Alles wat je moeten weten over geofagie
Geofagie is de praktijk waarbij iemand gebakken klei eet. Wanneer mensen deze klei innemen, doen ze dat meestal in kleine stukjes of in poedervorm. Er is bewijs dat mensen in sommige landen klei al sinds de tiende eeuw innemen. Toch gebeurde dat in Spanje pas later. Onder de hofdames werd het in de zeventiende eeuw een modetrend.
De historica Natacha Seseña is gespecialiseerd in de etnografie van aardewerk. Zij wijst erop dat deze gewoonte met de morisken naar Spanje kwam. Mensen kookten de intens rode modder en vormden er kleine bootjes of vazen mee.
De dames vulden deze vaasjes dan met geparfumeerd water. Na het innemen van de klei en het geurwater slikten ze ook het glas in. Deze “delicatessen” werden ook vanuit andere landen zoals Portugal of Mexico ingevoerd.
De geneeskundige praktijk van klei eten bestaat al sinds de oudheid. Toch vinden sommige mensen het innemen van vazen of potten in klei, in kleine stukjes of in poedervorm heel merkwaardig.
Gedocumenteerde verslagen over geofagie
In de literatuur vinden we veel verwijzingen naar het eten van vazen en de eigenschappen hiervan:
- “Bleek meisje. Ze is ofwel verliefd of eet modder.” – Góongora.
- “Wat heb je in die zak? Enkele stukjes vaas die mijn dame eet. Jij kan ze ook eten, ze bevatten amber.” – uit het stuk La Dorotea van Lope de Vega.
- “Aan Amarili, die enkele stukjes vaas zijn mond had en op het punt stond ze op te eten.” – Quevedo.
Wanneer we naar schilderijen kijken, dan is de opvallendste verwijzing het schildering Las Meninas van Velazquez. Het toont hoe het kind Margarita een vaas aangeboden krijgt. De vaas rust op een dun bord en is mogelijk bedoeld om op te eten.
Dit is precies de reden waarom mensen het in die tijd deden. Wetenschappers die veel over dit onderwerp weten, interpreteren het bleke gezicht van het kind als een symptoom van iemand die gewend is klei in te nemen.
Heeft het eten van klei een doel?
In de Gouden eeuw van Spanje vereisten de schoonheidsidealen dat vrouwen een bleke huidskleur hadden. Het doel was om er bijna ziek uit te zien. Gekookte klei innemen veroorzaakt chlorose. Bij deze aandoening vermindert het aantal rode bloedcellen in het bloed. Het gevolg is dat dit onze huidskleur bleker maakt.
Vrouwen gebruikten modder eigenlijk ook als een voorbehoedsmiddel. Het zorgde namelijk voor een daling in de hoeveelheid menstruatiebloed of maakte er zelfs volledig een eind aan.
De hallucinogene en verdovende effecten van de verschillende bestanddelen veroorzaakten echter bij sommige vrouwen een ontwikkeling van afhankelijkheid. Dit maakt het heel moeilijk om op te houden met klei te eten.
Bestaat geofagie ook in de eenentwintigste eeuw?
Op dat moment in de geschiedenis was geofagie dus het populairst. Toch doen sommige mensen het tegenwoordig nog steeds. Nu dient men de klei inwendig toe door het oraal in te nemen. Als mensen het uitwendig gebruiken, dan doen ze het in de vorm van een kompres.
Tegenwoordig kan je klei in poedervorm vinden die van alle onzuiverheden en zand vrijgemaakt is. Waarom voert men deze zuivering uit? Als de klei niet behandeld is voor consumptie, dan kan het immers elementen als lood of arseen bevatten. Die bestanddelen zijn heel schadelijk voor onze gezondheid.
Het debat over het eten van klei
Over het onderwerp geofagie of het eten van klei bestaan er veel verschillende meningen. Sommige ondersteunen het idee. Andere ontmoedigen de inname van klei:
- Psychologen klasseren geofagie als een vorm van “verslavende eetstoornis.” Deze verslaving houdt in dat iemand de onweerstaanbare drang heeft om niet-voedzame stoffen te eten.
- Artsen waarschuwen ook voor de gevaren van het eten van klei. Ze noemen het een “trend van voorbijgaande aard” die door geen enkel wetenschappelijk bewijs ondersteund wordt. Het is waar dat mensen in sommige tropische en Afrikaanse landen vaak klei eten als gevolg van een tekort aan mineralen in hun voedingspatroon. Volgens artsen kan het eten van klei echter onomkeerbare schade veroorzaken aan ons lichaam.
- Meerdere actrices, bloggers en beroemdheden hebben hun “verslaving” aan de inname van klei toegegeven. Deze mensen hebben het over de voordelen ervan en over zijn ongelooflijke therapeutische eigenschappen. Ze bevestigen bijvoorbeeld dat het helpt om het lichaam te ontgiften. Bovendien beweren ze dat het hen helpt om gewicht te verliezen en bloedarmoede te bestrijden.
Tot besluit kunnen we dus zeggen dat er in deze discussie twee geldige kanten zijn. Is geofagie of het eten van klei schadelijk of gunstig? Is het gezond of leidt het tot een verslaving? Of is het alleen maar een rage waaraan mensen deelnemen voor de “likes” en de roem?
Ben jij geïnteresseerd in deze nieuwe trend? Dan kan je best eerst jouw arts raadplegen vóór je begint met klei in te nemen. Doe het dus niet zonder begeleiding. Je moet namelijk gezondheidsproblemen vermijden.