De twee kanten van ambitie
Ambitie is paradoxaal. Sommige denkscholen veroordelen het, terwijl anderen het prijzen. Het is in feite een van die eigenschappen waarvan we niet zeker weten of we het als een deugd of een gebrek moeten classificeren. Daarom hebben we besloten om over de twee kanten van ambitie te praten.
Merriam Webster definieert ambitie als ‘een vurig verlangen naar rang, roem of macht’. De definitie zelf toont de twee kanten van het woord. Enerzijds het verlangen om een moeilijk doel te bereiken. Aan de andere kant, triviale doelen.
“Ambitie heeft nooit meer haast dan ik; het houdt slechts gelijke tred met de omstandigheden en met mijn algemene manier van denken.”
Er is nog een andere manier om de twee kanten van ambitie te zien: wanneer iemand te ambitieus is of niet ambitieus genoeg. Als je niet ambitieus genoeg bent, ga je gewoon aan de slag met je huidige realiteit.
Het zal moeilijk voor je zijn om te evolueren of te groeien. Als je te ambitieus bent, doe je misschien gewetenloze dingen. Je zou kunnen besluiten om te gaan voor wat je wilt, ongeacht de kosten.
Gebrek aan ambitie en conformiteit
De maatschappij verstuurt boodschappen die mensen aanmoedigen om dingen te accepteren zoals ze zijn. Ze vertellen mensen dat ze niet moeten proberen dingen te veranderen en gewoon moeten berusten in de huidige situaties.
Dit kan een positieve boodschap zijn als het iets dat je wenst onmogelijk te bereiken is. Bijvoorbeeld wanneer een geliefde overlijdt en je het niet wilt accepteren.
In andere omstandigheden kan dezelfde boodschap echter schadelijk zijn. Meestal komt deze boodschap voort uit angst, autoritarisme of beiden. De mens streeft er natuurlijk naar om beter te zijn. We berusten niet alleen in ons lot. Deze boodschap komt van stromingen die gehoorzaamheid willen bevorderen. Dat maakt het makkelijker om mensen te controleren.
Angst, gebrek aan zelfvertrouwen of overmatige afhankelijkheid van een externe macht kan je tot een conformist maken. Met andere woorden, je geeft je ambitie op. Je houdt je aan wat het leven je biedt en je probeert niets anders te krijgen.
Hebzucht
Aan de andere kant van het spectrum bevindt zich hebzucht. Hebzucht heeft alles te maken met grenzeloos verlangen en begerig succes en roem. Hebzucht is als een bodemloze put, want wat je hebt lijkt nooit genoeg te zijn. Je wilt altijd meer en meer. Als je hebzuchtig bent, zul je nooit tevreden zijn.
Hebzucht is een giftig gevoel. Het sleept je naar de hel en neemt ook de mensen om je heen mee naar beneden. Hebzucht stopt nergens voor. Hebzuchtige mensen geloven dat het doel de middelen rechtvaardigt. Het belangrijkste is om meer en meer te krijgen. Het maakt niet uit wat je moet doen om het te krijgen.
Mensen laten zich door hebzucht overnemen omdat ze het gevoel hebben dat er iets ontbreekt in hun leven. Het is niet noodzakelijkerwijs dat ze echt iets missen. Zo voelen ze zich gewoon. Ze kunnen het niet verdragen dat ze iets missen, hoe klein het ook is. Diep van binnen hebben ze het gevoel dat dit op een dag de leegte die ze van binnen voelen zal opvullen.
De twee kanten van ambitie
Je kunt nu zien dat er twee kanten van ambitie zijn. Je kunt te ambitieus of juist niet ambitieus zijn. Dit hangt echter ook af van de motieven die je ambitie drijven. Hoe reguleer je het en wat is je einddoel?
Ambitie en grote dromen zijn gemaakt van hetzelfde materiaal. Ze impliceren allebei een enorme inspanning en moeilijke beslissingen. Je moet risico’s nemen en onbekende wegen inslaan om te krijgen wat je wilt. In die zin is ambitie een deugd. Het haalt je uit je comfortzone en inspireert je om meer te doen. Het is de bron van belangrijke prestaties in het leven.
De twee kanten van ambitie hebben ook te maken met je doel. Is je doel constructief of obsessief en egoïstisch? In beide gevallen heb je kracht nodig om je doel te bereiken. Ze zijn echter niet hetzelfde.
Als je doelen bewonderenswaardig zijn, is je ambitie positief. Als je jezelf er alleen maar goed wilt laten uitzien en narcisme wilt voeden, dan wordt het een tekortkoming.
Het aanmoedigen van conformiteit is niet goed. Dit voedt alleen maar onzekerheden en devalueert de inspanningen van mensen om het beter te doen.
Het is echter ook niet goed om mensen aan te zetten tot onbeheerste ambitie om maar meer en meer te krijgen. De sleutel is om te leren de twee kanten van ambitie in evenwicht te brengen en hun subtiele verschillen te begrijpen.