De psychologische effecten van leven om te werken

Leven om te werken zorgt voor een onbalans die je kwaliteit van leven en je relaties met anderen aantast. Dit zijn de belangrijkste effecten.
De psychologische effecten van leven om te werken
Ebiezer López

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Ebiezer López.

Laatste update: 27 december, 2022

De huidige samenleving heeft de neiging om productiviteit op het werk boven andere aspecten te waarderen. Daarom komt het steeds vaker voor dat mensen een psycholoog bezoeken die lijden onder de gevolgen van het leven om te werken.

Hoewel werk belangrijk is en voldoening kan geven, mag het je leven niet domineren. Want wanneer dit gebeurt, begin je andere gebieden van je leven te verwaarlozen. Bijvoorbeeld familie, vrienden of zelfs je partner. Op de lange termijn kan dit gevolgen hebben, zoals eenzaamheid, depressie of zelfs lichamelijke ziekten die gepaard gaan met overmatige werkstress.

Vervolgens kijken we naar de negatieve effecten van het focussen van je leven op je werk. We zullen ook enkele nuttige strategieën bekijken om deze risico’s te verminderen en een balans te vinden tussen je werk en je privéleven.

De gevolgen van leven om te werken

Gestreste vrouw op het werk
Door al je energie in je werk te steken, ontstaat er een onbalans in andere aspecten van je leven.

Productief zijn op de werkplek kan bepaalde voordelen hebben. Je kunt bijvoorbeeld meer geld verdienen om in je behoeften te voorzien, huur te betalen en zelfs wat luxe te betalen. Het kan je ook lonende ervaringen en kansen voor professionele groei bieden. Het leven draait echter niet alleen om werk.

Sterker nog, je relaties met je partner of familie zijn ook essentieel voor je geluk. Ze hebben ook je tijd nodig. Hetzelfde gebeurt met hobby’s of passies. Als je al je tijd en energie in je werk steekt, kun je er bijna niets meer in kwijt. Hoewel het in eerste instantie misschien lijkt alsof deze acties geen gevolgen hebben, zul je gaandeweg merken dat dit niet het geval is.

1. Burn-outsyndroom

Dit syndroom houdt verband met overwerk en ontevredenheid over het werk. De symptomen kunnen zich op fysiek niveau manifesteren. Bijvoorbeeld rugpijn, hoofdpijn, vermoeidheid, spierspanning en misselijkheid. Op psychologisch niveau kan het prikkelbaarheid opwekken of de motivatie belemmeren.

Volgens een review van Méndez Venegas (Spaanse link) (2019) is burn-out een van de belangrijkste oorzaken van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Daarom, hoewel overproductiviteit misschien goed klinkt, zal het je op de lange termijn dwingen te stoppen. Je lichaam en geest hebben immers grenzen die je moet herkennen en respecteren.

2. Gevoelens van eenzaamheid

Een van de belangrijkste negatieve gevolgen van overwerk is dat je je alleen voelt. Inderdaad, te veel focussen op je werk doet je vergeten om voor je connecties met je omgeving te zorgen. Op deze manier loop je mogelijk belangrijke relaties mis, zoals die met je partner of kinderen.

Seppala en King (2017) publiceerden een onderzoek (Nederlandse link) waarin ze eenzaamheid in verband brachten met het burn-outsyndroom. Volgens de auteurs wordt deze aandoening niet alleen geassocieerd met overwerk of ontevredenheid. Ze beweren dat het verlies van betekenisvolle emotionele banden met collega’s, vrienden, familie en partners daar ook aan bijdraagt.

3. Cognitieve stoornis

Een van de psychologische effecten van leven om te werken is chronische stress. Wetenschappelijk bewijs suggereert dat dit soort stress je cognitieve vaardigheden kan schaden en je prestaties kan schaden.

In 2020 verscheen een meta-analyse (Engelse link) van de effecten van psychosociale stress op het cognitief vermogen en het geheugen. De resultaten toonden aan dat stress de prestaties van executieve functies (planning, besluitvorming, anticipatie, enz.) verminderde. In het geval van geheugen werden echter geen sluitende gegevens verkregen (McManus et al, 2020).

