Maak kennis met de vijf vormen van uitstelgedrag

Maak kennis met de vijf vormen van uitstelgedrag
Gema Sánchez Cuevas

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Geschreven door Pedro González Núñez

Laatste update: 27 december, 2022

Sommige gezegden zijn niet echt correct. Er bestaan ook vele spreuken die compleet verkeerd zijn. Andere bevatten echter nog steeds veel waarheid. Je zal niet gemakkelijk iemand vinden die nog nooit het volgende gezegde gehoord heeft. “Stel niet uit tot morgen wat je vandaag kan doen.” Stel dus ook het lezen van dit artikel niet uit. Leer de vijf vormen van uitstelgedrag vandaag kennen!

Afhankelijk van waar je zoekt, kan je verschillende classificaties van uitstelgedrag ontdekken. We gaan ons richten op de typering die de psycholoog Neil Fiore voorgesteld heeft. Hij is de auteur van boeken als Awaken Your Strongest Self. Hij is ook de oprichter van het bedrijf Fiore Productivity.

Vormen van uitstelgedrag

Weten welke vormen van uitstelgedrag er zijn, is belangrijk. Ze leiden immers niet allemaal tot dezelfde gevolgen. Het maakt niet uit hoe uitstelgedrag er kan uitzien. Dit fenomeen dat we allemaal zo slecht vinden, kan eigenlijk heel positief zijn. Hoe moeten we dat dan begrijpen?

Wel, het is positief wanneer je gedurende een wachtperiode op een idee broedt. Die periode vindt plaats tussen het moment waarop je het idee krijgt en het moment waarop je overgaat tot actie. We zullen nu dus beginnen met de vijf vormen van uitstelgedrag te bespreken. Klaar?

De perfectionist

Volgens Neil Fiore is de persoon die uitstelt, in dit geval een perfectionist. Die mensen zijn bang dat anderen hen zullen beoordelen of vernederen. Ze zijn in alles zo grondig dat ze te veel tijd verspillen aan details. Veel van hun projecten worden dan uiteindelijk aan de kant gezet.

In plaats van fouten te vermijden maken ze ook te veel fouten. Dat maakt hen nog meer bang voor beoordeling. We zien eigenlijk hoe ze precies dat doen dat ze probeerden te voorkomen: beschaamd zijn als iets verkeerd is.

“Je mag uitstellen maar de tijd doet dat niet.”

-Benjamin Franklin-

De perfectionist die blijft uitstellen

De bedrieger

Dit is één van de vormen van uitstelgedrag die we bij mensen zien die moeilijk te behagen zijn. Ze zijn bang dat mensen hen onbekwaam zullen vinden. Dus nemen ze te veel werk op zich om te bewijzen dat ze verantwoordelijk zijn.

Ze willen dat andere mensen hen associëren met die kwaliteit. Deze houding kan ertoe leiden dat ze aangeleerde hulpeloosheid ontwikkelen. Dat is een gevoel dat nauw aansluit bij depressie.

De verschrikkelijke  uitsteller

Verschrikkelijke uitstellers stellen wat ze moeten doen, of hun plichten voortdurend uit omdat ze die onaangenaam of saai vinden. Deze neiging is verbonden met het gebrek aan motivatie dat vaak optreedt bij jobs die heel repetitief zijn. Het kan zich ook voordoen bij opdrachten waarvoor je geen enkele feedback krijgt over de kwaliteit van je werk.

De overweldigde persoon

In dit geval hebben mensen zoveel te doen en zovele taken in hun hoofd dat ze niet weten waar te beginnen. Het komt heel vaak voor dat ze uiteindelijk in een geestelijke blokkade terechtkomen. Dit verhindert hen om ooit met hun werk te starten.

