Waarom kinderen zich misdragen als ze moe zijn

Heb je gemerkt hoe kinderen vlak na school vaak prikkelbaarder en uitdagender zijn? In feite versterkt vermoeidheid bij de kleintjes hun onaangepast of negatief gedrag. In dit artikel leggen we uit waarom.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 30 november, 2022

Heb je je kinderen wel eens meegenomen naar een restaurant waar ze zich alleen maar misdroegen? Dit zijn veelvoorkomende voorvallen in gezinnen die het geduld van ouders tot het uiterste op de proef stellen omdat de kinderen zich misdragen.

We kunnen zelfs zeggen dat we pas weer uit eten gaan als ze ouder zijn. Maar voordat we zo’n drastische beslissing nemen, is er nog een ander aspect waarmee we rekening moeten houden.

Als kinderen moe, hongerig of verveeld zijn, neemt hun negatieve gedrag toe. Hun emoties zijn zo intens dat ze overlopen en overweldigd worden. Daarom moeten we onze kinderen niet per se de schuld geven van hun slechte gedrag. Het is beter om te proberen te begrijpen wat erachter zit. Laten we eens kijken wat de neurobiologie van kinderen hierover te zeggen heeft.

De hersenen van kinderen zijn nog niet gerijpt. Dat betekent dat ze weinig middelen hebben om zelfcontrole uit te oefenen. Bijgevolg neemt hun nervositeit toe als ze gegrepen worden door zulke storende ervaringen als uitputting of eetlust. Als volwassenen op hun gedrag reageren met berispingen of straffen, escaleert hun ongemak tot epische proporties.

Er zijn vele redenen waarom kinderen zich misdragen. Soms zoeken ze onze aandacht en soms testen ze onze grenzen. Laten we echter niet vergeten dat achter het negatieve gedrag van een kind in de meeste gevallen een slecht gereguleerde emotie schuilgaat. Laten we wat dieper op dit onderwerp ingaan.

Hyperactiviteit en wangedrag

Natuurlijk zouden we allemaal graag willen dat onze drie- of zesjarige ons kan uitleggen wat er met hem of haar gebeurt als hij of zij zich misdraagt. Maar tot ver in de puberteit zullen ze hun emoties niet kunnen verwoorden . Bovendien ervaren ze vaak zoveel sensaties, gevoelens en behoeften, dat ze eenvoudigweg niet weten hoe ze moeten handelen bij zoveel chaos.

Wat ze doen is op de minst aangepaste manier reageren en zich laten meeslepen door wat ze voelen, door hun interne wervelwind. Dit is vaak te zien bij ouders of grootouders die de kleintjes ophalen van de crèche of van school.

Hoe vermoeider ze zijn, hoe meer protesten ze maken, hoe meer driftbuien ze hebben, en hoe minder aandacht ze hebben voor de volwassenen om hen heen. In feite wanhopen zij en hun verzorgers nog meer.

Daarbij komt dat wij onze kinderen vaak onderwerpen aan dezelfde lange dagen als wij, als volwassenen. Ze staan vroeg op en als ze klaar zijn met school gaan ze door met hun buitenschoolse sessies: Engels, basketbal, zwemmen, ballet, muziek… We voeden onze nieuwe generaties op in hyperactiviteit en hypervraag. Het is niet verwonderlijk dat dit gevolgen heeft.

Vermoeidheid, gebrek aan zelfbeheersing, en slechte emotionele regulatie

We weten nu dat de menselijke hersenen pas na het twintigste levensjaar klaar zijn met rijpen. Het is rond die leeftijd dat belangrijke gebieden zoals de prefrontale cortex zich beginnen te vormen. Tot die tijd vertonen jongeren problemen met het reguleren van hun impulsen en met verstandig gedrag.

Behalve dat ze moeite hebben zichzelf te beheersen, hebben kinderen ook problemen met het begrijpen van hun emoties. Vermoeidheid, frustratie en honger kunnen hen prikkelbaarder maken. Ze kunnen ook problemen hebben met het richten van hun aandacht en het gehoorzamen van de volwassenen om hen heen.

De Universiteit van North Carolina in Greensboro (VS), voerde een studie (Engelse link) uit die beweerde dat het in de eerste jaren van de kindertijd essentieel is dat we onze kinderen begeleiden bij het aanleren van emotionele regulatie. Dit is de competentie die het voor hen gemakkelijker maakt om executieve functies tot stand te brengen, zoals aandacht, geheugen, reflectie, probleemoplossing, enz.

Kinderen begrijpen niet altijd wat er met hen gebeurt als ze zich overweldigd voelen door uitputting, verdriet, honger of stress. Het enige wat ze ervaren is ongemak en ze aarzelen niet om zich daardoor te laten meeslepen. Daarom is het cruciaal dat we hen begeleiden bij het aanleren en reguleren van deze interne toestanden.

Verveelde of eenzame kinderen = boze kinderen

Als kinderen moe zijn, worden ze prikkelbaarder en minder geduldig. Er zijn echter ook andere variabelen waar we rekening mee moeten houden Bijvoorbeeld, hun wangedrag kan het gevolg zijn van verveling of gevoelens van eenzaamheid. We kunnen er inderdaad niet omheen dat we als ouders om werkredenen vaak niet zoveel tijd met onze kinderen kunnen doorbrengen als we zouden willen.

Ze missen het dat we hen onze aandacht geven. Bovendien vertaalt zich dat vaak in frustratie en ongeregeld gedrag. Ze voelen zich verveeld, verdrietig en teleurgesteld. Ze weten immers niet hoe ze met hun innerlijke leegte moeten omgaan en vullen die soms op de slechtst mogelijke manier, met schermen of videospelletjes.

Wat kunnen we doen als kinderen zich misdragen?

Het belangrijkste wat we als ouders, grootouders of opvoeders kunnen doen is de behoeften van onze kinderen begrijpen. Dit houdt in dat we weten hoe hun hersenen zich in elke ontwikkelingsfase ontwikkelen en hen aanmoedigen in wat in elke fase belangrijk is. Dit zal hen helpen hun emoties te begrijpen, te identificeren en te reguleren.

Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat onze kinderen voldoende tijd hebben om te rusten en te spelen. Een uitgeput kind zal vatbaarder zijn voor driftbuien, evenals een kind dat niet weet hoe het met zijn verveling moet omgaan. Dus voordat je ze een tablet of een spelcontroller geeft, bied ze eerst een schetsboek aan om zich te uiten. Laat hun verveling veranderen in creativiteit.

Onthoud tenslotte altijd dat achter slecht gedrag bepaalde realiteiten schuilgaan die we moeten begrijpen. Laten we proberen onze toevlucht tot sancties of straf te vermijden en begrijpen wat onze kinderen van ons willen. Misschien hebben ze gewoon wat aandacht nodig en weten ze niet wat ze moeten doen met de emoties waar ze mee worstelen.