De hersenen voelen geen pijn - waarom is dat?
De hersenen zijn het orgaan dat verantwoordelijk is voor het verwerken van pijn, het integreren van de binnenkomende informatie via zenuwuiteinden, en de interpretatie van deze signalen. De hersenen voelen geen pijn, dat is een interessante ontdekking van de wetenschap.
Pijn is dus een vitaal signaal dat waarschuwt voor een verwonding of beschadiging. Het zet natuurlijke mechanismen in werking om het op te lossen. Dat gebeurt via een reeks zenuwuiteinden die een signaal oppikken.
De naam van deze uiteinden is nociceptoren en zij ontvangen zintuiglijke informatie van buiten en binnen je lichaam. Ze bevinden zich aan het eind van de axonen van zintuiglijke neuronen en kunnen die doorgeven aan de hersenen. Ook kunnen ze informatie over mechanische, thermische of chemische letsels in een tiende van een seconde doorgeven aan het hele zenuwstelsel.
Waarom voelen de hersenen geen pijn?
Paradoxaal genoeg zijn er wel nociceptoren in de hersenen, maar kunnen de hersenen zelf geen pijn voelen. Dit heeft niet alleen voordelen voor het overleven van de mens, maar stelt neurochirurgen ook in staat om de hersenen te opereren met alleen plaatselijke verdoving.
De patiënt kan dus wakker blijven terwijl de operatie aan de gang is. Dit is geweldig omdat ze kunnen bevestigen dat alles goed gaat.
Je denkt misschien dat je hersenen pijn doen of dat ze zullen ontploffen als je hevige hoofdpijn hebt. Wat je op zo’n moment echt voelt zijn echter de zenuwweefsels, hersenvliezen, bloedvaten en spieren rond de hersenen.
Deze elementen, die wel over nociceptoren beschikken, kunnen ontstoken, beschadigd of verwijd raken. Zo sturen ze een alarm naar de hersenen dat er iets mis is en leiden ze tot wijdverspreide hoofdpijn.
In gevallen zoals hersentumoren of hersenbloeding, waarin er zeker wel sprake van pijn is, komt die niet echt van de hersenen. Het komt in dat geval echter door de druk die het uitoefent op de omliggende bloedvaten.
Hersenpijn en hoofdpijn
Over het algemeen is hoofdpijn niet ernstig en komt het vooral door spanningshoofdpijn, migraine, sinusitis of problemen met de nekspieren. Het hoofd kan ook pijn doen door een gewone verkoudheid, griep of andere virale aandoeningen die veranderingen in de bloedtoevoer of ontstekingen veroorzaken.
Er zijn echter ook andere, ernstiger problemen die pijn kunnen veroorzaken. Enkele daarvan zijn:
- een abnormale verbinding tussen slagaders en aders in de hersenen
- een hart- en vaatongeval waardoor de bloedstroom stopt
- gescheurde bloedvaten of een hersenaneurysma
- hersenbloeding of intracerebraal hematoom
- bloedingen rond de hersenen, zoals subarachnoïdale bloeding, subduraal of epiduraal hematoom
- acute hydrocefalus of onderbreking van de cerebrospinale vloeistof
- zeer hoge bloeddruk
- infectie van de hersenen of nabijgelegen weefsels
Wanneer moet je met je arts overleggen?
Omdat de hersenen geen pijn voelen, is hoofdpijn het belangrijkste symptoom dat wijst op letsel aan dit orgaan. Niet alle hoofdpijn wijst echter op iets ernstigs, zoals hierboven aangegeven.
Je moet weten wanneer deze pijn echt ernstige oorzaken kan hebben, zodat je een arts kunt raadplegen. Medische hulp is dus nodig wanneer:
- de pijn interfereert met je dagelijks leven
- het sterker is na lichamelijke activiteit
- plotseling en explosief optreedt
- het gepaard gaat met veranderingen in gezichtsvermogen, mobiliteit, taal of geheugen
- het wordt binnen 24 uur erger
- het manifesteert zich met andere symptomen zoals koorts, stijfheid, en misselijkheid
- er is roodheid in één oog
- je hebt een voorgeschiedenis van kanker of een verzwakt immuunsysteem
- de hoofdpijn maakt je wakker en je kunt niet meer in slaap vallen
Kortom, wanneer je hoofdpijn hebt, voel je de weefsels, vaten en spieren rond de hersenen. Zoals je ziet zijn de hersenen, ondanks dat ze verantwoordelijk zijn voor het verwerken van pijn, niet in staat om de pijn te voelen.
Als je hoofdpijn atypisch is, moet je dus je huisarts raadplegen die kan beoordelen of de hoofdpijn het gevolg is van een letsel aan de weefsels of in de hersenen.
