alles wat hij moest doen voor zijn glorie. Ja, het verhaal van Demosthenes is een van de meest opbeurende verhalen in de geschiedenis.

Demosthenes had veel fysieke gebreken te overwinnen. Zijn gezondheid was fragiel en hij werd constant ziek. Maar hij leed het meest onder zijn gestotter. Dit was natuurlijk een enorm obstakel op zijn weg om de publieke figuur te worden die hij graag wilde zijn. Met doorzettingsvermogen en hard werken vond hij echter een manier om zijn stem en gedachten te laten horen.

Demosthenes werd geboren in Athene in het jaar 384 voor Christus. Hij kwam uit een rijke familie. Omdat zijn vader echter een handelaar was, werden ze niet erkend als adel. Desondanks bezat zijn vader veel goederen en leefde de familie in rijkdom. Zo hadden ze een messenfabriek, een meubelfabriek en een wapenkamer.

Toen Demosthenes zeven jaar oud was, kreeg hij te maken met de eerste grote uitdaging van zijn leven. Hij werd wees. Zijn erfdeel werd toevertrouwd aan drie voogden, twee neven en een jeugdvriend van zijn vader.

De bedoeling was dat de drie de geweldige erfenis zouden bewaren totdat Demosthenes de volwassen leeftijd zou bereiken. Maar ze verspilden alles. Toen Demosthenes oud genoeg was, was er niets meer over.

De legende van Demosthenes

Demosthenes genoot een opleiding die paste bij zijn positie. Hij had veel ernstige gezondheidsproblemen, maar was een nieuwsgierige en gemotiveerde student die altijd al meer wilde leren. Hij verslond dan ook boek na boek en werd een van de best opgeleide jongemannen van zijn tijd. Demosthenes was speciaal. Zelfs zo speciaal dat er een heel verhaal om hem heen is gecreëerd. Een verhaal dat waarschijnlijk deels waar en deels legende is.

Deze jonge Athener wilde de beste redenaar van Griekenland worden. Hij was ontzettend geïnteresseerd in politiek en kon niet wachten tot zijn ideeën evenveel invloed zouden hebben als hij vond dat ze verdienden. Hij bestudeerde de toespraken van grote redenaars aandachtig.

Gezegd wordt echter dat hij op zeer jonge leeftijd probeerde om zijn eerste ‘conferentie’ te houden en dat het een fiasco was. Mensen zeggen dat hij werd uitgejouwd door het publiek. Demosthenes had namelijk een ernstig probleem had: hij stotterde.

Zijn woorden bleven haken op zijn lippen en hij kon zich niet verstaanbaar maken. Gezegd wordt dat iemand in het publiek schreeuwde: “Zuig de lucht in je longen, niet je brein!” Dit had een grote impact op Demosthenes. Hij was echter vastbesloten om zijn doel te bereiken, ondanks het obstakel dat op dat moment zo indrukwekkend leek.

Een proces van evolutie

Demosthenes zag de spot en de kritiek als een uitdaging voor zijn karakter. Hij was alleen opgegroeid en dat had zijn temperament versterkt. Dus besloot hij het gevecht aan te gaan met zijn eigen beperkingen om te kunnen worden wat hij zo graag wilde zijn: de beste redenaar. Maar niemand geloofde dat hij het kon: hoe kon een stotteraar nu een geweldige toespraak houden?

Volgens het verhaal, of de legende, stelde Demosthenes een strikt regime voor zichzelf om zijn tegenslagen te overwinnen. Het eerste dat hij deed, was zijn hoofd kaal scheren. In die tijd werd het zwaar afgekeurd om zonder haar te worden gezien. Op deze manier dwong Demosthenes zichzelf om binnenshuis te blijven, zodat hij al zijn tijd aan zijn doel zou besteden. Dag na dag beoefende Demosthenes de retoriek tot zonsopgang.

Zodra de eerste zonnestralen de hemel verlichtten, ging Demosthenes naar het strand. Daar schreeuwde hij met al zijn kracht naar de zon. Zijn doel was om zijn longen te versterken. Hij had het advies van die anonieme persoon die hem had bespot ter harte genomen.

Na het uitvoeren van dit ritueel ging hij terug naar huis om te oefenen. En hij deed dit op een zeer eigenaardige manier. Hij legde een handvol kiezelsteentjes in zijn mond en plaatste een mes tussen zijn tanden. Hij dwong zichzelf te praten zonder te stotteren.

Na enkele jaren dit trainingsregime te hebben volgehouden, lukte het Demosthenes om normaal te praten. Vanaf dat moment nam hij actief deel aan de juridische en politieke kwesties van de stad. Gezegd wordt dat zijn toespraken werden geprezen door duizenden mensen. Hij was niet alleen een goede redenaar, hij was ook een uitstekende schrijver. Sterker nog, inmiddels meer dan 2000 jaar later, wordt hij nog steeds als een van de meest opvallende figuren in de geschiedenis beschouwd.