Waarom was Sigmund Freud een revolutionair?

Sigmund Freud heeft de grondvesten van de psychologie laten wankelen. Hij is hierin geslaagd door meerdere theorieën vorm te geven. Vele psychiaters passen deze nog steeds toe. In deze zin was Freud een revolutionair in de manier waarop hij mensen en onze geest zag.

In dit artikel gaan we ons niet op de vele bijdragen van Freud richten. We zullen echter bekijken waarom Freud een revolutionair werd. Wat we ook willen bespreken, is waarom hij tegenwoordig nog steeds een belangrijk figuur is. Sigmund Freud is een sleutelfiguur in de geschiedenis van de psychologie.

Je zou zelfs kunnen zeggen dat het effect van Freud op de psychologie even veelbetekenend is als het effect van Copernicus op hoe we het universum zien. Copernicus ontdekte dat de zon het centrum van alles was en niet de aarde. Als je het met ons eens bent, dan zullen we nu deze belangrijke historische figuur bekijken!

Hoe Freud een revolutionair was in zijn visie

Freud en het onbewuste

Zijn meest revolutionaire idee was het onbewuste. Tegenwoordig is het wellicht één van de minst bediscussieerde onderwerpen. In het historische tijdperk waarin Freud leefde, had de sociale psychologie zich echter nog niet ontwikkeld. We wisten toen wel al dat we geen volledige controle hadden over wat met ons gebeurde.

Mensen wisten immers al dat bepaalde externe variabelen een invloed op hun gemoedstoestand konden hebben, zoals bijvoorbeeld de hoeveelheid zonlicht die een persoon per dag krijgt. Het is ook waar dat zonlicht ons ook kan verblinden of laten struikelen. Freud ging met dit begrip een stap verder.

Hij wees erop dat er zich binnenin elk van ons een kant bevindt waartoe we niet op een rechtstreekse of bewuste manier toegang kunnen krijgen. Deze kant komt echter tot uiting in onze emoties, gedachten en gedragingen. Het is een soort geest die achter de schermen handelt. Die geest beweegt de touwtjes van de pop maar toont zijn gezicht niet op de scène.

De bewuste geest negeert het onbewuste. Soms kan deze onbewuste geest ons echter op moeilijke paden brengen. Het kan ervoor zorgen dat we ons verdrietig voelen zonder dat we bewust weten waarom. Dit onbewuste laat ons ons ook symbolische dromen hebben. Het kan zelfs bepaalde fouten in onze spraak veroorzaken.

Tegenwoordig zijn er weinig mensen die kunnen ontkennen dat we een onbewust deel bezitten dat ons beïnvloedt. Onze bewuste geest krijgt niet gemakkelijk toegang tot het onbewuste.

De onbewuste geest kan een herinnering uit de kindertijd bevatten. Het kan echter ook een verzwakt zelfvertrouwen of problemen met hechting of binding bevatten. Deze kwesties kunnen ervoor zorgen dat al jouw relaties mislukken.

De kracht van woorden

Mensen waardeerden Freud om zijn vele deugden waaronder het feit dat hij een uitstekende schrijver was. We kunnen drie bijvoeglijke naamwoorden gebruiken om zijn werk te beschrijven: gedetailleerd, helder en sierlijk.

Hij dacht veel na over zijn woordkeuze en hoe hij zijn gedachten op een meesterlijke manier kon uitdrukken. Bovendien maakte hij schrijven tot een centraal deel van zijn therapie.

We hebben het eerder al vermeld. Freud stelde dat versprekingen één van de meest onschuldige uitingen zijn van het onbewuste. Tegelijkertijd geloofde hij dat de vrije associatie een manier was om toegang te krijgen tot onaangetaste onbewuste informatie. Ook hierin was Freud een revolutionair.

De vrije associatie werd gebruikt als een fundamentele methode van de psychoanalytische techniek. Andere technieken die vroeger werden gebruikt (de hypnose bijvoorbeeld) werden ondergeschikt aan de vrije associatie, ook al beschouwde men ze oorspronkelijk als heel handige technieken voor dit doel.

Het grote voordeel van vrije associatie is dat het vrij van beïnvloeding en van de beperkingen van het onbewuste is. De voorwaarde is dat het op een goede manier uitgevoerd wordt.

Een andere kijk op de kindertijd

Dit is nog een ander aspect dat van Freud een revolutionair maakt. Hij geloofde dat de kindertijd een belangrijke fase is waarin gebeurtenissen plaatsvinden die ons door ons leven heen zullen beïnvloeden. Bovendien zal deze invloed voornamelijk via het onbewuste optreden. We gebruiken modellen die we verinnerlijkt hebben maar niet verwerkt.

Freud zegt ons ook dat seksualiteit een belangrijke rol speelt in de kindertijd. Dit idee was voor hem heel belangrijk. We zijn dit bijvoorbeeld in het Oedipuscomplex en het Elektracomplex. Hij sprak echter over de seksualiteit bij kinderen als iets normaals. Hij onthield zich dus om in een morele discussie over dit onderwerp te gaan.

Voor hem is deze seksualiteit erg aanwezig en kan het gevolgen hebben. In het geval van jongens bijvoorbeeld kan de concurrentie met de vader voor de liefde van de moeder hen stimuleren om te groeien. Dit kan ervoor zorgen dat de jongen zijn vader wil nabootsen en proberen om hem te overwinnen.

Anderzijds kan deze idealisering van de moeder ertoe leiden dat de jongen bij het vormen van relaties mensen aantrekkelijk vindt die op zijn moeder lijken.

Conflict en neurose

Nog een ander idee dat van Freud een revolutionair maakt, heeft te maken met hoe hij met neurose omging. Freud stelde dat er innerlijke conflicten bestaan tussen wat we verlangen (het instinct of het id) en wat we onszelf toestaan te doen (het superego of wat verboden is in termen van de cultuur of de maatschappij).

Deze dingen laten ons in een neurose storten. Dit betekent dat neurotische stoornissen ontstaan als gevolg van het feit dat het superego het id verplaatst naar het onbewuste in een poging om ze te overstemmen.

Het werk van Freud is ruimer en omvat veel meer aspecten dan wat we hier even aangeraakt hebben. We beschouwen de onderwerpen die we in dit artikel besproken hebben, echter als de belangrijkste begrippen.

Ze tonen ons waarom zijn werk het begin van een revolutie werd. Net zoals we Copernicus als een revolutionair beschouwen, kunnen we ook zeggen dat Freud een revolutionair was. Hij heeft namelijk een enorme invloed gehad.