Wat is toegepaste psychologie precies?

Je zou psychologie kunnen zien als een grote boom met ontelbare takken, die allemaal proberen om menselijk gedrag te begrijpen. In deze chaos van bladeren en takken is er één die opvalt. We hebben het over toegepaste psychologie, de tak die probeert concrete oplossingen te vinden voor de problemen die we in ons dagelijkse leven tegenkomen.

Misschien vraag je je af of dat niet gewoon is wat de psychologie altijd al heeft gedaan. Heeft deze wetenschap zich niet altijd al bezig gehouden met het vinden van antwoorden op de meestvoorkomende en ingewikkelde menselijke wensen? Nou, eigenlijk niet.

In het begin was psychologie vooral gericht op het verzamelen van informatie en het begrijpen van de psychologische processen. We hebben het hier over de basisprocessen zoals aandacht, geheugen, leren of taal. Dit interessante, immens grote en steeds uitbreidende deel van de psychologie noemen we elementaire psychologie.

Pas tegen het einde van de negentiende en begin van de twintigste eeuw nam de psychologie een nieuwe sprong voorwaarts. Dat was dankzij een Duits-Amerikaanse psycholoog met de naam Hugo Münsterberg. Münsterberg hielp deze brede wetenschap op weg naar de zoektocht naar praktische oplossingen.

Met alle kennis die de elementaire psychologie had verzameld, werd het uitgebreid om de levens van mensen te veranderen op het gebied van gezondheid, leren en welzijn. Zoals je ziet, is het bijna onmogelijk om deze twee gebieden los van elkaar te zien.

Elementaire psychologie en toegepaste psychologie zijn twee belangrijke takken van dezelfde boom. Deze spectaculaire boom zal nooit stoppen met groeien en het vinden van nieuwe manieren om onze levens te verbeteren.

Hugo Münsterberg: de grondlegger van de toegepaste psychologie

Hugo Münsterberg las veel werk van Kant. Hij had een ook goede relatie met William James, die hem uitnodigde met hem samen te werken in het psychologische laboratorium aan Harvard University. Helaas liep het tussen hen niet goed af.

Er wordt gezegd dat William James interesse had in het onderzoeken van paranormale activiteit. Münsterberg, een aanhanger van Wilhelm Wundt die geloofde in objectiviteit en praktische aspecten, kon die kant van James niet begrijpen of accepteren.

Münsterberg noemde alles wat niet logisch of tastbaar was “de psychologie van de abracadabra”. Zijn voornaamste interesse in die tijd was het verbeteren van de productiviteit van bedrijven. Misschien voelde hij daardoor altijd wat spanning tussen hem en zijn collega’s.

Zij begrepen psychologie alleen in een laboratoriumomgeving. Hun perspectief was gelimiteerd tot observatie en experimenteren met de publicatie van een artikel en misschien het uitdagen van de theorie van een collega als einddoel.

De reden dat Hugo Münsterberg de basis legde voor toegepaste psychologie was een heel specifieke. Hij wilde de vaardigheden van werknemers verbeteren tijdens een periode waarin de industrie en wetenschappelijk management (of Taylorisme) nieuwe vakkundigheid vereiste.

Het systeem wilde ook betere voorbereide en vaardige werknemers voor een meer complexe omgeving.

Ondanks dat Münsterberg overleed toen hij net vijftig was, was zijn contributie aan de psychologie enorm. Hij ontwikkelde de arbeidspsychologie en meerdere tests om professionele vaardigheden te meten. Hij heeft zelfs de basis gelegd voor rechtspsychologie door een schaal te ontwikkelen om de betrouwbaarheid van getuigen te meten.

De verschillende aspecten van toegepaste psychologie

We hebben aan het begin gezegd dat een groot deel van de middelen en kennis van toegepaste psychologie dus afkomstig is van de elementaire psychologie. In de praktijk genereren de toepassing en ontwikkeling van een taak altijd nieuwe kennis, data en concepten.

Hetzelfde geldt ook voor toegepaste psychologie. Het laat een zekere onafhankelijkheid zien van de elementaire psychologie.

Als gevolg daarvan kan toegepaste psychologie ook op ontelbare manieren worden gebruikt. Deze gebieden hebben vooral te maken met ons dagelijkse leven. Dankzij toegepaste psychologie kunnen we bijvoorbeeld oplossingen vinden, onze vaardigheden verbeteren, en processen verbeteren en innoveren.

Laten we eens naar wat voorbeelden kijken.

Takken van de toegepaste psychologie

• Gezondheidspsychologie. Hoewel dit gerelateerd is aan de klinische psychologie zijn het twee verschillende disciplines. Gezondheidspsychologie analyseert de relatie tussen gedrag en lichamelijke stoornissen. Het probeert ook verschillende aandoeningen te voorkomen en genezen.
• Klinische psychologie. Richt zich op het voorkomen en behandelen van disfunctioneel gedrag. Het doel is om de kwaliteit van leven en mentaal welzijn te verbeteren.
• Sportpsychologie. Probeert de prestaties van sporters te verbeteren door bijvoorbeeld angstgevoelens op te lossen en samenwerking te verbeteren.
• Arbeidspsychologie. Dit is samen met klinische psychologie waarschijnlijk de meest bekende tak. Het doel is onder andere om de werkomgeving te verbeteren, problemen op te lossen, mensen te trainen, vaardigheden te verbeteren en het menselijk kapitaal van het bedrijf te beheren.
• Onderwijspsychologie. Hier gebruikt de toegepaste psychologie elementaire psychologie om leren en methodologie te verbeteren. Het heeft als doel te begrijpen hoe studenten leren en ze middelen te bieden voor hun dagelijkse leven.
• Omgevingspsychologie. Probeert te begrijpen hoe mensen reageren op hun omgeving en hoe de omgeving zelf hun gedrag kan beïnvloeden.
• Rechtspsychologie. Dit is niet beperkt tot misdaadonderzoek. Het analyseert bijvoorbeeld ook de rechtsgeldigheid van getuigenissen, kijkt naar voogdijzaken, en draagt zorg voor slachtoffers.
• Marketingpsychologie. We weten allemaal dat marketing een belangrijk deel is van de economie. Begrijpen wat de koper motiveert om bepaalde producten te kopen en wat voor onbewuste processen zijn verlangens en wensen bepalen zijn ook belangrijke delen van dit interessante gebied van de psychologie.

Als conclusie kunnen we stellen dat ieder gebied een tak van toegepaste psychologie is. Er zijn veel meer gebieden die we zouden kunnen noemen, maar de hierboven genoemde voorbeelden zijn de bekendste. Zo kun dus je zien in hoeveel verschillende situaties psychologie van waarde is.

Bibliografie

Münsterberg, Hugo (1914) “Psychology and Industry”. Psychology Press

Münsterberg, Hugo (2008) “Psychology and Social Sanity” Psychology Press

Muchin, Paul (1994) “Psicología aplicada”. Paidós

Olivares Rodriguez, José (2012) “El ejercicio de la psicología aplicada” Pirámide