Waarom word je elke nacht op dezelfde tijd wakker?

Word je elke nacht op dezelfde tijd wakker? Het is een veelvoorkomend fenomeen dat te wijten kan zijn aan verschillende factoren.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 16 januari, 2023

Het is 3.30 uur, en je ogen gaan plotseling automatisch open. Waarom word je elke nacht op op dezelfde tijd wakker? In feite stellen veel mensen zich dezelfde vraag. Het lijkt erop dat onze slaapcycli op een bepaald tijdstip plotseling worden onderbroken. Het is alsof onze hersenen interne alarmen hebben die hen dwingen plotseling over te gaan van de droomwereld naar het bewustzijn.

Sommigen schrijven dit periodieke ontwaken toe aan bovennatuurlijke of zelfs spirituele factoren. Anderen denken dat het komt door angst. Volgens de Chinese geneeskunde kan de verklaring liggen in de zuiveringscycli die het lichaam uitvoert.

Er is inderdaad geen gebrek aan theorieën en speculaties over dit onderwerp. Eén ding is echter duidelijk: elke onderbreking van de rust gedurende de nacht vertaalt zich in uitputting en ongemak.

We kunnen er niet omheen dat deze plotselinge en chronische ontwakingen onder de classificatie van slaapstoornissen vallen. Als het voldoende is om je kwaliteit van leven aan te tasten, zijn er enkele strategieën die je kunt proberen die je helpen om van een diepe en ononderbroken slaap te genieten.

Laten we dus eens uitzoeken wat er achter dit verschijnsel schuilgaat en wat je eraan kunt doen.

Waarom word je elke nacht op dezelfde tijd wakker?

Elk ontwaken midden in de nacht of het simpele feit dat je uren voor je gebruikelijke tijd wakker wordt, telt als een slaapverstoring. Misschien ben je een van de gelukkigen die daarna weer in slaap kan komen. In de regel is het echter vrij moeilijk om terug te keren naar een diepe slaap. Dit vertaalt zich in een geleidelijke verslechtering van je lichamelijke en psychische balans.

Al snel zul je hierdoor geheugen- en concentratieproblemen krijgen. Je zult het soort mentale mist ervaren dat veroorzaakt wordt door slapeloosheid en natuurlijk het risico lopen dat je aan een gezondheidsprobleem lijdt. Als je daarom elke nacht op dezelfde tijd wakker wordt, moet je je realiseren dat je misschien een probleem hebt.

De kans daarop is groter als je er langer dan een half uur over doet om weer in slaap te vallen.

De hypnogene toestand

De vorm en de kenmerken die elke fase van deze periode bepalen, staan bekend als de slaaparchitectuur. Elk van deze fasen gaat door een fase van waakzaamheid, dan slaperigheid, lichte slaap, langzame slaap fase III, en, tenslotte, de REM-fase.

Een van de redenen waarom je altijd op dezelfde tijd wakker wordt zou kunnen komen door de hypnogene toestand. Dit is het moment tussen het einde van de ene cyclus en het begin van een nieuwe. In feite de overgang van slaap naar waakzaamheid.

• Als je altijd rond dezelfde tijd naar bed gaat, is het mogelijk dat je eerste cyclus ook op hetzelfde tijdstip van de nacht eindigt.
• Interessant is dat sommige mensen een paar seconden wakker worden en zich dan omdraaien en verder slapen. Anderen worden helemaal wakker en het eerste wat ze doen is naar de tijd kijken.

Slapeloosheid midden in de nacht

Slapeloosheid midden in de nacht is een slaapstoornis die ook wel gedefinieerd wordt als bifasische slaap. Het bestaat uit een plotselinge onderbreking in het midden van de rustcyclus, waardoor de nacht in twee delen wordt verdeeld. De oorsprong ligt in een verandering van melatonine, het hormoon dat de nachtrust vergemakkelijkt.

Dit onverwachte ontwaken gebeurt bijna altijd op hetzelfde moment.

Angst en alertheid

Als je door tijden van hoge stress en angst gaat, komt het vaak voor dat je ‘s nachts wakker wordt. Bovendien is het goed mogelijk dat je steeds op hetzelfde tijdstip wakker wordt. Waarom is dit?

In het algemeen ervaren mensen die lijden aan angststoornissen hoge niveaus van fysieke en emotionele activering die zich overdag ophopen en ‘s nachts blijven sluimeren.

Deze hyperarousal blijft echter niet alleen aan het lichaam kleven. De hersenen verkeren altijd in een staat van alertheid. Het geeft je het gevoel dat je ergens aan moet ontsnappen of je ergens tegen moet verdedigen. Om deze reden kan hoge angst ervoor zorgen dat je midden in de nacht wakker wordt, doordrenkt van het zweet, met tachycardie en een gevoel van verstikking.

Gezondheidsveranderingen

Als je herhaaldelijk elke nacht op dezelfde tijd wakker wordt, moet je je huisarts bezoeken. Je moet bedenken dat er misschien enkele fysiologische veranderingen zijn die deze plotselinge ontwakingen orkestreren.

Het kan veroorzaakt worden door de volgende aandoeningen:

• Slaapapneu.
• Gastro-oesofageale reflux.
• Hormonale veranderingen.
• Glucoseschommelingen.

Dit merkwaardige verschijnsel van elke nacht op hetzelfde tijdstip wakker worden moet niet per se lichtvaardig worden opgevat. Sterker nog, als het iets is waar je voortdurend last van hebt, is het belangrijk dat je de oorzaak leert kennen en je slaaphygiëne verbetert. Goed slapen is immers beter leven.