Wanneer de opwinding vervaagt, moet je dan een relatie beëindigen?

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Wanneer de opwinding in een relatie begint te vervagen, is het net als een parfum die beetje bij beetje zijn geur verliest. We weten niet waarom. Maar elke dag is er steeds minder gelach en minder verlangen in onze ogen en onze harten. Het is niet altijd gemakkelijk om te weten wanneer het moment gekomen is en we beter een relatie beëindigen. Maar wanneer we het op het juiste moment en op de juiste manier doen, kunnen we onnodig en pijnlijk hartzeer vermijden.

We zouden dit artikel op de manier kunnen aanpakken die vele mensen wellicht verwachten. We kunnen dan richtlijnen en strategieën bieden om de verloren opwinding te herstellen. Tenslotte verdient iedereen een tweede kans. En er zijn dingen die de moeite waard zijn om voor te vechten. Maar in de begeleiding van koppels zien we een opvallend feit dat vaak naar voren komt. Vele mensen die een relatie beëindigen, wisten al bijna een jaar dat ze niet meer van hun partner hielden.

Het lijkt misschien raar. Maar hetzelfde gebeurt met vriendschappen. Vaak proberen we een vriendschap in stand te houden die helemaal niets meer te bieden heeft. Om verschillende redenen maken we de keuze om deze vriendschappen te laten voortduren. En toch kunnen we deze redenen met één woord samenvatten: angst. We zijn bang om iets op te geven dat ons tot nog onlangs geluk, tevredenheid en welzijn verschafte.

Hoe weet je wanneer je een relatie beëindigen moet?

Tot nu toe heeft de wereld van de psychologie de kwestie van falende relaties en de liefde die begint te vervagen, al gedurende een dertigtal jaren bestudeerd. Vooraanstaande figuren zoals John Gottman of Harville Hendricks hebben ons manieren en strategieën geleerd om onze relaties te redden. Van hen hebben we geleerd wat we moeten doen om ervoor te zorgen dat de liefde blijft duren. Ze hebben ons laten kennismaken met die “ruiters van de apocalyps” die ons volgens Gottman kunnen tonen wanneer we beter een relatie beëindigen. We hebben bovendien geleerd hoe we een onderscheid kunnen maken tussen goede relaties en de relaties die ons alleen maar lijden bezorgen.

In dit alles is iets kristalhelder. Er zijn gewoonweg relaties die hun “houdbaarheidsdatum” bereiken. Er is dan geen weg terug. Blijven tijd, inspanning en emotionele energie investeren is zinloos wanneer er geen opwinding is of niets om de vlam opnieuw aan te wakkeren. We hebben het steeds weer geprobeerd. De resultaten waren altijd hetzelfde. Soms zijn de barrières onoverkomelijk. Er is dan sprake van een groeiende afstand tussen die mensen die ooit geliefden waren. Wanneer er alleen maar ontgoocheling en ontevredenheid is, weten we dat het moment gekomen is om de relatie te beëindigen.

Sleur is onze vijand

De waarheid is dat er niets zo onzeker is als onze hoop en onze dromen. We kunnen zeggen dat sleur hun vijand is. Velen weten niet hoe ze op de juiste manier moeten liefhebben. Er zijn ook velen die niet weten hoe ze om anderen moeten geven en die de dingen gewoon als vanzelfsprekend beschouwen. We weten dat we in de kwesties van het hart niet erg vaardig zijn op vlak van methoden, tijdstippen en regels. Maar de waarheid is dat de opwinding soms vervaagt. Dat is gewoon hoe het is.

We kunnen hiervoor duizenden redenen aanhalen. We kunnen hetzelfde aantal theorieën formuleren en uitleggen waarom en hoe deze onverwachte leegte in onze relaties kan optreden. Het kan een ontgoocheling of ontevredenheid zijn over de andere persoon. Misschien zien we hen zoals ze echt zijn en niet langer door een roze bril. Maar in vele gevallen heeft de reden dat de opwinding vervaagt, vaak niets te maken met wat de andere persoon al of niet doet. We delen niet langer dezelfde dingen zoals we gewoonlijk deden.

Wat doe je wanneer de ontgoocheling verschijnt?

In de liefde, net als in vriendschap mogen er geen wachtkamers zijn. We mogen ook geen verontschuldigingen zoeken of de tijd voorbij laten gaan om te zien wat misschien kan gebeuren. Of je vecht voor datgene waarvan je houdt of je laat de persoon van wie je ooit hield, gaan om te voorkomen dat je gekwetst wordt. Er bestaan geen magische oplossingen. De opwinding keert ook niet uit zichzelf terug als we geen inspanningen leveren en veranderingen doorvoeren. Het zal niet terugkeren als we in onze relatie de krachten niet bundelen en proberen om het samen naar een ander niveau te tillen. We proberen dan om onze liefdesband om te vormen tot iets dat meer verrijkend is.

Maar als de houdbaarheidsdatum van onze liefde of vriendschap echt overschreden is, dan is het beter dan we er ook naar handelen. Het onvermijdelijke uitstellen veroorzaakt alleen maar lijden. Wanneer we leven met valse hoop, dan voeden we onszelf met een vervangmiddel voor de liefde dat alleen “indigestie” veroorzaakt en ons alleen maar een slecht gevoel geeft. Dit is ook besmettelijk en kan ook de andere persoon “ziek” maken. Als je al het mogelijke gedaan hebt, dan is een relatie beëindigen vaak de enige haalbare en gezonde keuze die jou rest.

Hoopvolle verwachtingen, dromen en opwinding kunnen na verloop van tijd vaak grondig veranderen. We hebben ze niet altijd onder controle. We kunnen er in onze relaties ook niet altijd blijven aan vasthouden. Vaak dooft de vlam uit. Het is een feit van het leven. Maar belangrijk is dat deze vlam op onze weg steeds weer te voorschijn komt. Dat kan aan de zijde van iemand zijn of door onszelf. Die vlam is er altijd om ons de weg te wijzen. Ze geeft ons altijd leven.