Sophie Scholl: de vrouw die Hitler trotseerde met een witte roos

Moedige mensen worden gevormd door de moeilijkheden die ze – met succes en een onverschrokken hart – weten te doorstaan. Daarom brengen we je vandaag het verhaal van een ongehoord dappere jonge vrouw. Om haar te leren kennen, dienen we – in gedachten – terug te gaan naar het Duitsland van Hitler. Terug naar de tijd en de plek waarin Sophie Scholl, een meisje nog maar, ervoor koos om haar eigen angst onder ogen te komen – te overwinnen zelfs –  in plaats van de wrede en onrechtvaardige vervolging van kinderen en burgers – zoals zijzelf – te blijven negeren.

In februari 1943 werd zij, net als de gehele groep jonge mensen met wie zij samen het verzetsverbond ‘De Witte Roos’ gevormd had, beschuldigd van en veroordeeld voor verraad. De straf: guillotine-onthoofding. Wat een cynisch toeval dat een instrument oorspronkelijk ontworpen tijdens de Franse Revolutie, om alle vijanden van de vrijheid letterlijk een kopje kleiner te maken, uiteindelijk juist haar leven bij de nek afsneed, een zo fervent voorvechtster van diens idealen.

Het verhaal van Sophie Scholl

”Wat doet mijn dood ertoe als – dankzij ons en onze daden – duizenden mensen wakker geschud worden, en zich ook bij het verzet aansluiten?” Dat waren Sophie’s laatste woorden gericht aan het grote publiek, slechts enkele uren voordat ze werd vermoord. Op dat moment was ze pas eenentwintig jaar oud.

Ondanks de onderdrukking, martelmethoden en meedogenloze maatregelen waarmee het nazibewind iedere dissident definitief het zwijgen trachtte op te leggen, lieten sommige, onversaagde bewegingen zich niet intimideren, noch bedreigen. Hoewel ze weinig middelen en nog minder steun tot hun beschikking hadden, bleven ze  – op alle mogelijke manieren – weerstand bieden.

Zij zworen dat hoewel het regime de controle had over het rechtssysteem, het onderwijs, de gezondheidszorg en het leger, zij zich nooit hun wilskracht zouden laten ontnemen. Zij waren zich scherp bewust van de bijbehorende risico’s en de te betalen prijs mochten hun ondergrondse activiteiten ontdekt worden, namelijk: executie.

In 1937 kwam het gevaar van de oprukkende nationaal-socialisten al akelig dichtbij, toen een aantal van haar broers en vrienden illegaal gearresteerd werden vanwege hun lidmaatschap van de Nationale Jeugdstorm (NJS). Rond deze tijd ook realiseerde Sophie zich dat lesgeven haar roeping was, ook al begon ze net met het studeren van biologie en filosofie aan de Universiteit van München.

De Witte Roos

Alle verzetsbewegingen hebben natuurlijk een naam, en onze protagoniste trad dus toe tot De Witte Roos. Ze bezocht manifestaties van verschillende oppositiepartijen, die werden georganiseerd door de academische kringen waarin zij zich begaf, en koos binnen afzienbare tijd voor De Witte Roos, vanwege hun uitzonderlijke heldhaftigheid. Zo verspreidden ze bijvoorbeeld – zeer gewaagd – hun boodschap via pamfletten en graffiti op stoep en muur.

Ze beperkten het uitdragen van hun missie en ideeën trouwens niet tot louter intellectuele bijeenkomsten, want in het ondergrondse verzet waren ze eveneens bijzonder actief, met als indringende oproep: zolang het Duitse volk, en de traditionele politiek, blijft zwijgen over Hitler’s opmars en diens misdaden tegen de mensheid, zijn zij in feite medeplichtig.

Dankzij haar broer, die al deel uitmaakte van De Witte Roos, begon Sophie als propaganda-bode. Dat was een extreem hachelijke taak, want wie met zulk materiaal op zak op heterdaad werd betrapt, kon onmogelijk nog aan arrestatie, gevangenis, strafkamp, of erger, ontkomen.

Ze verdedigde haar vrijheid tot haar laatste adem

Op 18 februari 1943, besloot Sophie het dak van haar school te beklimmen, en vanaf daar handenvol pamfletten door de wind te laten verspreiden. Niets slechts zou als gevolg gebeurd hoeven zijn, ware het niet dat één van de conciërges haar – helaas, helaas – in het oog had. Als naziaanhanger, rapporteerde hij haar subversieve daad namelijk zonder enige genade aan zijn superieuren.

Ze werd resoluut in de kraag gegrepen en gevangengezet. De Gestapo, in een poging meer informatie te verzamelen, om zo De Witte Roos met wortel en al te kunnen uitroeien, stopte haar in een cel met een zogeheten ‘vertrouweling’. Deze vertrouweling slaagde er niet alleen nooit in om gevoelige informatie los te peuteren, maar raakte op den duur zo overdonderd door Sophie’s vastberadenheid en morele kracht, dat ze zich zelfs uit eigen beweging aansloot bij het verzet.

Noch Sophie, noch haar opgepakte kameraden, verraadden ooit elkaar, of wie dan ook. Ondanks gruwelijke martelingen. Tot op de dag van vandaag staat De Witte Roos daarom symbool voor vrijheid, en zijn vele scholen, straten, parken en pleinen vernoemd naar deze bewonderenswaardige broer en zus uit de Scholl-familie.