Bewust luisteren: een nobele daad
Is bewust luisteren een nobele daad? Wanneer iemand tegen ons praat, verwacht hij dat we naar hem luisteren. Hij hoopt dat we onze eigen zorgen even opzij kunnen zetten, zodat we ons kunnen richten op zijn verhaal. Wat diegene op dat moment eigenlijk van ons vraagt is, dat we bewust naar hem kunnen luisteren.
Dit houdt in dat we hem onbaatzuchtig onze cognitieve middelen overhandigen. Dit verklaart waarom sommigen bewust luisteren beschouwen als een nobele daad.
We hebben allemaal weleens een gesprek gevoerd met iemand die ons voortdurend bleef onderbreken met opmerkingen als, ‘in mijn geval was het andersom omdat…’, ‘je had beter dit kunnen doen want…’ of ‘ik ging door hetzelfde toen…’. Het kan zelfs zijn dat zijn opmerkingen in sommige gevallen niet eens iets te maken hebben met waar we het over hadden.
Het is volkomen normaal om je slecht te voelen als dit gebeurt. Onderbroken worden wanneer je iets belangrijks aan het vertellen bent kan behoorlijk frustrerend zijn. Dit is iets wat we vooral vaak moeten verduren tijdens onze tienerjaren. Velen hadden in die periode van hun leven het gevoel dat de wereld een vreemde plek was waar ze gewoon niet in pasten.
“Ik hou van luisteren. Ik heb veel geleerd van goed luisteren. De meeste mensen luisteren nooit.”
We moeten echter wel één ding duidelijk stellen. Je hoeft niet altijd zelf het slachtoffer te zijn. Het kan namelijk ook zijn dat jij degene bent die niet goed luistert naar een ander.
Het is mogelijk dat je het zelf niet eens doorhebt, maar we kunnen je verzekeren dat anderen zich er zeer ongemakkelijk door voelen. Als je je relaties en communicatievaardigheden wilt verbeteren, is het van essentieel belang dat je bewust luistert.
Wat is bewust luisteren?
Psycholoog Inmaculada Domínguez bestudeerde dit onderwerp. In dit artikel zullen we ons voornamelijk richten op haar bevinden om te proberen uit te leggen wat bewust luisteren precies inhoudt.
Zoals de benaming al doet vermoeden, verwijst de term ‘bewust luisteren’ naar een luistertechniek die we op een actieve en vrijwillige manier gebruiken. Er zijn verschillende elementen die hierbij een rol spelen, zoals respect, aandacht, liefde en empathie.
Het gaat erom dat we de ander zijn verhaal laten doen en dat we aandacht hebben voor wat hij te zeggen heeft, in plaats van hem voortdurend te onderbreken. Ook houdt het in dat we relevante vragen stellen waardoor de ander zich begrepen voelt.
Bewust luisteren vertegenwoordigt een nobele daad van vrijgevigheid en het oprecht tonen van interesse in de persoon met wie we praten. Bovendien betekent het dat we zowel ons hart als onze geest openstellen. Dit helpt ons namelijk om ons te verplaatsen in het perspectief van de ander.
Eén ding is zeker: de manier waarop we met elkaar omgaan is in de afgelopen jaren flink veranderd. Tegenwoordig is het meer dan gebruikelijk dat we zo’n hectisch leven leiden dat we niet eens tijd hebben om te luisteren naar de mensen om ons heen.
Dit heeft direct invloed op onze interpersoonlijke relaties. We zouden daarom even een stap terug moeten doen om na te denken over het belang van bewust luisteren voor onze dagelijkse sociale interacties.
Wat er gebeurt als we niet in staat zijn bewust naar anderen te luisteren
Mensen zijn sociale wezens, wat betekent dat ze graag relaties met anderen aangaan. We willen graag gehoord en begrepen worden. Als iemand het gevoel heeft dat een ander zich niets aantrekt van wat hij te zeggen heeft, zal hij hierdoor automatisch gekwetst zijn. Niemand houdt ervan om te worden omringd door ongeïnteresseerde mensen.
Helaas is dit echter iets dat tegenwoordig maar al te vaak gebeurt. Bovendien wordt dit nog erger gemaakt door de opkomst van nieuwe technologieën. Tegenwoordig zitten we zo een groot deel van onze tijd op onze telefoon dat we ons niet eens realiseren hoeveel kansen om real-life gesprekken te voeren we aan ons voorbij laten gaan.
Sterker nog, er zijn zelfs momenten waarop groepen vrienden bij elkaar komen en ze in plaats van met elkaar te praten de hele tijd op hun telefoon zitten… Wat heeft het dan voor zin om bij elkaar te komen?
Vandaag de dag zijn mensen zich meer bewust van wat er online gebeurt dan in het echte leven. Dit fenomeen is te wijten aan onze obsessie om alles wat we doen gelijk online te zetten. Het trieste hieraan is dat we helemaal opgaan in een online wereld, terwijl er in de echte wereld mensen staan te wachten om gehoord te worden.
“Een van de meest oprechte vormen van respect is eigenlijk luisteren naar wat iemand anders te zeggen heeft.”
-Bryant H. McGill-
Hoe je het kunt oefenen
Als je je leven en je interpersoonlijke relaties wilt verbeteren en wilt groeien als persoon, leer dan bewust te luisteren en je zult al snel verschil merken. Hier zijn enkele dingen die je kunnen helpen om bewust luisteren te oefenen:
- Begin met mediteren: dit is een manier om je gedachten te stoppen en je bewust te worden van wat er om je heen gebeurt. Meditatie helpt je om je te concentreren op het huidige moment. Door langzaam in en uit te ademen en te ontspannen, realiseer je je dat je die wervelwind aan gedachten kunt stoppen en je op één ding kunt concentreren.
- Luister met je lichaam en niet alleen met je geest: let op de houding van de andere persoon. Zorg er echter voor dat je zijn persoonlijke ruimte niet binnendringt. Lichaamstaal is belangrijk als het gaat om het uiten van begrip voor iemand.
- Probeer de ander niet te onderbreken: als je vragen moet stellen, wacht dan op het juiste moment om dit te doen.
- Bij bewust luisteren is het niet alleen de bedoeling dat je aandacht schenkt aan de woorden die iemand uitspreekt. Het gaat er ook om dat je aandacht hebt voor zijn gebaren en gezichtsuitdrukkingen.
“De meeste mensen luisteren niet met de intentie om te begrijpen; ze luisteren met de intentie om te reageren.”
-Stephen R. Covey-
Bewust luisteren is een daad van respect naar de spreker en jezelf. Aan de ene kant kun je met deze techniek je empathisch vermogen ten opzichte van anderen vergroten. Aan de andere kant zorgt het ervoor dat de spreker zich gehoord en erkend voelt.