Debiteuren en spaarders: dit zegt de wetenschap

Als we het hebben over het beheren van persoonlijke financiën, hebben we de neiging om over twee hoofdgroepen te praten. Debiteuren en spaarders. Elk reageert op een ander psychologisch profiel en elk heeft een contrasterende perceptie van de werkelijkheid.
Debiteuren en spaarders: dit zegt de wetenschap

Laatste update: 16 maart, 2022

Economisch gedrag is een kwestie die veel meer te maken heeft met psychologie dan met het beheren van financiën. In feite staat bij elke transactie niet alleen een praktisch belang op het spel, maar ook een reeks percepties en attitudes. Debiteuren en spaarders zijn daar een voorbeeld van. Twee profielen die vaak niet beantwoorden aan rationele criteria, maar aan subjectieve standpunten.

Debiteuren en spaarders komen overeen met twee verschillende consumptiestijlen. In algemene termen kunnen debiteuren worden geclassificeerd als mensen die anticiperend consumeren.

Aan de andere kant worden spaarders geïdentificeerd door uitgestelde consumptie, soms voor onbepaalde tijd. Soms is elk type consumptie het resultaat van redenen die niets te maken hebben met een beter gebruik van hun hulpbronnen.

Altschwager et al (Spaanse link) hebben onderzoek gedaan naar het fenomeen debiteuren en spaarders. Ze ontdekten dat deze profielen vaak worden geassocieerd met bepaalde waarden, overtuigingen en percepties. Een debiteur is echter niet altijd onverantwoord en de spaarder is ook niet consequent voorzichtig. Laten we dit onderwerp eens nader bekijken.

Als ik je een pond schuldig ben, heb ik een probleem; maar als ik je een miljoen schuldig ben, heb jij een probleem.

John Maynard Keynes

Man telt geld

De context

Als we het hebben over debiteuren en spaarders, hebben we het meestal over geldbeheer. Dit is inderdaad het eerste subjectieve element dat in het spel komt. Dat komt omdat geld strikt genomen slechts een symbolische en conventionele waarde heeft voor de samenleving.

Tot de jaren zeventig moest geld, uitgedrukt in bankbiljetten, iets materieels hebben om het te ondersteunen. Dit was meestal een gouddepot. Op deze manier kon een persoon de biljetten inwisselen voor metaalvaluta, omdat ze een equivalente waarde hadden.

Er vond echter een verandering plaats in de Verenigde Staten toen het geld begon te drukken zonder steun. Na verloop van tijd deden alle landen hetzelfde.

Dit leidde ertoe dat de waarde van geld fluctueerde, soms op extreme niveaus. Paradoxaal genoeg begon het ook aantrekkelijker te lijken dan andere goederen met een grotere stabiliteit, zoals land. Op deze manier won het consumentisme aan kracht. Dit suggereert een uiterst eenvoudige vergelijking: je koopt wat je wilt met geld.

Geld is populair geworden. Bovendien kunnen degenen die fysiek geen geld hebben, toch kopen. Creditcards (Spaanse link) zijn inderdaad zo’n manier waarop dit mogelijk is.

Het financiële systeem werd een grote geldschieter die in feite niets produceert. Het heeft geld en het krijgt geld van dat geld dat uiteindelijk wordt ondersteund door niets meer dan een gedeeld systeem van symbolen en representaties.

Debiteuren en spaarders

In het algemeen en vanuit financieel oogpunt worden schulden alleen verworven om te investeren, niet om te consumeren. Evenzo worden besparingen gedaan om uitzonderlijke of luxe uitgaven te dekken, of met het oog op investeringen. Het geld dat niet overeenkomt met schulden of spaargeld, geven we uit.

De debiteuren en spaarders van de wereld van vandaag zijn echter niet dezelfde als die van gisteren. In feite is geld uiteindelijk een factor van extreem sterke psychologische compensatie geworden. Over het algemeen wordt het gezien als een element dat ofwel helpt om de leegte van onvervulde verlangens te vullen ofwel helpt bij het overwinnen van onzekerheid of angst voor de toekomst.

Als je gaat winkelen, ervaar je vaak een gevoel van voldoening en voldoening, met een overeenkomstige afgifte van dopamine en serotonine. Dit neemt toe wanneer je “voor je plezier winkelt.” Met andere woorden, als je iets verwerft op basis van een wens en niet een behoefte. Op deze momenten wordt je angst losgelaten en worden eventuele gevoelens van verdriet ook bedekt.

Tegelijkertijd kun je door te sparen en je spaargeld nooit aan te raken, de angst vermijden die wordt veroorzaakt door de verwachting van een intimiderende toekomst.

Tot op zekere hoogte is dit redelijk, aangezien het normaal is dat het menselijk leven in de richting van een verval gaat. Het houdt echter op rationeel te zijn wanneer je, nadat je jezelf verzekerd hebt van een veilige toekomst, moet blijven sparen en nooit meer uitgeven.

Enthousiaste vrouw

Perceptie en de economie

Debiteuren en spaarders gehoorzamen aan psychologische profielen die niet altijd tegenpolen zijn. In feite, zoals je hebt gezien, ervaren ze in hun extreme vormen dezelfde soort angst. Hun verschil ligt in het concept van wat inspanning en compensatie betekenen.

Debiteuren waarderen hun inspanningen om geld te krijgen en vinden dat het compensatie verdient door het plezier van consumeren. Bovendien waarderen spaarders hun inspanningen en vinden dat ze niet moeten verkwisten wat ze hebben verkregen, omdat ze offers hebben moeten brengen om het te bereiken.

Studies tonen ook aan dat de perceptie van debiteuren en spaarders ten aanzien van geld nauw samenhangt met ervaringen uit de kindertijd. Als iemand bijvoorbeeld is opgegroeid met geldgebrek, heeft hij meestal een groter gevoel van onzekerheid en is hij geneigd te sparen.

Bovendien, als ze in de schulden komen, zullen ze dat voorzichtig doen. Aan de andere kant, als iemand is opgegroeid in een financieel comfortabele omgeving, zal hij geneigd zijn te geloven dat hij elk financieel probleem dat op zijn pad komt, kan oplossen. Daarom zullen ze de neiging hebben om meer impulsief te zijn.

De wetenschap heeft bewezen dat het beheren van persoonlijke financiën nauw samenhangt met het beheersen van de eigen emoties. In dit opzicht zou er, net als op andere gebieden, alleen ruimte voor bezorgdheid moeten zijn wanneer het gedrag de neiging heeft om naar het ene uiterste of het andere te evolueren. Inderdaad, op dit gebied moeten we ons niet alleen richten op cijfers, maar ook op attitudes.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Descouvieres, C., Altschwager, C., Kreither, J., & Canales, M. (1997). Percepción del dinero y comportamiento económico: un estudio comparativo de la percepción del dinero en personas endeudadas y personas ahorradoras. Revista de Psicología, 6, ág-35.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.