Sternberg’s driekhoekstheorie van de liefde

Robert Sternberg is een Amerikaanse psycholoog die een originele theorie naar voren heeft gebracht aangaande de liefde en relaties. Zijn stellingen staan over het algemeen bekend als de ‘driehoekstheorie van de liefde’.

Deze theorie gaat ervan uit dat er voor het vinden van ware liefde drie componenten aanwezig zouden moeten zijn: passie, intimiteit en verbintenis of vastbeslotenheid. Elk van deze concepten wordt als volgt gedefinieerd:

• Passie: zeer intens seksueel of romantisch verlangen, gepaard met een sterke neiging om te streven naar een lichamelijke of emotionele band met de ander.
• Intimiteit: de ander kennen en vertrouwen hebben in wie hij/zij is, wat hij/zij doet en hoe hij/zij zich voelt. Nauwe verbondenheid en bezorgdheid voor zijn/haar gevoel van welzijn. De drang naar verzoening en wederzijdse onthulling.
• Vastbeslotenheid of verbintenis: het verlangen om de connectie in stand te houden en een verantwoordelijkheidsgevoel naar elkaar toe. De interesse om tegenslag te overwinnen en de genegenheid op langere termijn te onderhouden.

Op basis van deze driedeling stelt Sternberg dat er zeven wegen zijn die naar de liefde kunnen leiden, afhankelijk van de manier waarop deze wegen zich voordoen en hoe elk van deze drie componenten zich manifesteert. Deze zeven categorieën zijn:

Liefdevolle relaties

Dit soort relaties doen zich voor wanneer er wel sprake is van intimiteit tussen twee mensen, maar geen passie of verbintenis. Deze vorm van liefde is kenmerkend voor de relatie die twee vrienden met elkaar hebben. Dit zijn doorgaans langdurige relaties, ook al gaan de twee mensen geen formele verbintenis met elkaar aan.

Kortstondige romances

Hiervan is sprake wanneer er duidelijk passie bestaat tussen twee mensen, maar geen intimiteit of verbintenis. Deze romances zijn kenmerkend voor mensen die ‘op het eerste gezicht’ op elkaar verliefd worden en zijn meestal van toepassing op korte en onbeduidende relaties. Zoals de benaming al aangeeft, kan er hierbij sprake zijn van zeer intense gevoelens en volharding, maar geen diepgang.

Lege liefde

Lege liefde is typerend voor relaties waarin de passie is uitgedoofd en de intimiteit verdwenen is, maar de verbintenis toch door beide partijen nog in stand wordt gehouden. Dit is een soort band of fase die zich vaak voordoet bij mensen die al een hele lange tijd samen zijn.

Romantische liefde

In romantische liefdesrelaties is er sprake van passie en intimiteit, maar geen verbintenis. Men bevindt zich in deze relaties hoog in de wolken, helemaal betoverd door de ander, maar zonder enige werkelijke drang om belang te hechten aan de verbintenis. Deze vorm van liefde doet zich vaak voor wanneer iemand tegenslag of moeilijkheden ervaart.

Sociale liefde of gezelschap

Hier is intimiteit en verbintenis, maar geen passie. Beide partijen genieten van elkaars gezelschap en hebben besloten om de connectie in stand te houden, ondanks het gegeven dat er geen sprake is van seksueel of romantisch verlangen. Deze vorm van liefde is kenmerkend voor hechte vriendschappen en wat oudere koppels.

Dwaze liefde

In deze relaties is er sprake van heel veel passie en een sterke verbintenis, maar de relatie is niet intiem. Over het algemeen komt de keuze om bij elkaar te blijven voort uit seksueel of romantisch verlangen, maar niet uit vertrouwen of steun. Deze relaties zijn kenmerkend voor mensen die veel onzekerheden hebben en zeer afhankelijk zijn.

Volmaakte liefde

Deze vorm van liefde is het voorbeeld van het ideale liefdesmodel, waarin alle componenten aanwezig zijn: passie, intimiteit en verbintenis.

Sternberg geeft aan dat deze vorm van liefde erg zeldzaam is. Deze liefde is niet moeilijk te vinden, maar wel moeilijk om in stand te houden. Om deze liefde te bewaren, moeten we onthouden dat het belangrijk is om onze genegenheid voortdurend te uiten en dat deze genegenheid voortdurend versterkt moet worden.

Componenten en voorkeuren

Tijdens een empirische studie uitgevoerd door de Universiteit van Santiago de Compostela, werd vastgesteld dat zowel mannen als vrouwen vooral waarde hechten aan intimiteit in een relatie.

Wat betreft de passie, lieten veel van de ondervraagde stellen weten dat het moeilijk was om volledige harmonie te vinden in hartstochtelijke gevoelens. Soms hebben mannen meer behoefte aan passie en vrouwen juist weer minder, of vice versa. De meeste stellen gaven daarnaast aan dat passie met verloop van tijd veelal verloren gaat.

Bij de verbintenis-component deed zich tijdens deze studie iets soortgelijks voor. Het was niet makkelijk om over dit punt overeenstemming te vinden bij beide partners. Blijkbaar verwachten vrouwen dat de verbintenis na verloop van tijd sterker wordt, terwijl dit bij mannen niet zo is.

–Foto’s met dank aan Wikipedia–