Waarom je afsluiting nodig hebt bij het einde van een relatie

Het is uiterst gewoon om te horen over de noodzaak om "cirkels rond te maken." Maar hoe is dat van toepassing in het rijk van de relaties? Laten we eens kijken.

De duister humoristische televisieserie Six Feet Under vertelde het verhaal van een Amerikaans gezin dat een begrafenisonderneming runde. De familie moest omgaan met hun eigen huiselijke problemen en tegelijk hun kalmte bewaren om hun cliënten te helpen hun eigen verdriet te verwerken. De bijbehorende sterfgevallen waren vaak bizar en werden aan het begin van elke aflevering getoond. Op deze manier verbeeldde de serie het belang van afsluiting.

In deze tv-serie bleek dat hoe onverklaarbaarder en vreemder de verliezen waren, hoe zwaarder het verdriet. Daarom kon de kijker gedurende elke aflevering de behoefte aan afsluiting en de verschillende manieren om die te bereiken op prijs stellen.

Het beëindigen van een relatie is voor iedereen een belangrijk verlies. In feite zul je, als het gebeurt, naar alle waarschijnlijkheid een rouwproces doormaken. Dit proces verloopt gemakkelijker als je een redelijke verklaring hebt voor waarom de breuk gebeurde.

Cognitieve afsluiting

Cognitieve afsluiting heeft te maken met de behoefte om een bevredigende verklaring te vinden voor dubbelzinnige of onzekere situaties (Kruglanski en Webster, 1996).

Als je een relatie beëindigt, moet je begrijpen waarom die tot een einde kwam. Dan kun je er zin aan geven in je eigen verhaal. Deze verklaring wordt deel van je mentale schema en helpt je om je leven in de toekomst beter te verklaren en te voorspellen.

Als je relatie echter eindigt en je partner gewoon verdwijnt, heeft hij je een verklaring ontzegd. Vandaar dat je niet begrijpt waarom ze zo gehandeld hebben, en je blijft achter met het gevoel dat er iets ontbreekt.

Gebrek aan afsluiting is een vervelend gevoel. Dat komt omdat het niet hebben van bepaalde informatie je verhindert jezelf beter te kennen. Bovendien maakt het je moeilijk de wereld om je heen te begrijpen.

Aan het eind van de dag moet je je ervaringen integreren. Je moet ze betekenis geven binnen je eigen persoonlijke waardesysteem. Bovendien moet je ze gebruiken om je kennis te vergroten. Dit betekent dat je in de toekomst je eigen werkelijkheid nauwkeuriger zult kunnen beschrijven, verklaren en voorspellen.

De behoefte aan afsluiting volgens persoonlijkheidstype

Hoewel het voor de meeste mensen tot op zekere hoogte nodig is, heeft niet iedereen dezelfde behoefte aan afsluiting (Engelse link). In feite hangt het af van je persoonlijkheid. (Neuberg, Judice en West, 1997):

• Mensen met een grote behoefte aan afsluiting worden gekenmerkt door een grote onverdraagzaamheid voor onzekerheid. Ze hebben de neiging obsessieve mensen te zijn, die verslaafd zijn aan orde, regels en voorspelbaarheid. Ze hebben extreem vastomlijnde structuren van de werkelijkheid nodig. Bovendien kunnen ze autoritair en dogmatisch zijn, want ze zijn ervan overtuigd dat ze de “juiste” manier kennen om de dingen te doen. Ze hebben de neiging conservatief te zijn, zowel op politiek als op sociaal gebied.
• Daarentegen worden mensen met een lage behoefte aan afsluiting gekenmerkt door een grotere creativiteit, en een grotere tolerantie voor onzekerheid en verrassing. Ze neigen ertoe impulsievere mensen te zijn en zijn ook cognitief complexer. Hun grotere cognitieve flexibiliteit maakt hen bovendien beter in staat zich te verplaatsen en aan te passen in dubbelzinnige of tegenstrijdige situaties.
• Tenslotte zijn er ook mensen met een behoefte om afsluiting te vermijden. Met andere woorden, ze willen liever niet weten wat er gebeurd is. Dat komt omdat ze aannemen dat de verklaring hen meer kwaad zal doen dan het gewoon niet weten.

Wat kun je doen als er geen afsluiting is en je die wel nodig hebt?

Natuurlijk kun en mag je andere mensen nooit dwingen in jouw behoeften te voorzien. Maar als de ander niet meewerkt en zonder uitleg afstand van je neemt, blijf je in relationeel ongewisse.

Je moet een gezonde houding aannemen. Dit betekent dat je de uitdaging aangaat om jouw deel van de verantwoordelijkheid in deze situatie te beheren. Met andere woorden, je zult het gebrek aan afsluiting moeten beheren.

Wat kun je echter precies doen? In feite heb je, om afsluiting te krijgen voor een verlies waarvoor geen verklaring is, geen andere mogelijkheid dan op te geven er ooit een te krijgen. Het is zwaar, het is moeilijk, en het is oneerlijk… maar, als je erover nadenkt, zul je zien dat het ook heilzaam voor je is.

Het alternatief zou immers zijn dat je voor onbepaalde tijd gevangen blijft in een voortdurende cyclus van persoonlijke ondervraging. Je zou je eeuwig blijven afvragen waarom. Op een gegeven moment moet je ermee ophouden. Je moet verder.

Door de pijnlijke weg van rouw, heb je emoties als verdriet, schuld, of woede verwerkt, Je doel moet nu aanvaarding zijn. Om te aanvaarden wat er gebeurd is, moet je alle lasten loslaten die je tegenhouden. Daartoe behoort ook je zoeken naar antwoorden en een verklaring. Loslaten maakt je vrij.

Wanneer gebeurt het?

Cognitieve afsluiting in een relatie treedt op als je toegang hebt tot een plausibele verklaring voor waarom de dingen zo gebeurden.

Je voelt de behoefte om afsluiting te ervaren omdat deze verklaring je helpt aspecten van jezelf, anderen en de wereld om je heen te begrijpen.

Werken aan een afsluiting van de relatie met de ander stelt je in staat betekenis te geven aan het geleden verlies en afscheid te nemen van een belangrijk deel van je leven.

Helaas eindigen relaties vaak niet op een volwassen manier en is de afsluiting niet volledig. Daardoor blijf je achter met geen antwoorden op je vragen. In deze gevallen is het opgeven van afsluiting een manier om jezelf los te laten. Inderdaad, het loslaten van je behoefte aan een verklaring stelt je in staat verder te gaan.