Zeven kenmerken van emotionele volwassenheid

Gevoelens zijn complexer dan emoties. Ze zijn misschien in elkaar verweven, maar gevoelens hebben ook een rationele component zoals een langere tijdsduur en diepere wortels. Emotionele volwassenheid kan daarom worden gedefinieerd als een emotioneel spoor dat een product is van ervaring en emotionele intelligentie. Maar wat zijn de kenmerken van emotionele volwassenheid?

Emotionele volwassenheid is nooit een doel, maar wanneer je een bepaald niveau bereikt, wordt het een relatief stabiel persoonlijkheidskenmerk. Dit komt omdat het een resultaat is van persoonlijke ervaring en daarom niet afhankelijk is van veranderingen in situaties.

Net als bij andere psychologische realiteiten is emotionele volwassenheid niet echt een concept of een discours, maar het recente resultaat van een gebruik dat zich manifesteert in de praktijk zelf. Daarom komt het naar voren in verschillende gewoontes, houdingen en gedragingen. Enkele van de kenmerken van emotionele volwassenheid zijn:

1. Zelfkennis, een van de voornaamste kenmerken van emotionele volwassenheid

Zelfkennis is het vermogen om je eigen belangrijkste eigenschappen objectief te identificeren. Het betekent ook dat we het vermogen hebben ontwikkeld om onszelf te observeren. Oftewel, het vermogen om na te denken over ons eigen gedrag en er conclusies uit te trekken.

Zelfkennis stelt ons ook in staat om ons gedrag in verschillende situaties te voorspellen; op basis van onze neigingen en aversies. Het is het vermogen om verantwoordelijk te zijn voor onze eigen handelingen en het vermogen om de redenen achter ons gedrag te kennen.

2. Zoeken naar stabiliteit

Een van de kenmerken van emotionele volwassenheid is het zoeken naar stabiliteit. Dit moet niet worden verward met de behoefte om comfortzones te creëren en te behouden, noch met de wens om stil te blijven staan en te voorkomen dat er vooruitgang wordt geboekt.

De zoektocht naar stabiliteit heeft meer te maken met de noodzaak om continuïteit te geven aan onze handelingen en om ze bij elkaar te brengen. Het verzet zich tegen dispersie. In principe kun je een backpacker worden en in dit leven stabiliteit vinden. Ware instabiliteit zit in het herhalen van cycli waarbij je aan iets begint dat je vervolgens niet afmaakt. Dit wordt echter over het hoofd gezien door weer aan iets nieuws te beginnen.

3. Realisme

Realisme veronderstelt het vermogen om je aan te passen aan feiten; om ze te nemen zoals ze zijn, door er zo min mogelijk subjectiviteit aan vast te plakken. Dat wil zeggen, de wereld altijd zien zoals deze is, niet zoals we willen of vrezen dat deze is.

Realisme leidt tot emotionele volwassenheid en dit versterkt op zijn beurt realisme en aanpassing. Het zijn twee verschillende aspecten die elkaar ondersteunen. Realistisch zijn betekent niet stoppen met dromen of het hebben van illusies. Het houdt eerder in dat je weet wat het verschil is tussen wat er binnen en buiten ons gebeurt.

4. Aandacht voor veel persoonlijke facetten

Nog een van de kenmerken van emotionele volwassenheid, is het vermogen om de verschillende dimensies die deel uitmaken van ons leven te verkennen. Lichaam, geest, schepping, gedachte, vervulling, lijden enz. vormen allemaal ons wezen.

Vaak concentreren we ons alleen op onze werkervaringen, emotionele aspecten of gezinsaspecten. Het kan ook mogelijk zijn dat we alleen maar ruimte geven aan lijden of geluk om iets anders te vermijden. Om een vol leven te leiden, moeten we de verschillende dimensies van ons wezen leren te omarmen.

5. De ups en downs van het leven begrijpen

Wanneer emotionele volwassenheid wordt bereikt, is het duidelijk dat ups en downs een natuurlijk gegeven in het leven zijn. Hoe stabiel een situatie die verdriet of geluk teweegbrengt ook is, er zal altijd sprake zijn van fouten en successen.

Wat vooral geleerd wordt, is dat een slechte ervaring niet betekent dat alles slecht gaat, en dat een goede ervaring net zo min betekent dat alles altijd goed zal zijn. Alles maakt deel uit van het leven en het is de moeite waard om je leven te leiden, zonder eraan te willen ontsnappen of dingen te ontwijken.

6. Consistentie tussen onze gevoelens, wil en betrokkenheid

Zelfkennis en realisme kunnen samen leiden tot een van de andere kenmerken van emotionele volwassenheid: consistentie. Met andere woorden, je kunt doen wat je wilt, zolang je je verantwoordelijkheid er maar voor neemt.

Daarom delen onze doelen vaak een bepaalde basisconsistentie, de wil om ze te realiseren en de wens dat er aan ze kan worden voldaan. Dit maakt dat er geen plaats is om het leven dat je leidt te verlaten, noch het verleden te vergeten. Simpel gezegd, je leeft zoals je wilt leven, wetende wat dit je zal kosten.

7. Zelfregulering

Zelfregulering is het vermogen om je reacties en handelingen aan te passen, aan de context en doelstellingen ervan. Dat wil zeggen, het vermogen om ervoor te zorgen dat de intensiteit van je emoties of reacties geen obstakel voor zichzelf zal vormen.

Zelfregulering is geen repressie. Het gaat niet om ‘verdragen’ of over het hoofd zien. Het idee is weten hoe je een gevoel moet uitdrukken, zodat het wordt begrepen door begrip te bevorderen en niet conflict.

Deze kenmerken van emotionele volwassenheid helpen iemand om volledig volwassen te worden. Geconfronteerd met deze dimensies die ons begeleiden, kunnen we ons best doen om dichterbij het bereiken van een evenwicht te komen. Door het te cultiveren zal ons leven completer worden.