De Montessori-methode om creativiteit bij kinderen te stimuleren

Voor een kind is alles in het leven een avontuur voor zijn creatieve geest. Soms is het gebaseerd op simpele droedels die volwassenen niet kunnen begrijpen. De Montessori-methode stelt voor dat we deze krabbeltjes niet meteen beoordelen, maar dat we liever kunnen proberen om onze kinderen die ‘zonnestraal’ te geven dat elk kind nodig geeft, om hen gewoon hun eigen weg te laten volgen waardoor ze de wereld met vrijheid kunnen verkennen.

Daniel Goleman heeft het in zijn boek The Creative Spirit over het verhaal van een jongetje dat toen hij tien was tegen zijn moeder zijn dat hij voor school een ‘enge korte film’ moest maken. Vervolgens kocht zijn moeder een pot kersenjam, zo rood als maar kan, en smeerde ze de jam over alle meubels. Daarna gaf ze haar kind een camera en liet ze hem zijn eigen filmstudio maken in de woonkamer. Dit kind was Steven Spielberg.

Dit is een eenvoudig voorbeeld dat duidelijk laat zien wat voor macht we als volwassenen kunnen hebben. We kunnen dienen om creativiteit te stimuleren in plaats van het af te kappen. De meeste traditionele scholen doen niet erg hun best om het leerproces plezierig te maken. In plaats daarvan leg ze juist enorm veel druk op hun leerlingen en zoeken ze naar een vorm van perfectie die plezier en fantasie helemaal verstikt.

De Montessori-methode, leuke scholen die werken

Vlakbij Milaan zit een klein schooltje, Regio-Emilia, die de Montessori-methode om creativiteit te stimuleren al meer dan veertig jaar toepast, evenals de theorie van Piaget over de evolutionaire veranderingen in kinderen. De resultaten die deze school heeft bereikt zijn werkelijk bewonderenswaardig.

Leraren en opvoedingsdeskundigen waarderen dit centrum, dat bekend staat als ‘de leuke school’ of ‘de school van spelletjes’, enorm. De kinderen die op een Montessori-school zitten, genieten van een enorm scala aan activiteiten. Ze werken in de buitenlucht, met een verscheidenheid aan materialen. Ze teken, modelleren, lossen raadsels op, bezoeken musea. Bovenal is het belangrijk dat hun nieuwsgierigheid gedurende deze ontwikkelingsperiode bevredigd en gestimuleerd wordt.

Een essentieel aspect van de Regio-Emiliaschool is de betrokkenheid van de ouders. Dit centrum werd opgericht na de Tweede Wereldoorlog in een gebouw dat voorheen een oud filmtheater was. De families waren erg duidelijk over hun wensen. Ze wilden de wereld vrije kinderen schenken, die in staat waren om de realiteit te transformeren. Als puntje bij paaltje komt, is creativiteit namelijk de kracht om vrij te denken en tegelijkertijd plezier te hebben. Dit is waar de Montessori-methode op gebaseerd is.

Hoe je de Montessori-methode thuis kunt toepassen

Je hebt vast wel meer dan eens verbaasd gestaan over de vreemde tekeningen die jouw eigen kind of een ander kind vol trots aan je liet zien. Onze volwassen kijk op de wereld is erg beperkt en objectief. We zijn als volwassenen bijna nooit in staat om te begrijpen waarom iemand tien benen zou hebben, hoewel het kind je misschien zal vertellen dat dit komt doordat hij aan het dansen is. We begrijpen niet waarom papa op de ene dag korter is dan mama, terwijl het kind misschien gewoon een beetje boos is op zijn vader.

In plaats van de tekeningen van het kind te bekritiseren of een grap te maken over zijn gekke ideeën en in plaats van zijn vleugels af te knippen en het kind vast te binnen aan de mast van logica en controle, moet je juist proberen om zijn creativiteit nog meer aan te wakkeren. In de toekomst zal deze creativiteit vast en zeker een waardevol wapen worden. We laten even zien hoe je dit kunt doen.

Tips om de creativiteit van kinderen te maximaliseren

Allereerst is het belangrijk om te begrijpen dat kinderen geen kleine volwassenen zijn. Het zijn echter wel professionals in het ervaren en proberen van verschillende dingen. Kinderen zijn deskundigen op het gebied van fouten maken en van deze fouten leren. Ze zijn heel goed in staat om de wereld te bekijken alsof het een spel is. Het zou dan ook niet ons doel moeten zijn om ervoor te zorgen dat onze kinderen sneller volwassen worden dan ze hoeven. Geef ze de kans om te spelen, lachen en de wereld met plezier te ontdekken.

Leer te begrijpen dat het grootste deel van ons creatieve vermogen ontdekt wordt gedurende onze jeugd. Neurologen geven aan dat er meer Theta-golven aanwezig zijn in de hersenen van jongeren dan in de hersenen van volwassenen. Deze hersengolven zijn verbonden aan het vermogen om te dromen, creëren en bedenken.

Om de creativiteit van een kind te stimuleren, moeten we dingen voorstellen zonder te veel controle uit te oefenen. Het zal altijd beter zijn om kinderen te benaderen via hun nieuwsgierigheid dan door hen dingen op te leggen. Probeer tegelijkertijd kritiek, vergelijking of voortdurende observatie waarbij je alleen maar hun fouten en nooit hun deugden opmerkt, te vermijden. Dit zal kinderen een gepast gevoel van vrijheid, zekerheid en plezier geven.

Er is iets merkwaardigs aan gezinnen die de creativiteit van hun kinderen al van jongs af aan stimuleren. Deze gezinnen kwamen er na verloop van tijd achter dat deze kleine jongens en meisjes een aangeboren talent hadden voor een bepaalde bezigheid.

Het enige wat een kind nodig heeft, is het gevoel veilig te zijn. Hij moet zichzelf kunnen zien als iemand die vrij is om de wereld te verkennen, maar hij moet zich ook geliefd voelen. Dit zijn essentiële aspecten die de Montessori-methode ondersteunt, een methode waarin sommige uitspraken nooit gepast zullen zijn. Uitspraken als ‘Je kan het niet’, ‘Je weet niet hoe’ of ‘Je zult nooit iets bereiken’. We moeten dit soort zinnetjes koste wat kost vermijden. Je moet kinderen aanmoedigen en hen de vitale energie geven die alleen de oprechte liefde en het vertrouwen van een ouder kunnen bieden.