Billy Elliot: vooroordelen vernietigen door te dansen
Billy Elliot was een van de films die het nieuwe millennium opende. In feite bracht Stephen Daldry’s film onbewust een onderwerp naar voren dat, zo’n 20 jaar later, nog steeds volkomen relevant is.
Heel toepasselijk opende het het nieuwe millennium met sentimenten die definitief de toekomst markeerden en braken met het oude. Toegegeven, het is niet de eerste keer dat we films zien over tolerantie of het doorbreken van genrevormen. Billy Elliot was echter anders. Het werd gefilmd door de ogen van een kind dat uiteindelijk zijn droom nastreefde om danser te worden.
Wat hij echter niet wist, was dat de samenleving tegen hem zou zijn. In feite plakten ze een label op hem waar hij zich niet eens mee identificeerde. Bovendien bracht zijn liefde voor dansen hem zelfs in conflict met zijn eigen familie.
Het meest interessante aspect van deze film is niet zozeer het observeren van de vooroordelen van de samenleving, maar hoe een kind erin slaagde die achterhaalde waarden te vernietigen en zijn familie de kracht van acceptatie en tolerantie te leren, vooroordelen opzijzettend.
Het succes van de film katapulteerde zijn hoofdrolspeler, Jamie Bell, naar roem. Bovendien inspireerde het het nummer Electricity van Elton John. Het werk zelf is trouwens een legende geworden.
Billy Elliot is een simpele film met een geweldige boodschap. Billy zegeviert uiteindelijk dankzij zijn individuele strijd en dwingt uiteindelijk zijn familie om zijn keuzes te accepteren. De film trekt parallellen tussen het onderdrukkende systeem en de gezinsomgeving zelf.
Dankzij een volledig betrokken cast en een eenvoudig maar emotioneel verhaal heeft Daldry zijn doel bereikt. Zelfs vandaag de dag wordt deze film gezien als een levensles en tolerantie.
Billy Elliot
Billy Elliot is een jongen die in een bescheiden buurt woont met zijn vader, Jackie, broer, Tony en zijn grootmoeder. Zijn vader en broer vertegenwoordigen de waarden die vaak worden geassocieerd met mannelijkheid.
Na de dood van zijn moeder kwam het gezin in een moeilijke situatie terecht en ze moeten nu rondkomen van de salarissen van zijn broer en zijn vader, die mijnwerkers zijn. De grootmoeder lijkt, ondanks haar hoge leeftijd, vaak jeugdwanen te hebben en herinnert zich haar verleden als aspirant-danser.
Billy Elliot is een film die ons uitnodigt om onze vooroordelen opzij te zetten. Het herinnert ons eraan dat, wanneer kinderen worden geboren, ze vrijgesteld zijn van vooroordelen. In feite is het alleen de samenleving die hen in vaste patronen kneedt.
Hopelijk zijn we tegenwoordig een beetje gevorderd en zijn genderrollen flexibeler geworden. Aan het begin van het millennium waren vooroordelen echter aan de orde van de dag.
Dit is niet zomaar een film over een jongen die wil dansen in een wereld gemaakt voor meisjes. In feite nodigt het ons allemaal uit om onze dromen na te jagen, ongeacht de labels die ze dragen. Voetbal is niet alleen voor jongens en ballet is niet alleen voor meisjes.
Geconfronteerd met een vader die hem inschrijft voor boksen, komt Billy in opstand en besluit hij zijn tijd aan het dansen te wijden. Dit leidt tot spot en discriminatie van de mensen om hem heen.
Vooroordelen vernietigen
Het is vooral interessant om te zien hoe de film erop staat vooroordelen te vernietigen. Het zou tenslotte gemakkelijk zijn geweest om Billy als homoseksueel af te schilderen, aangezien hij danser wilde worden. Toch is niets minder waar.
Billy sluit trouwens een mooie vriendschap met Michael, een jongen uit zijn buurt die hem altijd steunt. In tegenstelling tot Billy verkleedt Michael zich graag als vrouw en is hij homoseksueel.
Nogmaals, we beseffen dat wij het zijn, als volwassenen, die barrières opwerpen, vriendschappen stoppen en maskers op ons ware zelf zetten. Billy veroordeelt Michael nooit.
