Een psycholoog bezoeken maakt je nog niet gek

‘Ik ga naar een psycholoog, en ben heus niet gek’. ‘Gek‘ is trouwens een stigmatiserend label dat nooit gebruikt zou moeten worden om te refereren aan mensen met mentale problemen. Ik ga naar een psycholoog om geholpen te worden met het verwisselen van mijn innerlijke gloeilamp, wanneer die uitgedoofd, of uitgeblazen, lijkt te zijn.

Ik raadpleeg een psycholoog omdat ik beter wil leren omgaan met mijn gedachten en emoties, en met het leven in het algemeen. Ik ga omdat ik me er goed bij voel, omdat het me helpt die innerlijke bronnen aan te boren die nodig zijn om mijn bestaan het hoofd te bieden, te beamen, en een groter geluk te vinden.

Ik ken het geluid van spontaan neerploffende struikelblokken, die zich pardoes voor mijn voeten werpen, die mijn pad, en voortgang, blokkeren. Ik weet hoezeer zinloosheid brandt in onze ziel, wanneer je diepste gevoelens niet in woorden te vangen zijn, wanneer dwangmatige doemgedachten – dat alles in de soep zal lopen – zich niet het zwijgen laten opleggen, en je maar geen ‘afrit’, geen weg terug treft, die je weer op de de correcte of directe route van het leven brengt.

Bovenstaande zou gezegd kunnen worden dóór, of vàn, iemand – misschien zelfs iedereen –  die in therapie is. Ongeacht de achter- en onderliggende redenen voor het volgen van therapie, is daar helemaal niets mis mee. Integendeel, het vergt een hele hoop moed om de stap te zetten, om je meest intieme ‘verstrengelingen’ en beslommeringen toe te vertrouwen aan een professional, en je door hem of haar te laten helpen.

Het stigma dat rondom geestelijke gezondheid zweeft

In therapie zijn wordt vaak negatief beoordeeld, of als een teken van zwakte beschouwd. Sterker nog: het lijkt wel alsof je maatschappelijk met een beschuldigende vinger nagewezen wordt, wanneer je een therapeut in de hand neemt. Zoals een boel medici echter terecht opmerken: je hoeft geen baarmoederkanker te hebben, om een gynaecoloog te (mogen) zien. Waarom gaat – vanuit deze optiek – niet iedereen die zich slecht voelt (dat wil zeggen: gestrest, beklemd, angstig) naar de psycholoog?

Wellicht omdat je problemen oplossen niet zo eenvoudig is als het slikken van een paar pilletjes, ook al leven we in een samenleving van oppervlakkige symptoombestrijding, geobsedeerd door genot en geluk uit een flesje. Wellicht omdat we stelselmatig het belang onderschatten van psychologische loutering: door bij de onbenoembare, in het begin onverklaarbare pijn te blijven, leren we onszelf – van binnenuit – beter kennen, en begrijpen, en vroeg of laat ook bevrijden.

Het punt is dat we – normaliter – te weinig aandacht besteden aan onze psychologische issues. Emotionele moeilijkheden worden doorgaans niet serieus genoeg genomen, vermeden, of verdrongen. We geven onszelf zelden de kans om ze van dichtbij te bekijken – alsof dat per se zou impliceren dat we de dingen niet (meer) ‘op een rijtje’ hebben.

We staan perplex wanneer de wond lastig te genezen blijkt, en we beseffen op dat moment niet – wanneer het eigenlijk al bijna te laat is – dat als we eerder geluisterd hadden naar de onheilspellende (fysiologische) signalen, de pijn (en de ontsteking) lang niet zo erg geworden zou zijn.

Je moet bijzonder dapper zijn, om die steek in je maag, de onderhuidse spanning van je emoties, onverschrokken te verdragen, en te erkennen, naar jezelf toe. Het vraagt, en toont, lef, om je geest, je gevoelens, je subjectieve belevingswereld, te openbaren, aan een professional.  Alleen al toe durven geven, in- én extern, dat je iets dient te veranderen, getuigt van morele kracht.

Inwendig voldoende moed verzamelen om aan jezelf te (willen) werken, is op zich al een bewonderenswaardige psychologische prestatie, en eerste stap. Dit überhaupt ontdekken, verschaft je tevens de mogelijkheid om je mentaal geprojecteerde verwachtingen overeenkomstig te temperen, en vooral te vertrouwen op je integrale aanwezigheid in het hier en nu.

Want de crux van vooruitgang boeken ligt dikwijls in het formuleren ván, en het jezelf her-inner áán, de juiste introspectieve vragen. Een psycholoog kan je zowel steunen in het (samen) opstellen van optimale identificatie-, internalisatie-, én recuperatie-strategieën. Mensen die in therapie gaan hebben niet altijd een stoornis of diagnose, en psychologie is niet simpelweg een kwestie van ‘gezond verstand’.

Wat je – in potentie – kunt bereiken met behulp van therapie gaat veel verder dan een alledaags luisterend oor. En het is méér dan een intiem gesprek met een goede vriend of vriendin. Het behelst namelijk het verwisselen, of vernieuwen, van je innerlijke gloeilamp, op basis van een uitgebalanceerd, en objectief kader, of perspectief.

De kennis van, en de technieken die door psychologen in hun praktijk gebruikt worden, zijn immers gebaseerd op uitgebreid wetenschappelijk onderzoek, die aan het therapeutische proces als zodanig ten grondslag liggen. Dát is dan ook de intrinsieke waarde van de psychologie: professionele ondersteuning in het zoeken naar antwoorden, in het formuleren van vragen; in het verkennen van gedachten, emoties, en (negatieve of destructieve) actie- en reactiepatronen. Voor degenen die het aandurven, is het pad van de psychologie, en de therapie, dan ook een prachtige gelegenheid om jezelf, en je leven, weer, of méér, in balans te brengen.