Chocolade: de emotioneel zoete verleiding waar geen verstand tegen is bestand

Volgens de legende was er in het Azteekse paradijs geen mooiere boom dan wiens heerlijk riekende bloesems culmineerden in de kleurrijke cacaovrucht en diens alom geprezen bonen. Dit zacht glanzende wondergewas zou al sinds meer dan 4000 jaar van nature in de schaduw van het tropisch regenwoud groeien. En tot op de dag van vandaag blijft deze zo gedoopte ‘godenspijs’ al onze zintuigen, en onze geest, onveranderlijk in vervoering brengen.

Gezegd worden moet wel dat chocol’ha, de door de Maya’s gebrouwen chocoladedrank, extreem bitter was. En die uitzonderlijke gift voor de smaakpapillen was het exclusieve voorrecht van de koning en de klasse der edelen. Zij geloofden dat cacao een waar geschenk van de natuur was: de geheime bron en basis voor een lang, gezond en energiek leven. Enkele van diens unieke krachten en kwaliteiten gingen echter ogenblikkelijk verloren toen de eerste zeevaarders de boon per boot begonnen te importeren naar Spanje. De oorspronkelijke chocol’ha werd aan de Europese smaak aangepast door er – uiteraard – suiker aan toe te voegen.

Chocolade – en daar is absoluut geen twijfel over mogelijk – is een lust voor ons brein. Maar anders dan, letterlijk en figuurlijk, in de volksmond doet vermoeden, is het geen panacee voor – of tegen – verdriet. Volgens een studie uitgevoerd aan de Universiteit van Minnesota, heeft eten, voor comfort of om welke reden dan ook, geen statistisch significant stemmingsverheffend effect vergeleken met simpelweg het verstrijken van de tijd an sich. Toch – zoals de volgende voorbeelden aantonen – beïnvloedt chocola ons wel degelijk op allerlei gebieden.

Chocola, en diens aanlokkelijke aroma

Voor de meeste mensen blijkt de haast onweerstaanbare aantrekkingskracht van chocolade neuronaal geworteld te zijn in hun emotionele brein. In die mate zelfs dat door hersenwetenschappers geïnformeerde marketing-experts bedrijven aanraden om moedwillig van dit gegeven gebruik te maken door een subtiele chocoladegeur in hun vestigingen te verspreiden.

• Een team van psychologen aan de Universiteit van Hasselt in België heeft bijvoorbeeld bewezen dat een boekenzaak diens verkoopcijfers met 20% kon opkrikken enkel en alleen door elk half uur een chocolade-geïnfuseerd parfum te verstuiven.
• De meeste winkels krijgen vroeg of laat te maken met visueel en auditief verzadigde klanten, die steeds ongevoeliger worden voor hun standaard oog-en-oor strategieën. Tegenwoordig is de geur van chocola dan ook een stuk effectiever.
• Luxe-boetieken begonnen jaren geleden al met het neerzetten en aansteken van speciale chocoladegeur uitwasemende kaarsen. Zij creëren zo – op geraffineerde wijze – een voor onze neus en voor ons gemoed zeer aangename atmosfeer, zodat we meer tijd doorbrengen in hun showrooms, en daar ook daadwerkelijk meer geld uitgeven.

Let maar eens op hoe dodelijk doeltreffend zulk ”geur-geflirt” is, tegenover reuk-naïeve klanten. De achterliggende verklaring hiervoor is zowel eenvoudig, als onverminderd fascinerend: de zogeheten olfactorische neuronale route, en de zenuwcelnetwerken die onze emoties reguleren, zijn innig met elkaar verbonden, en verstrengeld. De geur van chocolade is in het rijk der emoties daarom een van de meest prominente prikkels.

Chocolade versiert ons emotionele brein

Chocolade is niet dé ultieme remedie tegen depressie, en zorgt er evenmin voor dat je langer leeft, maar heeft desondanks een hoop voordelen. Als je de natuurlijke, genezende potentie van cacao optimaal wilt benutten – met inbegrip van diens flavonoïden, vitamines en serotoninevoorlopers – dan is het altijd beter om voor donkere, pure chocolade te kiezen, waar bovendien minder suiker in verwerkt zit.

Als chocola jou inpalmt, en om zijn vingers windt, dan is dat niet alleen vanwege diens voortreffelijke smaak, maar bovenal omdat het positieve emoties – inclusief euforie – opwekt, en dito herinneringen oproept. Ons brein herkauwt maar wat graag de goede, oude, gouden tijden, en toevallig of niet, in het theater van ons geheugen treedt chocola dikwijls op de voorgrond:

• Het zelfgemaakte chocoladegebak van je grootmoeder
• Je chocolade-tussendoortje na schooltijd
• Een chocolade verjaardagstaart of -traktatie
• Een warme kop chocolademelk drinken met je geliefde op een regenachtige namiddag
• Zonnige zomerse avonden op het strand met smeltend chocolade ijs op je tong
• Een doosje chocolaatjes met aardbeien, tijdens een romantische nacht…

Tijdens de meest intieme en meest gekoesterde momenten van ons leven is chocola opvallend vaak de gustatorische eregast. Zelfs de kieskeurigste monden beginnen spontaan te watertanden als ze zich herinneren, of zich voorstellen, hoe (fantastisch) het proeft. Dit heeft deels te maken met de geproduceerde endorfinen die ons brein’s beloningssysteem van binnenuit bevredigen, en deels met de diepgezetelde associatie tussen chocola’s troostende smaakbeleving, en de bijbehorende, in ons geheugen gegrifte momenten van gelukzaligheid.

Chocolade zelf bevat geen ingrediënten of voedingsstoffen die, één-op-één, droefheid laten verdwijnen. Het is eerder een efficiënte, expressieve en onfeilbare bemiddelaar tussen positieve emoties aan de ene, en onze diepste verlangens aan de andere kant.