Integendeel, hij heeft plezier met hem en accepteert zijn homoseksualiteit zonder zelfs maar het onderwerp te noemen. Dit is niet omdat het taboe is, maar omdat vooroordelen niet iets zijn dat hem definieert. Voor Billy is Michael zijn beste vriend en vriendschap is boven alles belangrijk.
De historische en culturele context
Billy Elliot werd uitgebracht in het jaar 2000 en heeft het met ons over tolerantie. Het presenteert ons ook een zeer interessant politiek en cultureel discours.
Billy’s vader is een mijnwerker en het is de jaren ’80 in een stad in de county Durham, in het noorden van Engeland. In die tijd was Margaret Thatcher de premier van het Verenigd Koninkrijk. Ze had net een beleid in gang gezet dat het noorden van het land, en meer specifiek de arbeidersklasse, zou schokken.
De regering Thatcher heeft harde economische maatregelen genomen. Deze resulteerden in hoge werkloosheid, meer bepaald in de meest industriële gebieden van het land. Al snel werden de mijnwerkers hun doelwit, in een poging om de vakbonden te privatiseren en de macht te ontnemen.
Hierdoor werd Thatcher een gezworen vijand van de arbeidersklasse. Dit leidde tot de mijnwerkersstaking van 1984 tot 1985, wanneer de film zich afspeelt. Daarnaast drong ze aan op privatisering en de agglomeratie van de macht in Londen.
Haar beslissing had gevolgen die tot op de dag van vandaag verdeeldheid in het Verenigd Koninkrijk veroorzaken. De waarheid was echter dat de staking mislukte en als gevolg daarvan kwam het Thatcherisme naar voren als de overwinnaar.
Hoewel de film Billy’s passie voor dansen als rode draad heeft, wordt hij ook diep getekend door de mijnbouwbeweging die in handen viel van Thatcher.
Het belang van de staking is de hele film aanwezig. We zien dat sommige mijnwerkers, zoals Billy’s vader, hun trots moesten inslikken en aan het werk moesten. Het is deze relatie tussen de onderdrukker en de onderdrukte die door de hele film heen duidelijk wordt.
Zoals we al zeiden, besluit Billy’s vader, tot zijn grote ergernis, aan het werk te gaan. Vanuit het perspectief van tolerantie zou men kunnen zeggen dat het een teken van liefde is van een vader voor zijn zoon, maar we zien niet langer een vader die alleen maar worstelt voor de toekomst van zijn zoon.
We zien een vader die onder vuur ligt van zijn collega’s vanwege zijn beslissing om weer aan het werk te gaan om Billy een betere toekomst te geven. Een vader die, vooroordelen terzijde, zich ervan bewust is dat zijn zoon geen toekomst heeft zonder zijn hulp. Daarom geeft hij, ondanks zichzelf en in een oneerlijke situatie, toe aan de onderdrukker omdat hij gewoon geen andere keuze heeft.
Ongelijkheid en menselijkheid
Deze situatie van ongelijkheid wordt perfect weerspiegeld wanneer Billy en zijn vader in Londen aankomen voor het toelatingsexamen voor de balletschool. Op dit moment zien we Billy beoordeeld worden door een jury die gewoon niet uit dezelfde wereld komt als hij.
We zien de welvarende Londense samenleving tegenover het vergeten noorden. We zien vooroordelen, niet alleen bij de vader die vreest voor de mannelijkheid van zijn zoon, maar ook in de hoogste regionen van de danswereld.
Dit zijn ongetwijfeld het soort vooroordelen die dromen tot een einde kunnen brengen en de verlangens van velen kunnen vernietigen. Toch zien we Billy die vooroordelen in een oogwenk vernietigen met zijn bewering dat hij, als hij danst, voelt als vuur, als elektriciteit. Zijn liefde voor dansen gaat inderdaad veel verder dan waar hij is geboren, zijn seksuele geaardheid en de grootte van het huis waarin hij woont.
“Maar als ik eenmaal op gang ben, vergeet ik min of meer alles. Ik verdwijn als het ware. Ik voel een verandering in mijn hele lichaam, ik ben er gewoon, ik heb dit vuur in mijn hele lichaam…ik vlieg… zoals een vogel, zoals elektriciteit… Ja, zoals elektriciteit.’
-Billy Elliot-
Kortom, Billy Elliot is een les in menselijkheid die komt van degenen die nog niet zijn gecorrumpeerd: kinderen.
