Slecht nieuws brengen: hoe doe je het goed?

Slecht nieuws brengen: hoe doe je het goed?
Laura Reguera

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Laura Reguera.

Laatste update: 27 december, 2022

Het lijkt wel alsof slecht nieuws elke dag steeds meer voorkomt. Soms komt het slechte nieuws als een verrassing en andere keren weten we eigenlijk zeker dat we het vroeg of laat zullen krijgen. Een voorbeeld hiervan is het verlies van een dierbare die aan een ernstige ziekte leed. Hoewel het nog steeds ontzettend veel pijn kan doen, lijkt slecht nieuws brengen in deze situatie ‘gemakkelijker’ dan wanneer het plotseling gebeurt.

Wanneer een dierbare onverwacht komt te overlijden hebben we eigenlijk geen idee hoe we het andere mensen moeten vertellen. Een ongeluk, een aanval of een natuurramp zijn voorbeelden van situaties waarin in een fractie van een seconde onze hele wereld instort. In een oogwenk gaat een zeer belangrijke persoon heen.

Hoewel niemand dit soort ervaringen wil beleven, is de waarheid helaas dat dit soms de manier is waarop het leven werkt. Het is belangrijk dat we dergelijke situaties onder ogen zien en dat we weten hoe we anderen kunnen vertellen wat er is gebeurd. Blijf lezen voor enkele tips over hoe je dit slechte nieuws kunt brengen.

“De geschiedenis is niets anders dan een oneindige ramp waar we zo goed mogelijk proberen uit te komen.”

Italo Calvino

Slecht nieuws brengen: wat voel je?

Slecht nieuws brengen is een zeer gecompliceerde taak. Het is niet alleen ontzettend moeilijk, maar we voelen ons ook echt vreselijk. Niet alleen vanwege onze eigen gevoelens voor de persoon die overleden is, maar ook omdat we ons zorgen maken over de mensen waarmee we het slechte nieuws moeten delen.

We zijn bang om ze pijn te doen. Ook al zullen we proberen het slechte nieuws op de best mogelijke manier te vertellen, baart het ons nog altijd zorgen. En je weet nooit hoe ze zullen reageren. Ze kunnen ons de schuld geven van wat er is gebeurd of op een andere manier slecht reageren. Het hangt allemaal af van het vermogen van elk individu om met dergelijke situaties om te gaan. Als boodschapper moeten we ons de reacties niet persoonlijk aantrekken.

“Hoe oneerlijk, hoe verdomd, hoe slecht is de dood die ons niet doodt, maar de mensen van wie we houden.”

-Carlos Fuentes-

Vrouw met verdriet

Tegelijkertijd hebben we in dit soort situaties vaak niet veel informatie. En het is normaal dat de dierbaren van de persoon die is overleden een eindeloos aantal vragen hebben. We zijn dan ook bang dat we niet zullen weten wat we moeten zeggen. Ook jij bent echter maar een mens en dat betekent dat je niet altijd de antwoorden op al hun vragen zal hebben. Laat staan als het gaat om onverwachte tragedies.

Slecht nieuws brengen: enkele stappen die je kunt volgen

Een manier om de negatieve emoties die kunnen optreden te beheersen en om die van de luisteraars zo veel mogelijk te verminderen, is door jezelf voor te bereiden op het brengen van het slechte nieuws voordat je dit daadwerkelijk probeert. De eerste stap is om te proberen zoveel mogelijk informatie te verzamelen over wat er is gebeurd. Op deze manier kun je de mogelijke vragen beantwoorden die jou misschien gesteld zullen worden.

Het is ook belangrijk om goed rekening te houden met wie je gaat vertellen wat er is gebeurd. Als je het de kinderen van de overledene moet vertellen dan is dit niet hetzelfde als wanneer je het de ouders, vrienden of echtgenoten moet vertellen. Door hiermee rekening te houden zul je je beter kunnen inleven in de persoon die het slechte nieuws ontvangt. Je zult het anders, beter kunnen brengen, afhankelijk van de omstandigheden van elke persoon die je ermee zult moeten confronteren.

Vervolgens moet je op zoek naar een geschikte plek om te delen wat er is gebeurd. Het lijkt misschien voor de hand liggend, maar het is belangrijk dat deze plek zo privé mogelijk is. Als laatste is het uitermate belangrijk dat je je mentaal voorbereidt op wat je gaat zeggen en hoe je het gaat zeggen. Op deze manier kun je voorkomen dat je iets ongepasts zegt waardoor je de pijn van de ander vergroot.

“De dood is immers een symbool dat er leven was.”

-Mario Benedetti-

Slecht nieuws brengen: waar moet je rekening mee houden?

Als je eenmaal al het andere hebt geregeld, is het moment van de waarheid aangebroken. Wat je ook zegt, het brengt de overledene niet terug, maar je kunt wel de pijn van de ander zoveel mogelijk minimaliseren. Om dit te doen, moet de informatie die je geeft duidelijk zijn en moet je zeker weten dat het waar is. Zo niet, dan zou je je luisteraar kunnen verwarren en nog meer negatieve emoties kunnen opwekken.

Meisje troost huilende vriendin

In deze zin is het bovendien belangrijk dat je het slechte nieuws geleidelijk brengt. Bijvoorbeeld: “Er heeft een auto-ongeluk plaatsgevonden en je man heeft een aantal zeer ernstige verwondingen opgelopen. De ambulance die ter plaatse kwam probeerde hem te reanimeren, maar het is ze niet gelukt. Ik vind het heel erg om te moeten zeggen, maar Peter is overleden.”

Je moet de naam zeggen van de persoon die is overleden, en uitdrukkingen gebruiken die direct naar de dood verwijzen, zodat de persoon die het nieuws ontvangt duidelijk begrijpt wat er is gebeurd. Als de persoon vragen heeft, moet hij het gevoel hebben dat hij je kan onderbreken en dat hij deze kan stellen. Hij moet voelen dat jij je in hem inleeft en dat je hem probeert te steunen in zo’n moeilijke tijd…

Zoals je ziet is slecht nieuws brengen allesbehalve eenvoudig. Het liefst zouden we het helemaal nooit hoeven te doen. Toch is het belangrijk dat je weet hoe je het kunt doen om de ander te laten begrijpen wat er is gebeurd. Je moet ontzettend gevoelig zijn, veel zelfvertrouwen hebben en vooral empathie overbrengen om het leed van de persoon die het nieuws ontvangt verdraagzamer te maken.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.