Bij deze vorm van uitstelgedrag kan de overweldiging door de hoeveelheid werk een persoonlijke beslissing zijn. Het kan echter ook afkomstig zijn van iemand in een hogere positie, als bijvoorbeeld een baas. Wat ook de oversprong, dit is één van de vormen van uitstelgedrag die niet goed is. Het bouwt alleen enorme obstakels op die in je weg staan.

Te veel moeten doen

De geluksvogel

Kan je geluk hebben en een uitsteller zijn? Volgens Neil Fiore is het antwoord ja. Dit soort mensen denken dat ze alleen onder druk goed werken. Ze stellen dus alles uit tot het bijna te laat is en tot ze nog nauwelijks genoeg tijd hebben om het te doen.

Wanneer ze goede resultaten halen, herhalen ze vreemd genoeg toch dit gedrag. We bedoelen hiermee dat ze altijd dingen zullen uitstellen tot ze met hun rug tegen de muur staan. Ze profiteren dan van de adrenaline die ze krijgen als gevolg van vast te zitten. Pas dan beginnen ze. Uiteraard gebeurt het ook vaak dat ze iets niet op tijd afkrijgen.

Hoe kan je uitstelgedrag stoppen, als je dat wil?

Zoals je hebt gezien, kan dit soort gedrag verschrikkelijke gevolgen hebben. In vele gevallen leven uitstellers uiteindelijk voortdurend onder hoge stressniveaus. Het effect is dat hun emotionele evenwicht een risico loopt.

Onopzettelijk en onrechtstreeks brengen ze ook hun omgeving schade toe. Volgens Fiore kan het tot een verstoring van het evenwicht leiden die elk deel van hun leven kan aantasten en niet alleen hun beroepsmatige leven.

Dat is ook de reden waarom specialisten in dit onderwerp aanbevelen om je tijd goed te beheren. Op die manier zal de angst nooit overnemen. In diezelfde lijn geven we je hier enkele van hun aanbevelingen:

  • Maak een overzicht van de specifieke taken die je moet doen. Als het vele onderdelen bevat, probeer dan te delegeren of de taak te vereenvoudigen.
  • Het is ook belangrijk dat je tijd besteedt aan de organisatie en de planning. Bedenk welke hulpbronnen je zal nodig hebben. Hoe en waar zal je die middelen halen als je nog niet hebt.
  • Je moet ook voorzichtig zijn met je motivatie. Maak toezeggingen waaraan je kan voldoen. Wat betekent dit? Als je niet duidelijk bent over je motivatie om iets te doen, dan is het misschien beter om te stoppen.
  • Doe het stap voor stap. Het is ook een goed idee om het werk in fasen of in kleinere stukken op te splitsen.
  • Tenslotte moet je ook een deadline stellen. Dit zal voorkomen dat je in een bodemloze put van uitstelgedrag valt. Als je op een bepaald punt gekomen bent en nog niet zo ver bent als je wou, dan zal het net een waarschuwing zijn om de situatie opnieuw te evalueren.

“Ik stel nooit uit tot morgen wat ik eventueel – de dag daarna – kan doen.”

-Oscar Wilde-

Wat nu?

Je weet nu welke vormen van uitstelgedrag bestaan. Dat betekent dus dat je ze kan vermijden. Als je één van de vormen herkent, dan hopen we dat de professionele aanbevelingen van Fiore je zullen helpen om het te overwinnen.

We willen dit artikel echter niet beëindigen zonder terug te keren naar het punt dat we eerder gemaakt hebben. Niet alle uitstelgedrag is slecht. Het is bovendien ook niet altijd slecht voor de productiviteit.

Er zijn zelfs momenten waarbij mensen denken dat je uitstelt terwijl je eigenlijk je gewoon je mogelijkheden overweegt. Of je probeert misschien om je uitgangspunt te verbreden. Bekijk deze video over uitstelgedrag!


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Knowles S, Servátka M, Sullivan T, Genç M. Procrastination and the non-monotonic effect of deadlines on task completion. Economic Inquiry. 2022; 60(2): 706-720.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.