Anorexia: wanneer te dun zijn slechts het topje van de ijsberg is

Anorexia wordt vaak beknopt omschreven als de drang om heel dun te zijn, maar eigenlijk is dat nog maar het topje van de ijsberg. Anorexia is namelijk een zeer ingewikkelde ziekte, met een zeer hoog sterftecijfer. Daarom zouden we deze ziekte ook nooit moeten verwarren met het symptoom.

De meeste mensen zijn zich er niet van bewust dat deze drang om ongelooflijk dun te zijn een vorm van zelfvernietiging is. Voor veel mensen begint het met een probleem waar ze geen controle over kunnen krijgen, waardoor ze onbewust hun dieet gebruiken, iets waar ze wel controle over hebben, om zichzelf te beschermen voor hun angsten en weerloosheid. Mensen die aan anorexia lijden, hebben de behoefte om positieve versterking te vinden in hun eigen lichaamsbeeld, een behoefte die ze voor hun eigen overleving plaatsen.

Maar waarom gebeurt dit? Is het een mentaal probleem, of is er sprake van andere factoren waar de persoon geen controle over heeft en die de hersenen aantasten? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vragen en uitleggen waarom deze obsessie met dun zijn eigenlijk slechts een klein onderdeel uitmaakt van deze ziekte.

Wat gaat er door het hoofd van iemand die anorexia heeft?

Mensen met anorexia proberen hun consumptie van voedsel bewust zo veel mogelijk te beperken, zelfs dusdanig dat sommigen eten bijna helemaal vermijden. Hoe minder ze eten, hoe beter.

Kunnen we dit dan een mentale stoornis noemen? In werkelijkheid kan deze term voor enige verwarring zorgen. Waar we wel zeker van zijn is dat anorexia veroorzaakt wordt door dwangmatig gedrag waarbij iemand zich erg veel bezig houdt met de gevolgen van eten.

Hieruit kunnen we opmaken dat de hersenen van iemand die aan anorexia lijdt niet hetzelfde functioneren als de hersenen van een gezond persoon. We beschikken allemaal over een bepaald systeem waarmee we reageren op genot en beloningen, dat erg belangrijk is voor onze overleving. In het geval van mensen die aan anorexia lijden, is dit systeem aangetast geraakt.

Bijvoorbeeld, elke keer dat een gezond persoon honger heeft en eet, produceren zijn hersenen een positieve reactie. Zijn verhouding tot eten is dus gezond. Bij mensen die anorexia hebben gebeurt echter iets anders, zij zijn namelijk niet in staat onderscheid te maken tussen positieve stimuli en negatieve.

Maar dat is nog niet alles. Veel neurobiologen hebben vastgesteld dat er bij mensen die aan anorexia lijden sprake is van een verandering in de manier van functioneren van de neuronen die communiceren met het deel van de hersenen dat honger waarneemt. Dit deel van de hersenen komt vreemd genoeg overeen met het deel van de hersenen dat verbonden is aan onze emoties, sensaties en lichaamsbeeld.

Ook hormonen kunnen gedeeltelijk een boosdoener zijn. Bij mensen die anorexia hebben, zijn er zeer lage gehaltes aanwezig van een hoop hormonen die onze eetlust en ons gewicht stimuleren, waardoor iemand een ernstige eetstoornis kan ontwikkelen.

Dun willen zijn

Inmiddels hebben we laten zien wat voor veranderingen anorexia in de hersenen kan veroorzaken, veranderingen die het beloningssysteem aan kunnen tasten. Maar is dat werkelijk alles?

Mensen die aan deze ziekte lijden, hebben vaak ook soortgelijke psychologische eigenschappen, waarvan enkele natuurlijk sterker aanwezig zijn bij sommigen dan bij anderen. Ook hoeven ze niet altijd allemaal aanwezig te zijn.

• Laag zelfvertrouwen, dat verbonden is aan het lichaamsbeeld en losstaat van versterking.
• De behoefte om overal controle over te hebben. Deze controle oefenen ze uit over hun lichaam en voedsel, het enige waar zij denken controle over te kunnen hebben.
• Een zoektocht naar een identiteit, waar ze erg angstig van worden.
• Voortdurende stemmingswisselingen die van euforie plots over kunnen slaan in depressie.

Dit zijn enkele van de eigenschappen die mensen met anorexia kunnen vertonen, maar er zijn er nog veel meer. Zoals je kunt zien, is het zelfvertrouwen van iemand in dit geval zeer belangrijk. Het is verbonden aan andere onderliggende problemen die ervoor zorgen dat iemand de behoefte krijgt om te stoppen met eten.

Wanneer je probeert in te grijpen zonder de hulp van een deskundige en met slechts een enkele strategie, zoals de persoon dwingen om te eten, zonder ook aan andere aspecten te denken, zoals versterking, zal dit er alleen maar voor zorgen dat deze persoon betere manieren bedenkt om zijn gedrag verborgen te houden en jou om de tuin te leiden.

Wellicht is het een schreeuw om hulp, of de manifestatie van een dieperliggend probleem. Het is vrijwel nooit slechts een kwestie van uiterlijk, of wel of niet eten. Achter anorexia gaat een persoon schuil die aan het verdrinken is, die heftige innerlijke problemen heeft die ook behandeld moeten worden. Natuurlijk, kan een gebrek aan voeding uiteindelijk hun dood betekenen, maar dit betekent niet dat je wanneer je ingrijpt alleen dit systeem moet aanpakken. Probeer in plaats daarvan de pijn aan te pakken die deze verschrikkelijke stoornis veroorzaakt.

Anorexia betekent niet dat iemand dunner wil zijn om er beter uit te zien; het betekent problemen, onzekerheden, pijn en verdriet. Niet eten is slechts een manier om je slecht te voelen, maar dit gevoel toch te kunnen vermijden. Dit gedrag wordt versterkt doordat iemand zijn pijn vermijdt, doordat hij zichzelf zo veel mogelijk afzondert van zijn gevoel, alsof zijn wilskracht zwak is en hij helemaal niets waard is.

Hierdoor, worden mensen met anorexia uiteindelijk net zo bang voor voedsel als andere mensen zijn voor een leeuw of een slang, omdat ze het zien als de grootste vijand van de controleerbare wereld die ze proberen op te bouwen. Een wereld waarin het hebben van één grijze dag in een reeks alleen maar zwarte dagen, hun enige hoop is.