Moeten we tieners vertellen dat ze alles kunnen?

Er zijn genoeg ouders die hun tieners vertellen dat ze alles kunnen worden wat ze willen. Elke ouder zou zijn kinderen wel willen motiveren om hun interesses na te streven en zich niet te laten beperken door het beeld dat de maatschappij heeft van hun vaardigheden. Een dergelijke, uitermate positieve en schijnbaar motiverende houding kan echter zeer onverwachte gevolgen hebben.

Allereerst, is het helaas niet waar dat iedereen zomaar alles kan worden wat hij wil, of misschien wel, maar het pad en de opofferingen die het vereist zijn zo streng dat de tiener zich ook bewust zou moeten zijn van hetgeen hem te wachten staat. Misschien wil hij wel een topatleet worden, omdat het hem leuk lijkt om zo veel geld te verdienen of over de hele wereld beroemd te zijn, maar vindt hij sport eigenlijk maar niks of voelt hij zich helemaal niet aangetrokken tot de strenge leefstijl die dit doel vereist.

Uiteindelijk komt het allemaal neer op kwesties als genetische aanleg of ons vermogen om te lijden die ons onderscheiden van de rest. Daarnaast moeten we niet vergeten dat geluk en kans ook een zeer belangrijke rol spelen: ons lichaam is relatief kwetsbaar en het is dan ook niet vreemd als het gewond raakt wanneer we het te veel pushen. Wanneer een tiener voor een bepaald pad kiest, moet hij zich hiervan bewust zijn.

Daarnaast tonen verschillende studies aan dat wanneer we zeer ambitieuze doelen voor onszelf stellen, deze doelen uiteindelijk schadelijk voor ons kunnen worden. Zo kunnen ze bijvoorbeeld leiden tot minder ethisch gedrag, zoals doping, om die ambitieuze doelen gemakkelijker te bereiken of te voorkomen dat we het gevoel hebben dat we mislukkelingen zijn wanneer we niet in staat zouden zijn om de doelen die we voor onszelf gesteld hebben ook daadwerkelijk te bereiken.

Een doel stellen zonder duidelijke routebeschrijving is schadelijk voor een tiener

Tieners vertellen dat ze alles kunnen zonder hen te helpen om de weg ernaartoe uit te stippelen kan zeer negatieve gevolgen hebben. Kinderen wel motiveren om zeer hoge doelen voor zichzelf te stellen, maar ze hier verder nooit bij helpen of ze niets vertellen over hoe ze deze doelen kunnen bereiken kan zeer extreme frustraties opwekken waar kinderen nog lang niet mee om kunnen gaan of waar ze simpelweg niet mee willen omgaan.

Bovendien is het voor tieners zeer lastig om zelf te beoordelen of ze zichzelf voldoende inspannen. Daarnaast kunnen ze zelfs gaan denken dat iets willen al genoeg is of dat het van nature altijd het geval zal zijn dat ze ergens een geweldige aanleg voor hebben.

Het is beter om kinderen te helpen inzien dat belangrijke prestaties niet makkelijk te behalen zijn, zelfs om ze te helpen accepteren dat geluk een sleutelrol speelt in het leven (goedschiks of kwaadschiks), en ze vervolgens te helpen om een route uit te stippelen die hen naar hun doelen zal leiden. Erica Reischer, auteur van het boek What Great Parents Do: 75 Simple Strategies for Raising Fantastic Kids, stelt iets voor dat zij de drie P’s road map noemt.

De drie P’s

In plaats van je tiener te vertellen dat hij alles kan doen wat hij wil, stelt Erica Reischer voor dat je hem iets leert over de drie P’s: practice, patience en perseverance, ofwel oefening, geduld en uithouding.

• Oefening: Inspanning gepaard met feedback is van essentieel belang voor een kind om zijn vaardigheden te ontwikkelen en uitmuntendheid te bereiken.
• Geduld: Beheersing en prestaties doen zich pas na lange tijd voor.
• Uithouding: De kans op obstakels is groot en moeilijke tijden doen zich voor bij elke onderneming.

Erica Reischer stelt voor dat we onze kinderen erop moeten wijzen dat succes gedefinieerd wordt door inspanning en vooruitgang, stap voor stap, niet door jezelf te vergelijken met anderen.

Voordat we tieners worden, zijn we allemaal kinderen

Gezegd wordt dat een collega van Thomas Edison hem ooit eens verraste door hem op zijn werkplek te omringen met duizenden mislukte experimenten. “Ik heb alles geprobeerd, maar toch heb ik niet gefaald. Ik heb gewoon tienduizend manieren gevonden die niet werken.” Dit is optimisme en het vermogen om te leren van je fouten.

Wanneer je kind laat zien dat hij zich machteloos voelt en een pessimistische houding begint aan te nemen en zegt dat hij niets kan, vertel hem dan eens dit verhaal, in plaats van hem te laten zien dat het heus wel mogelijk is. En vertel hem daarna dat elke uitdaging of elk probleem tijd en inspanning vereist om te overwinnen, en dat hoe meer tijd je investeert en inspanning je levert, hoe dichter je bij het bereiken van je doel zult zijn.

Je kind zal in staat zijn om op eigen houtje erg ver te komen als hij in staat is om de uitdagingen die zich voor zullen doen te confronteren en desondanks de moed weet te bewaren om door te blijven gaan. Je kind heeft het antwoord niet nodig, maar eerder kansen om te leren en zijn frustraties onder ogen te komen.

Daarnaast is het echter ook belangrijk om kinderen te vertellen dat het er vooral toe doet dat ze plezier hebben, bij alles wat ze doen. Misschien wil je tiener een profvoetballer worden, maar voordat hij dit doel zal bereiken, moet hij eerst veel wedstrijdjes spelen met vrienden en hier gewoon van genieten. Grote prestaties vereisen slechts dat je ermee begint tijdens je adolescentie en er geleidelijk aan naartoe werkt.

Voordat hij een tiener wordt, moet een kind eerst lol maken en zolang de eisen en frustraties zich nog niet voordoen, kan hij vrijuit dromen over alles wat hij later wil worden, hij kan zelfs dagelijks van droom veranderen. Dit is een fase van ontdekking en daarom is het een manier om de wereld te verkennen met zijn verbeelding en jouw helpende hand. Denk na over het gegeven dat hoe meer tijd we ergens aan besteden, hoe beter we erin zullen worden, en hoe beter we in staat zullen zijn om een keuze te maken wanneer het daar tijd voor is.