Wat is het fantoomvibratiesyndroom?
Het fantoomvibratiesyndroom is één onmiskenbaar voorbeeld van hoe de technologie de menselijke geest binnengedrongen is. Technologische toestellen zijn niet langer alleen maar uitwendige voorwerpen die beschikbaar zijn als je ze nodig hebt. Beetje bij beetje zijn ze ook bijna een deel van ons lichaam geworden.
Het fantoomvibratiesyndroom is het gevoel dat jouw mobiele telefoon trilt wanneer dat niet het geval is. Het kan op elk moment gebeuren. Bovendien voelt het volledig echt aan. Voor het individu met het fantoomvibratiesyndroom lijkt het onmogelijk dat de trilling alleen een hallucinatie van de tast was.
“En op een dag springt de geest van verbeelding naar hallucinatie, en de leden van de goegemeente horen God, zien God.”
-Oliver Sacks-
Deskundigen schatten dat tot 80% van de bevolking het fantoomvibratiesyndroom al ervaren heeft. Toch beschouwen psychologen het niet als een pathologie op zich. Dit uitzonderlijke syndroom kan echter gepaard gaan met andere verontrustende gedragspatronen.
Voorbeelden zijn een overdreven afhankelijkheid van technologie of er extreem door geobsedeerd zijn. In dat geval kan het ernstiger worden.
De oorzaken van het fantoomvibratiesyndroom
De hersenen reageren op zintuiglijke prikkels. Wanneer ze een prikkel waarnemen, dan zenden de zintuigen de overeenkomstige signalen. De hersenen reageren hierop. Als je bijvoorbeeld een deurbel hoort, ontcijferen de hersenen binnen een seconde dit signaal. Ze begrijpen dat er iemand aan je deur staat. Het is een klassiek geval van prikkel-reactie.
Wanneer treedt het fantoomvibratiesyndroom dan op? Waarom nemen de hersenen een niet-bestaande prikkel waar? Waarom reageren ze erop? Alles lijkt erop te wijzen dat het te maken heeft met een vorm van vooruitzien op een gewenst resultaat.
Jij kijkt uit naar een oproep of een bepaalde vorm van communicatie. Dat is de prikkel. Soms wil je het zo erg dat jouw zintuigen het zelf in handen nemen en het op een kunstmatige manier creëren.
Een deel van jou haat het om een oproep te missen die je verwacht. Er zijn ook mensen die gewoon “ultra-verbonden” zijn. Ze leven bijna op hun mobiele telefoon.
In dit geval komt het fantoomvibratiesyndroom overeen met een voortdurende toestand van verwachting. Die toestand is afkomstig van het verlangen om “verbonden te blijven.”
We moeten ook vermelden dat de meeste mensen deze fantoomtrilling alleen maar op bepaalde momenten in hun leven ervaren. Het kan bijvoorbeeld op de meest emotioneel kwetsbare momenten optreden. Andere mogelijke perioden zijn wanneer zich enorm gestrest voelen of een zekere vorm van onderdrukte angstgevoelens hebben.
Problemen verbonden met dit syndroom
Onderzoekers van de universiteit van Michigan geloven dat het fantoomvibratiesyndroom wellicht niet zo onschuldig is als het lijkt. Zij hebben een experiment uitgevoerd op 400 vrijwilligers.
Het waren allemaal studenten. De doelstelling van het onderzoek was om vast te stellen dat er een verband bestaat tussen het fantoomvibratiesyndroom en hechtingsangst.
De resultaten van het onderzoek bevestigden hun vermoedens. Ze toonden aan dat mensen met hechtingsangst meer kans liepen om het fantoomvibratiesyndroom te ervaren. Het kenmerk van hechtingsangst is de aanhoudende behoefte aan bevestiging van anderen.
Op dezelfde manier heeft een onderzoek van het Dow International Medical College nog een ander interessant verband vastgesteld. Zij kwamen tot het besluit dat bij mensen die met slapeloosheid worstelen, de kans groter was dat ze vibratie-hallucinaties ervaren. Angstgevoelens zijn hier dus de gemeenschappelijke factor.
Wanneer moet je je zorgen maken?
In algemene termen is het fantoomvibratiesyndroom niet echt verontrustend. Meestal is het gewoon een signaal dat iemand afhankelijker wordt van de technologie. In bepaalde omstandigheden duiken dit soort valse waarnemingen vaker op.
Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer de psychologische verdedigingsmechanismen van een persoon laag zijn. Bovendien zal het individu deze hallucinaties meestal niet hebben.
In bepaalde beroepen kan dit syndroom meer voorkomen. Beroepskrachten in de gezondheidszorg, mensen die banen hebben met een hoog risico en met mensen met veel verantwoordelijkheid op het werk voelen vaker deze fantoomtrillingen. In deze gevallen beschouwen psychologen het als een aangepast gedrag.
Deze mensen moeten immers voortdurend waakzaam zijn om hun job goed uit te voeren. Dat is de reden waarom het geen verrassing is dat ze deze vorm van hallucinaties hebben.
Onderzoekers hebben ook ontdekt dat de meeste mensen niet veel aandacht schenken aan deze ervaringen. Ze denken dat het een onbelangrijke vergissing is. Bovendien denken ze ook dat het niet iets is dat hun gemoedsgesteldheid beïnvloedt of problemen veroorzaakt.
Wanneer moet je je dan wel zorgen maken over het fantoomvibratiesyndroom? Het is alleen een probleem al je ook vaak angstgevoelens ervaart. Je moet je ook zorgen beginnen maken als deze “valse alarmsignalen” ontgoocheling of woede veroorzaken.
In deze gevallen is het namelijk belangrijk dat je erover nadenkt. Je moet dan nagaan wat er zich achter deze valse waarnemingen bevindt.