7 kenmerken van een verslavingsgevoelige persoonlijkheid
Verslavingen hebben niet alleen te maken met middelengebruik en chemische afhankelijkheid. Want naast de biologische factoren zijn er ook psychologische karaktertrekken die ons vatbaar maken voor extreme afhankelijkheid. Ze zullen uiteindelijk aanleiding geven tot een verslavingsgevoelige persoonlijkheid.
Je kan aan vele dingen verslaafd zijn, niet alleen aan chemische stoffen. Want er bestaan ook verslavingen aan gokken, seks, nieuw technologieën. Bijna elke situatie of voorwerp kan tot een verslaving leiden. Maar het voorwerp is uiteindelijk niet de kern. Wat belangrijk is, zijn de psychologische patronen die tot verslaving leiden.
“Ik was er gewoon van overtuigd dat ik om mysterieuze reden onkwetsbaar was en niet verslaafd zou raken. Maar verslaving onderhandelt niet en beetje bij beetje verspreidde het zich in mij, net als mist.”
Eric Clapton
Dat is ook de reden dat het herstellen van een verslaving niet alleen betekent dat je met een gewoonte als drugsgebruik ophoudt. We moeten ook begrijpen wat een verslavingsgevoelige persoonlijkheid is om het onder controle te kunnen houden. Om dat te doen zullen we de kenmerken moeten leren kennen. Het is vooral belangrijk de kenmerken te kennen die niet zo duidelijk zijn. We geven er hier zeven.
1. Een verslavingsgevoelige persoonlijkheid: gebrek aan inzet
Eén van de meest zichtbare kenmerken van een verslavingsgevoelige persoonlijkheid is het moeilijk hebben om verbintenissen en projecten door te zetten. Het zijn mensen die gemakkelijk enthousiast raken, maar vlug hun interesse verliezen en opgeven.
Ze vinden het ook moeilijk om ergens op tijd te komen en activiteiten voor lange tijd uit te voeren. In het algemeen is er veel instabiliteit in hun plannen en doelstellingen. Bovendien kunnen ze onmogelijk uitdrukken waarom ze plotseling hun interesse in iets kwijtraken.
2. Moeilijkheden met regels en gezagsfiguren
Mensen met een verslavingsgevoelige persoonlijkheid zien meestal niets positief in regels en voorschriften. Volgens hen zijn ze een obstakel. Ze denken dat er niets opbouwend is aan het stellen van grenzen of richtlijnen.
Mensen met dit soort persoonlijkheid hebben de neiging om autoriteit uit te dagen of het volledig te negeren. Deze mensen beschouwen personen met gezag als een ergernis. Ze waarderen hun optreden niet en gaan ervan uit dat hun enige rol onderdrukken is.
3. Liegen om dingen te rechtvaardigen
Het is heel gewoon om vast te stellen dat een persoon die vatbaar is voor verslaving, ook een persoon is die het niet erg vindt om te liegen. Hun leugens dringen elk gebied van hun leven binnen. Volgens hen is daar niet mis mee. Want liegen is voor hen gewoon een manier van leven geworden.
Het voornaamste doel van hun leugens is vermijden dat ze de confrontatie moeten aangaan met de gevolgen van hun handelingen. Telkens als ze weten dat ze iets verkeerd gedaan hebben, zullen ze liegen. Ze doen dat om hun daden te rechtvaardigen of om ze te ontkennen. Ze denken ook dat het een gerechtvaardigde manier is om verantwoordelijkheden te ontlopen.
4. Schommelen tussen gevoelens van superioriteit en minderwaardigheid
De egostructuur van een verslavingsgevoelige persoonlijkheid is heel wisselvallig. Ze slagen er niet in om een realistisch idee van zichzelf te vormen. Ze schommelen dus voortdurend tussen grootsheid en minderwaardigheid. Bovendien zijn ze vaak heel gevoelig voor kritiek. Ze reageren dan defensief en voelen zich beledigd. Vaak vinden ze het ook leuk hun wil op te dringen, zelfs als ze weten dat ze geen gelijk hebben. Maar in andere situaties kunnen ze buitensporig onderdanig zijn.
5. Verveling en wanhoop
Verslaafden en mensen die vatbaar zijn voor verslaving zeggen vaak “ik verveel me.” Ze raken de dingen ook heel gemakkelijk beu. Want ze genieten niet van de processen. Bovendien hebben ze onvoldoende geduld om van de kleine dingen in het leven te genieten.
Ze zijn gewend dat hun behoeften onmiddellijk voldaan worden. Dat is ook de reden dat ze zich meestal erg snel wanhopig voelen en gestrest of nerveus zijn. Ze hebben het heel moeilijk om taken uit te voeren waarbij grondigheid en volharding vereist is. Want ze willen alles snel afwerken zodat ze zo snel mogelijk naar iets nieuw kunnen overgaan.
6. Schadelijke situaties opzoeken om met mensen om te gaan
Mensen met een verslavingsgevoelige persoonlijkheid hebben de neiging om neer te kijken op mensen die rustiger zijn dan zij. Ze vinden heel levendige mensen leuk, zelfs als ze niet goed voor hen zijn of alleen maar toevallige vrienden. Ze raken betrokken in situaties waar buitensporigheid overheerst. Dat kan te maken hebben met voeding, drank of iets anders. Want ze willen voortdurende intense emoties ervaren. Maar alleen bepaalde sociale kringen kunnen hierin voorzien.
7. Voortdurend buitensporige dingen doen
Mensen met een verslavingsgevoelige persoonlijkheid gaan te ver. Ze proberen de grenzen te verleggen. Matigheid is niet hun ding. Want dat vinden ze integendeel “saai” of “flauw.” Dat is ook de reden dat ze vaak te veel eten, te veel drinken en te veel slapen.
Gelukkig kan je aan deze kenmerken van een verslavingsgevoelige persoonlijkheid werken. Je kan ze herstructureren. Een deel van het vereiste werk heeft te maken met het leren te beheersen van angstgevoelens en impulsen. Want deze mensen hebben een latente drang in zich die moeilijk te bevredigen is. Ontspanningstechnieken zijn dus vaak nuttig als onderdeel van een uitgebreid plan.