Agressie bij tieners: oorzaken en preventiestrategieën

Agressie door tieners komt vaak voor en gebeurt om vele redenen. Vandaag praten we over hoe het samenhangt met copingmechanismen en over enkele strategieën om het te voorkomen.
Agressie bij tieners: oorzaken en preventiestrategieën

Laatste update: 17 augustus, 2022

Volgens een studie van Solis en Vidal (2006), die gepubliceerd werd in het Hermilio Valdizan Psychiatry and Mental Health Journal, is de adolescentie een uitdagende levensfase die veel stress teweeg kan brengen, onder andere door schoolproblemen, onzekerheid over de toekomst, en sociale druk. Als gevolg daarvan is agressie bij tieners iets waar veel ouders en opvoeders elke dag mee te maken hebben.

Er zijn veel manieren om agressief te zijn, en veel daarvan hangen samen met de copingmechanismen van elk individu. In dit artikel hebben we het over de definitie van agressie, waarbij we ons concentreren op de adolescentie als de kritieke periode waarin individuen hun persoonlijkheid ontwikkelen en zich bepaalde gewoonten eigen maken.

Boze tiener schreeuwt tegen zijn vader

Tieneragressie

Osorio (2013) beschreef agressie als een van de tactieken van sociale competitie, een van de normale vaardigheden in het menselijke gedragsrepertoire die gericht zijn op het verkrijgen van de overhand in conflictsituaties (met andere woorden, winnen/verliezen, overwinnen/verliezen).

Waar trek je de grens tussen agressie en geweld? Osorio stelt dat lichamelijk letsel het verschil maakt tussen de twee. Je agressief gedragen hoeft geen lichamelijk letsel met zich mee te brengen.

Een studie van Mestre e.a. (2012) analyseerde het verband tussen copingmechanismen en emoties bij adolescenten om te bepalen hoe deze processen zich verhouden tot agressie.

De resultaten van de studie toonden aan dat er duidelijke verschillen waren tussen de proefpersonen met hoge en lage agressieniveaus en de copingmechanismen die ze gebruikten.

Meer bepaald zagen ze hoe agressievere tieners de neiging hadden meer op onproductieve copingvaardigheden te vertrouwen. De minder agressieve tieners hadden daarnaast de neiging probleemoplossende strategieën te gebruiken om met hun emoties om te gaan.

Copingmechanismen en tieneragressie

Zo hangen tieneragressie en agressie tijdens andere levensfasen samen met iemands copingsmachanismen. Copingmechanismen zijn de strategieën die je gebruikt bij het omgaan met problemen en tegenspoed. Een agressiever individu zal eerder maladaptieve strategieën gebruiken.

Frydenberg, een specialist in copingmechanismen, concentreerde zich op de adolescentie om haar theorie te ontwikkelen, die 18 verschillende copingstrategieën omvat. Deze zijn vervolgens gegroepeerd in drie copingstijlen:

  1. Oplossen van het probleem. Deze strategie houdt in dat je je concentreert op het oplossen van het probleem.
  2. Niet-productieve coping. Piekeren, verschillende uitkomsten inbeelden, en het probleem vervolgens negeren.
  3. Verwijzen naar anderen. Dit omvat hulp zoeken in een sociaal steunnetwerk.

Frydenberg (1997) stelt dat veel van het risicovolle gedrag dat adolescenten vertonen, zoals drugsgebruik, seksuele promiscuïteit, geweld en agressie, een gevolg is van hun onvermogen om met bepaalde uitdagingen of problemen om te gaan.

Coping stijl en tiener agressie zijn nauw met elkaar verbonden.

Het voorkomen van tieneragressie

Een belangrijk hulpmiddel bij het voorkomen van dit soort gedrag is vroege emotionele opvoeding. Een democratische, positieve en respectvolle opvoedingsstijl is ook heel heilzaam.

Een studie van Del Barrio e.a. (2009) probeerde de basis te leggen voor het voorkomen van agressie bij kinderen en tieners door middel van de informatie die we hebben over het verband tussen opvoedingsgewoonten en agressie.

De studie vond dat bepaalde aspecten van de opvoeding bijzonder belangrijk zijn om agressiviteit bij tieners te voorkomen. Dat zijn onder andere:

  • Verbetering van moederlijke vijandigheid.
  • Modereren van het gedrag van kinderen.
  • Verhoogde emotionele communicatie.

Zoals je ziet is werken aan communicatie essentieel om agressie bij tieners te voorkomen. Hetzelfde geldt ook voor jongere kinderen. Het bevorderen van assertieve en open communicatiestijlen kan agressiviteit voorkomen.

Bedenk dat, in communicatie, agressie één uiterste is, net als passiviteit. In het midden staan is de allerbeste optie en dat is waar assertiviteit huist.

Vader praat met zoon

Alternatieven voor agressie

Agressie is erg verleidelijk voor tieners. De diepere oorzaken zijn gevarieerd en omvatten zaken zoals persoonlijkheid, een onvermogen om problemen op een passende manier aan te pakken (een tekort aan copingmechanismen), gezinsproblemen, conflicten met leeftijdgenoten, een lage frustratietolerantie, een onderontwikkelde prefrontale cortex, enz.

De intensiteit en de manier waarop agressie zich manifesteert kan ook variëren. Het kan zich uiten in fysiek geweld, maar ook in verbale uitingen, agressieve communicatie, enz. Zoals altijd is preventie het beste middel om agressie te bestrijden.

Het begeleiden van tieners op school, thuis, of waar ze ook rondhangen en hen hulpmiddelen aanreiken om aan hun zelfbeheersing en emotionele regulatie te werken zijn enkele van de beste strategieën om dit gedrag te vermijden.

Tot besluit is het belangrijkste hen alternatieve copingstrategieën aan te reiken. Bijvoorbeeld dialoog, reflectie, ademhalen, en relativeren. Er zijn namelijk veel manieren voor tieners om hun emoties te heroriënteren en te voorkomen dat ze tot agressie overgaan.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Del Barrio, V., Carrasco, M. A., Rodríguez, M. A. & Gordillo, R. (2009). Prevención de la agresión en la infancia y la adolescencia. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 9(1): 101-107.
  • Frydenberg, E. (1997). Adolescent coping: Theorical and research perspectives. Londres: Routledge.
  • Mestre, V. et al. (2012). Emociones, estilos de afrontamiento y agresividad en la adolescencia. Univ. Psychol., 11(4): 1263-1275.
  • Osorio, R. (2013). Impulsividad y agresividad en adolescentes. Ediciones Díaz de Santos. Madrid.
  • Solís, C. & Vidal, A. (2006). Estilos y estrategias de afrontamiento en adolescentes. Revista de Psiquiatría y Salud Mental Hermilio Valdizan, 7(1): 33-39.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.