De Human Library Organization: mensen lenen in plaats van boeken

Wat als je, in plaats van een boek, een persoon kon kiezen om je zijn persoonlijke verhaal te vertellen? Mensenbibliotheken hebben deze functie, en de levensverhalen die ze vertellen kunnen spannend zijn, soms tragisch, maar altijd verrijkend.

Mensen met een bipolaire stoornis of schizofrenie, mensen die mishandeld zijn of een verstandelijke handicap hebben, ouderen die veel verschillende levens geleefd hebben, of adolescenten die in een oorlogsgebied geleefd hebben. De mens is divers, fascinerend, en de best bestaande erfenis van kennis. Dit is precies wat menselijke bibliotheken van de Human Library Organization huisvesten: echte wijsheid.

Laten we eerlijk zijn, in dit tijdperk van e-books waarin digitaal zowat alles overheerst, gaan we niet meer naar bibliotheken om boeken te lezen. In sommige landen wordt deze faciliteit echter op een andere prachtige manier aangeboden. We kunnen naar een ruimte gaan waar we een ‘mensenboek’ kunnen kiezen in plaats van een papieren roman.

Mensenbibliotheken zijn ruimtes waar mensen hun ervaringen vertellen aan wie maar wil luisteren. Zo kunnen we onszelf belichamen in de perspectieven van andere mensen. In feite worden de verhalen van deze mensen, door hun nabijheid, zoveel levendiger en emotioneler. Bovendien zijn ze allemaal verschillend en invloedrijk, en kunnen ze de manier waarop we de wereld opvatten totaal veranderen.

Human Library Organization: ruimten voor empathie

Het mensenbibliotheekproject ontstond in Kopenhagen in het jaar 2000. Het was tijdens het Roskilde Festival dat het eerste evenement georganiseerd werd door een Deense jongeren NGO genaamd Stop Volden (Stop het geweld). Het evenement duurde vier dagen en er namen meer dan duizend mensen aan deel. Het kende een ongekend succes.

In het menselijke bibliotheekproject konden bezoekers een ‘menselijk boek’ kiezen. Een echte man of een vrouw die hen hun levensverhaal vertelde en hoe ze een bepaalde realiteit onder ogen hadden gezien.

Deze bibliotheken van vlees, beenderen en harten bestonden uit mensen die geleden hadden onder sociale uitsluiting, vooroordeel of stigma. Bovendien kreeg de lezer de gelegenheid hen vragen te stellen.

Het doel is stigma’s aan te vechten

In menselijke bibliotheken zijn er mensen die oorlogen hebben meegemaakt. Er zijn mensen die te maken hebben of hebben gehad met schizofrenie of bipolaire stoornis, een eetstoornis overwonnen hebben, of op een bepaald moment geprobeerd hebben zichzelf van het leven te beroven. Er zijn alcoholisten. Ook immigranten die een lange weg hebben afgelegd voor een beter leven.

Het doel van deze platforms is om leren over te dragen en stigma’s te doorbreken. Dat komt omdat er niets zo krachtig is als het woord, de getuige uit de eerste hand, en de uitleg face-to-face.

Inderdaad, hoewel deze evenementen oorspronkelijk in het leven geroepen werden met het doel de insluiting te bevorderen van hen die zichzelf als uitgesloten beschouwen, zijn er nu ook andere doelen vastgesteld.

Ze geven veel mensen de gelegenheid hun unieke behoeften, gedachten en werkelijkheden te uiten. We hebben immers allemaal bepaalde verhalen die voor anderen nuttig kunnen zijn.

Een half uur waarin we ons kunnen verdiepen in de wezenlijke verhalen van anderen

Sommige levensverhalen zijn in perfect handschrift geschreven. Droomachtige levens die nauwelijks door enige tegenslag geraakt zijn. Anderzijds zijn sommige nogal haastig en slordig geschreven, maar evengoed uiterst interessant.

In menselijke bibliotheken betaalt niemand iets; men kiest gewoon iemand uit en luistert een half uur naar hem. Daarna vertrekt de luisteraar met een ongelooflijk verrijkt gevoel. Deze dynamiek wekt niet alleen empathie op, maar helpt ook bepaalde vooroordelen uit te bannen.

Een gesprek voeren met een levend boek stimuleert en bevordert een vorm van communicatie die we allemaal dagelijks zouden moeten hebben.

Een gesprek waarin we kunnen luisteren naar iemand die anders is, die misschien lijdt of in een achterstandspositie verkeert, en die we eerder met onze ogen zouden hebben beoordeeld toen we hem nog niet hadden ontmoet. Dit diepe en oprechte soort dialogen moet beslist deel uitmaken van ons dagelijks leven.

Waar vind je menselijke bibliotheken van de Human Library Organization

De Human Library Organization, oorspronkelijk uit Denemarken, is nu actief in meer dan 80 landen over de hele wereld. Om te leren hoe het werkt en hun getuigenissen te lezen, kun je hun oorspronkelijke website (Engelse link) bezoeken.

De bedoeling is dat de ‘menselijke boeken’, door snelle lezingen van 15 minuten, hun lezers laten weten wie ze zijn, hoe ze denken, en hoe hun leven eruit ziet. Op die momenten komen taboe-ideeën aan het licht, evenals onderwerpen waar gewoonlijk nooit over gesproken wordt. Dit haalt de ‘lezers’ uit hun comfortzone.

De persoonlijke winst die deze vernieuwende ervaring oplevert is onbetaalbaar. Inderdaad, terwijl papieren boeken ons van gedachten kunnen doen veranderen, brengen boeken van vlees en bloed ons nog dichter bij onze eigen menselijkheid. Die waarin onze vooroordelen, eens en voor altijd, moeten verdwijnen.