4. Depressie

Gezien de bovenstaande factoren, is het geen verrassing dat overwerk verband houdt met depressieve symptomen. Al deze aandoeningen samen zorgen ervoor dat mensen een hoger risico lopen op een depressieve episode.

Zadow et al. (2021) hebben onderzoek gedaan (Engelse link) naar hoe lange werktijden, werkbetrokkenheid en het psychosociale veiligheidsklimaat samenhangen met depressie.

Hun bewijs gaf aan dat een onveilige psychosociale omgeving en lange werktijden positief gerelateerd zijn aan depressieve symptomen. Ook kan een grotere betrokkenheid bij het werk het aantal gewerkte uren verhogen en op zijn beurt leiden tot depressie.

5. Slapeloosheid

Man met slapeloosheid
Overwerk kan leiden tot slapeloosheid. Dat komt omdat je de neiging hebt om je te concentreren op je problemen en moeilijkheden, evenals op je takenlijst.

Constante blootstelling aan stress en depressie worden geassocieerd met slaapproblemen. Om deze reden is slapeloosheid een van de meest bekende psychologische effecten van leven om te werken.

Als je te veel werkt, heb je de neiging om weinig te slapen. Dit kan gebeuren omdat je routine het niet toelaat of omdat stress je verhindert om goed te rusten.

6. Sedentaire levensstijl

In de regel werk je in een specifieke functie en hoef je niet veel te bewegen om je taken uit te voeren. Om deze reden, houdt je je aan je werk wijden met sedentair gedrag. Als je dus het grootste deel van je tijd aan het werk bent, verhoog je het aantal uren dat je zonder lichamelijke activiteit doorbrengt.

Na verloop van tijd verhoogt een zittende levensstijl het risico op obesitas, hart- en vaatziekten en zelfs diabetes. Tegelijkertijd kunnen deze aandoeningen je aanzienlijk uitschakelen en je kwaliteit van leven verminderen.

Hoe de psychologische effecten van leven om te werken te vermijden?

Als het gaat om leven om te werken, heeft het probleem niet alleen gevolgen voor je emotionele welzijn, maar ook voor je economische situatie. Onnodig te zeggen dat je het zich waarschijnlijk niet kunt veroorloven om je baan op te zeggen of vakantie te nemen wanneer dat nodig is. Daarom maken dit soort aandoeningen je kwetsbaarder.

Probeer zoveel mogelijk tijd te vinden om voor jezelf te zorgen. Als je bijvoorbeeld minimaal 30 minuten per dag beweegt, verkleint je het risico op obesitas en hartaandoeningen. Op zijn beurt vermindert het het risico op depressie, angst en andere psychische problemen.

Bovendien bestrijdt het doorbrengen van quality time met je dierbaren gevoelens van eenzaamheid. Hierdoor heb je minder kans op een burn-out of depressie.

Kortom, het verminderen van de psychologische effecten van leven naar werk is nodig om een balans te vinden tussen plicht en plezier. Hoewel je je verantwoordelijkheden niet kunt loslaten, is het ook niet gezond om daar al je energie aan te besteden. Geld en materiële bezittingen verliezen immers snel hun betekenis als je de tijd of het gezelschap niet hebt om ervan te genieten.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • McManus, E., Talmi, D., Haroon, H., & Muhlert, N. (2021). Psychosocial stress has weaker than expected effects on episodic memory and related cognitive abilities: a meta-analysis. Neuroscience & Biobehavioral Reviews.
  • Méndez Venegas, J. (2019). Estrés laboral o síndrome de’burnout’.
  • Seppala, E., & King, M. (2017). Burnout at work isn’t just about exhaustion. It’s also about loneliness. Harvard Business Review, 29, 2-4.
  • Zadow, A. J., Dollard, M. F., Dormann, C., & Landsbergis, P. (2021). Predicting new major depression symptoms from long working hours, psychosocial safety climate and work engagement: a population-based cohort study. BMJ open, 11(6), e044133.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.